1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

«Πουλάνε» τα γερμανικά ψηφιακά όπλα

23 Απριλίου 2013

Γερμανικές επιχειρήσεις τροφοδοτούν και αυταρχικά καθεστώτα με τεχνολογίες παρακολούθησης. Ειδικοί και πολιτικοί της αντιπολίτευσης ζητούν αυστηρότερους κανόνες.

https://p.dw.com/p/18Kin
Εικόνα: Fotolia/kebox

Ο Χουσάμ Αλντίν ήταν προσεκτικός. Μετά την 30μηνη θητεία του στο συριακό στρατό ήξερε να χειρίζεται καλά τις τεχνολογίες παρακολούθησης. Ο δημοσιογράφος, που ζει και εργάζεται στη Δαμασκό, μεταξύ άλλων και ως μεταφραστής για ξένους ρεπόρτερ, είχε αρκετούς ψεύτικους λογαριασμούς ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και χρησιμοποιούσε το ίντερνετ μόνο σε δημόσιους χώρους. Παρόλα αυτά συνελήφθη με την κατηγορία της ανταλλαγής πληροφοριών με ξένες οργανώσεις. Προφανώς οι μυστικές υπηρεσίες της Συρίας παρακολουθούσαν τις συνομιλίες του.

Οι αναγκαίες τεχνολογικές υποδομές για την παρακολούθηση τηλεφώνων, κινητών και υπολογιστών προσφέρονται και από γερμανικές επιχειρήσεις. Η συριακή εταιρία κινητής τηλεφωνίας Syriatel, για παράδειγμα, αγόρασε το 2010 συστήματα παρακολούθησης από την Siemens. Και στο Μπαχρέιν όμως είναι γνωστές διάφορες περιπτώσεις όπου χρησιμοποιήθηκε αμερικανική ή ευρωπαϊκή τεχνολογία για την παρακολούθηση αντικαθεστωτικών. Στη Λιβύη και την Αίγυπτο, μάλιστα, υπάρχουν απτές αποδείξεις για του λόγου το αληθές.

Συστήματα παρακολούθησης Made in Germany

Οι γερμανικές επιχειρήσεις θεωρούνται πρωτοπόρες στο πεδίο αυτό. Το βασικό επιχείρημα των κατασκευαστών είναι ότι οι τεχνολογίες αυτές βοηθούν στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της εγκληματικότητας. Με τα προηγμένα αυτά συστήματα μπορεί κανείς να παρακολουθεί τηλέφωνα και υπολογιστές, ενώ με ειδικό λογισμικό είναι δυνατή ακόμη και η ανάγνωση γραπτών μηνυμάτων, ο εντοπισμός προσώπων, η παρακολούθηση της επικοινωνίας στο διαδίκτυο αλλά και το σπάσιμο κωδικών.

Εντούτοις, εάν τα συστήματα αυτά πέσουν σε λάθος χέρια, μπορούν να μετατραπούν γρήγορα σε «ψηφιακά όπλα», επισημαίνει ο Κρίστιαν Μιρ, από τους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα. Η διεθνής οργάνωση επιρρίπτει σε επιχειρήσεις χωρών της Δύσης ότι προσφέρουν συστήματα παρακολούθησης σε αυταρχικά καθεστώτα, τα οποία με τη σειρά τους τα χρησιμοποιούν για τον εντοπισμό και τη σύλληψη αντιφρονούντων.

Χαλαροί κανόνες

Σε αντίθεση με το εμπόριο συμβατικών όπλων όμως, για τις εξαγωγές και την πώληση τεχνολογιών παρακολούθησης δεν υπάρχουν περιορισμοί. Σε ελάχιστες μόνο περιπτώσεις οι γερμανικές εταιρίες χρειάζονται ειδική άδεια. Περιορισμοί ισχύουν σήμερα μόνο για τις χώρες όπου έχει επιβληθεί εμπάργκο, όπως είναι η Συρία και το Ιράν. Γενικότερα οι γερμανικές επιχειρήσεις βρίσκονται μάλλον αντιμέτωπες περισσότερο με ηθικά διλήμματα παρά με νομικά κωλύματα.

Αυτό δείχνει το παράδειγμα της Trovicor, εταιρία που ιδρύθηκε το 2009 από την Nokia Siemens Networks και η οποία κατασκευάζει το λεγόμενο Monitoring Center. Πρόκειται για ένα σύστημα που κάνει δυνατή την παρακολούθηση του ίντερνετ και των τηλεπικοινωνιών. Ένα σύστημα, το οποίο προμηθεύτηκε η Συρία από την Siemens το 2000.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση της Deutsche Welle, εκπρόσωπος της εταιρίας εξήγησε ότι βάσει συμβολαίων η εταιρία δεν επιτρέπεται να δίνει πληροφορίες για πελάτες της, για χώρες και για τις προμήθειες. Με μια ειδική ρήτρα όμως, σύμφωνα με την ίδια εκπρόσωπο, ο αγοραστής δεσμεύεται να τηρεί τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τις πολυεθνικές εταιρίες. Επιπλέον, κατά την παράδοση ελέγχεται εάν τηρούνται όλοι οι διεθνείς κανόνες για τις εξαγωγές ενώ, όπως επισήμανε, δεν γίνονται εξαγωγές προς χώρες όπου υπάρχει εμφύλιος πόλεμος.

Αυστηρότεροι κανόνες;

Ο Γιαν φαν Άκεν, ειδικός σε θέματα εξοπλισμών του κόμματος της Αριστεράς, τονίζει ότι αυτή η «ηθική πυξίδα» των επιχειρήσεων δεν αρκεί και δεν μπορεί να λειτουργήσει: «Αυτές οι επιχειρήσεις δεν πρόκειται να επιβάλλουν ποτέ περιορισμούς σε εθελοντική βάση. Όταν μια επιχείρηση θέλει να κερδίσει χρήματα, τότε θα πουλήσει και σε εκείνους που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτό είναι το επιχειρηματικό τους μοντέλο».

Ο ίδιος ζητά να ισχύσουν αυστηρότερα κριτήρια όσον αφορά τις εξαγωγές τέτοιων τεχνολογιών. Αντίθετη άποψη έχει ο εκπρόσωπος της Κ.Ο. των γερμανών Φιλελευθέρων για οικονομικά ζητήματα, Μάρτιν Λίντνερ: «Δεν υπάρχει καμία άλλη χώρα στον κόσμο όπου να γίνεται τόσο εξονυχιστικός έλεγχος των εξαγωγών όπως στη Γερμανία». Τα συστήματα παρακολούθησης φυσικά και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διαφορετικούς σκοπούς εφόσον πέσουν σε λάθος χέρια, αυτό όμως ισχύει για όλα τα αγαθά, λέει ο ίδιος. Και το γερμανικό υπουργείο Οικονομίας και Τεχνολογιών πάντως, απαντώντας σε σχετική ερώτηση της DW, παραπέμπει στους ισχύοντες κανόνες και περιορισμούς.


Sven Pöhle / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής

Γιαν φαν Άκεν: Η «ηθική πυξίδα» δεν μπορεί να λειτουργήσει
Γιαν φαν Άκεν: Η «ηθική πυξίδα» δεν μπορεί να λειτουργήσειΕικόνα: picture-alliance/dpa
Η ιστοσελίδα trovicor.com
Η ιστοσελίδα trovicor.comΕικόνα: trovicor.com
Με την κατάλληλη τεχνολογία μπορεί να σπάσει κανείς γρήγορα κωδικούς
Με την κατάλληλη τεχνολογία μπορεί να σπάσει κανείς γρήγορα κωδικούςΕικόνα: Fotolia/Yong Hian Lim