Πασχαλινά ήθη και έθιμα στη Γερμανία

Ολόκληρη η Χριστιανοσύνη γιορτάζει σήμερα την Ανάσταση του Κυρίου. Μετά την προδοσία και την σταύρωση τη Μ. Παρασκευή, ο Ιησούς επιστρέφει από τους νεκρούς στη ζωή τη νύχτα του Μ. Σαββάτου προς την Κυριακή του Πάσχα. Σύμβολο για την Ανάσταση όλων των πιστών Χριστιανών. Ο τρόπος με τον οποίο γιορτάζεται στη Γερμανία η μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης ελάχιστα σχετίζεται με το θεμελιώδες μήνυμα της πίστης μας. Τι σχέση έχουν για παράδειγμα τα λαγουδάκια και τα κρυμμένα αυγά με την Ανάσταση του Κυρίου; Στη Γερμανία, είναι εδώ και πολλά χρόνια έθιμο τα παιδιά να ψάχνουν την Κυριακή του Πάσχα χρωματιστά αυγά που έκρυψε ο λαγός την προηγούμενη νύχτα στους κήπους: «Σε μας είναι έτσι, λέει ο μικρός Ραφαήλ. Πάμε για ύπνο και όταν κοιμόμαστε έρχεται ο λαγός στον κήπο και κρύβει όσο καλύτερα μπορεί τα αυγά. Πολλές φορές δεν τα βρίσκουμε. Έχει συμβεί μάλιστα να τα βρούμε την επόμενη μέρα, που δεν είναι πια Πάσχα». Για τα παιδιά στην Γερμανία το κρύψιμο των αυγών και τα δώρα που φέρνει ο λαγός είναι το σημαντικότερο έθιμο. Κάτι αντίστοιχο του Αη Βασίλη που φέρνει τα δώρα τα Χριστούγεννα. «Το αυγό είναι ένα παμπάλαιο σύμβολο του χριστιανικού Πάσχα», λέει ο καθηγητής εθνολογίας του Πανεπιστημίου της Βόννης Γκούντερ Χίρσφελντ: «Το αυγό αποκτά κεντρικό ρόλο την περίοδο του Πάσχα το αργότερο από τον Μεσαίωνα. Είναι βέβαια γνωστό ως ειδωλολατρικό έθιμο ήδη από την ύστερη αρχαιότητα. Το αυγό συμβολίζει τη ζωή και το συναντούμε σε αναρίθμητες εκδοχές. Κατά τη διάρκεια της νηστείας οι πιστοί δεν έτρωγαν αυγά, γι αυτό και τα βρίσκουμε σε μεγάλο αριθμό στο πασχαλινό τραπέζι μετά το τέλος της νηστείας». Ο λαγός από την άλλη πλευρά συμβολίζει την γονιμότητα μιας και πολλαπλασιάζεται με μεγάλη ταχύτητα. Ανήκει στα ειδωλολατρικά σύμβολα, τα οποία σχετίζονταν με την άνοιξη και την αναζωογόνηση της φύσης και που αργότερα η χριστιανική πίστη υιοθέτησε και συνέδεσε με το μήνυμα του Πάσχα και στην Ανάσταση του Κυρίου. Υπάρχουν ωστόσο και πασχαλινά έθιμα στη Γερμανία τα οποία χάνονται με τον καιρό, όπως είναι για παράδειγμα η νηστεία την περίοδο της Σαρακοστής. Σήμερα η περίπου 2 εκ Γερμανοί καθολικοί που νηστεύουν σε πολλές περιπτώσεις δεν απέχουν από τα ζωικά προϊόντα, κρέας, αυγά και γάλα. Απέχουν από γλυκίσματα, οινοπνευματώδη και καπνό. Στη Γερμανία υπάρχει βέβαια και το έθιμο του πασχαλινού αρνιού, τα όποιο όμως δεν σουβλίζεται, αλλά ψήνεται τις περισσότερες φορές στο φούρνο. Ως γνωστόν οι Χριστιανοί υιοθέτησαν το έθιμο του αρνιού από τους Εβραίους που συμβολίζει και στις δύο θρησκείες τη θυσία. Οι Χριστιανοί πρόσθεσαν ωστόσο τον παραλληλισμό του αμνού με τον Χριστό, ο οποίος θυσιάζεται στα σταυρό για την σωτηρία των ανθρώπων. Σημαντικό πρόβλημα στον εορτασμό του Πάσχα στη Γερμανία συνιστά η εμπορευματοποίηση της γιορτής θυμίζοντας πλέον τα Χριστούγεννα. Οι πωλήσεις βαμμένων ή σοκολατένιων αυγών και λαγών σε όλα τα μεγέθη καθώς και κάθε είδος γλυκών ή άλλων δώρων το Πάσχα υπολογίζονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. «Όλα αυτά βέβαια ουδεμία σχέση έχουν με την Ανάσταση του Θεανθρώπου», λέει τέλος ο εθνολόγος Γκούντερ Χίρσφελντ: «Θα μπορούμε να χαρακτηρίσουμε πλέον το Πάσχα ως έθιμο δίχως πίστη. Ο εκκλησιασμός δεν έχει πια τον κεντρικό ρόλο και τη σημασία που είχε παλαιότερα. Το Πάσχα έχει γίνει πια απλή αργία και αφορμή για απόδραση από την καθημερινότητα. Αν και το Πάσχα θεωρείται στη Γερμανία κορυφαία γιορτή για καθολικούς και ευαγγελικούς είναι πια εξαιρετικά δύσκολο να εξηγήσεις στον κόσμο πόσο σημαντικές είναι οι μέρες που διανύουμε».