Ποιος είναι ο νέος Γερμανός πρόεδρος;

Ο Γιόαχιμ Γκάουκ σπούδασε θεολογία στην πρώην Ανατολική Γερμανία για να γίνει στη συνέχεια ευαγγελικός ιερέας στο Ρόστοκ. Σύντομα μπήκε στο στόχαστρο της Στάζι, η οποία τον χαρακτήριζε στις αναφορές της «αμετανόητο αντικομμουνιστή που θεωρεί τον Σοσιαλισμό και τον Κομμουνισμό παροδικά φαινόμενα κάνοντας κατάχρηση του αξιώματός του». Ωστόσο η υπηρεσία ασφαλείας δεν τον συνέλαβε ποτέ, καθώς η κριτική του παρέμεινε πάντα διακριτική.

«Ό,τι ισχύει για τον κάθε άνθρωπο, ισχύει και για την κοινωνία: να αναγνωρίζουμε και να κατονομάζουμε τα άσχημα και μετά να ξεκινάμε ένα νέο τρόπο ζωής», είχε πει στο κλείσιμο του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου της πρώην Ανατολικής Γερμανίας το 1988.

Αυτή τη διακήρυξη άρχισε να υλοποιεί ο Γιόαχιμ Γκάουκ ήδη από τον επόμενο χρόνο πρωτοστατώντας σε θείες λειτουργίες στο Ρόστοκ που ζητούσαν την αλλαγή. Ανάλογες θείες λειτουργίες σε όλη την επικράτεια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας έγιναν η απαρχή των μαζικών διαμαρτυριών που οδήγησαν στην πτώση του καθεστώτος το φθινόπωρο του 1989.

Στις πρώτες ελεύθερες εκλογές, το 1990, εκλέγεται μέσω μίας λίστας πολιτών στο κοινοβούλιο της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, όπου αναλαμβάνει επικεφαλής μίας ειδικής επιτροπής που είχε την εποπτεία της διάλυσης του υπουργείου Κρατικής Ασφάλειας. Στην επανενωμένη πλέον Γερμανία διετέλεσε με επιτυχία επικεφαλής της νεόκοπης τότε υπηρεσίας των Αρχείων της Στάζι. Μετά από ένα βραχύβιο πέρασμα ως τηλεοπτικός σχολιαστής, είναι από το 2003 πρόεδρος του αντιρατσιστικού συλλόγου «Ενάντια στη λήθη - υπέρ της δημοκρατίας».

Κεντρικό θέμα η του ελευθερία

Η μόνιμη επωδός του Γ. Γκάουκ είναι, όπως λέει, να φέρει τους πολίτες κοντά στις αξίες της ελευθερίας. Αυτό είχε τονίσει και μετά την ανακήρυξή του σε υποψήφιο για την προεδρία από το Λοτζ της Πολωνίας: «Εδώ και δυόμιση χρόνια δεν κάνω τίποτα άλλο από το να συζητώ με τους Γερμανούς. Κάποιοι λένε ότι έχω μόνο αυτό το θέμα. Αυτό δεν είναι εντελώς σωστό, αλλά το ότι έχω κυρίως αυτό το θέμα μπορούν να το αντιληφθούν όλοι: Ελευθερία λοιπόν».

Ο Γκάουκ είχε αυτοχαρακτηριστεί κάποτε ως «αριστερός, φιλελεύθερος συντηρητικός». Ο τρόπος που αντιλαμβάνεται την ελευθερία ωστόσο, ταιριάζει μάλλον στο φιλελεύθερο προφίλ. Ενδεικτικός ο χαρακτηρισμός του κινήματος Occupy Wall Street ως «ανείπωτα γελοίου».

Πριν από δύο χρόνια ήταν ο υποψήφιος Σοσιαλδημοκρατών και Πρασίνων για την προεδρία. Σήμερα, ως υποψήφιος σχεδόν κοινής αποδοχής ο Γκάουκ ετοιμάζεται να αναλάβει το ύπατο αξίωμα. Στην συνέντευξη τύπου όπου είχε παρουσιαστεί επέδειξε σεβασμό για τη μελλοντική του αποστολή: «Μπορώ μόνο να σας παρακαλέσω να συγχωρήσετε τα πρώτα λάθη και να μην περιμένετε να είμαι υπεράνθρωπος ή αλάθητος».

Peter Stützle / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου