Πρώην ποινικοί ίσως "βγάλουν" πρόεδρο στις ΗΠΑ

Η ημέρα της εκλογής του πρώτου αφροαμερικανού προέδρου των ΗΠΑ τον Νοέμβριο του 2008 ήταν γεμάτη ανάμικτα συναισθήματα για την Τέρι Γκάρετ. Η Αφροαμερικανίδα, οι γονείς της οποίας είχαν ζήσει τις σκληρές φυλετικές διακρίσεις στον αμερικανικό Νότο, ήθελε όσο τίποτε άλλο να δει τον Μπαράκ Ομπάμα στον προεδρικό θώκο. Ωστόσο, η 48χρονη από την Αλεξάνδρεια της Βιρτζίνια δεν είχε δικαίωμα να ψηφίσει. Για την ακρίβεια δεν ψήφισε ποτέ. Με τη συμπλήρωση των 18 της χρόνων είχε ήδη καταδικαστεί για κλοπή καταστήματος, πράξη που επέσυρε μέχρι πρότινος στην πολιτεία της Βιρτζίνια διά βίου στέρηση του εκλογικού δικαιώματος.

Ωστόσο, τον περασμένο Απρίλιο ο κυβερνήτης της Βιρτζίνια Τέρι Μακ Όλιφ, αποκατέστησε με διάταγμά του το δικαίωμα ψήφου για όλους τους καταδικασθέντες που έχουν εκτίσει την ποινή τους. Η Τέρι Γκάρετ ελπίζει ότι θα μπορέσει να ψηφίσει για πρώτη φορά στη ζωή της στις προσεχείς αμερικανικές εκλογές τον Νοέμβριο.

Καθοριστικοί για το εκλογικό αποτέλεσμα;

Το διάταγμα του Μακ Όλιφ επιτρέπει σε 206.000 πρώην παραβάτες να προσέλθουν στις κάλπες. Ένας αριθμός ψηφοφόρων που μπορεί να επηρεάσει την έκβαση της αναμέτρησης στην πολιτεία της Βιρτζίνια, ενδεχομένως και στο σύνολο των ΗΠΑ. Η Βιρτζίνια είναι μία από τις αποκαλούμενες swing states, δηλαδή τις πολιτείες με εναλλασσόμενες εκλογικές προτιμήσεις, που θεωρούνται ιδιαιτέρως σημαντικές για τις εκλογές ανάδειξης του προέδρου και του Κογκρέσου.

Οι ΗΠΑ δεν έχουν μόνο ένα από τα υψηλότερα ποσοστά φυλακισμένων στον κόσμο, αλλά περιορίζουν και το εκλογικό δικαίωμα παραβατών πολύ περισσότερο συγκριτικά με άλλες δημοκρατίες. Περίπου 5,85 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν απολέσει το εκλογικό δικαίωμα. Τρεις αμερικανικές πολιτείες, η Φλόριντα, η Αϊόβα και το Κεντάκι, στερούν διά βίου το δικαίωμα ψήφου σε πολίτες που έχουν καταδικασθεί για κάποια αξιόποινη πράξη. Στην πλειοψηφία των υπόλοιπων πολιτειών επιτρέπεται να ξαναψηφίσουν μετά την εκπνοή της προθεσμίας αναστολής της ποινής τους. Μόνο το Βερμόντ και το Μέιν, δύο προπύργια των Δημοκρατικών στην ανατολική ακτή, δεν περιορίζουν το δικαίωμα ψήφου πολιτών που έχουν καταδικασθεί.

Ρατσιστικές διακρίσεις της αμερικανικής δικαιοσύνης

Σημειωτέον ότι πολλές χώρες, μεταξύ αυτών ο Καναδάς, η Γαλλία, η Ιαπωνία και η Σουηδία, επιτρέπουν σε καταδικασθέντες να ψηφίσουν ακόμη και ενόσω παραμένουν στη φυλακή. Στη Γερμανία οι δικαστές έχουν το δικαίωμα να αφαιρούν το δικαίωμα ψήφου μεμονωμένων παραβατών έως και πέντε χρόνια, ωστόσο αυτό συμβαίνει μόνο σπάνια.

Στις ΗΠΑ επιβάλλεται δυσανάλογα συχνά στέρηση ψήφου σε μαύρους πολίτες από τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα. Το διάταγμα του κυβερνήτη της Βιρτζίνια κάνει τον γύρο των αμερικανικών μέσων ενημέρωσης σε μια περίοδο που στις ΗΠΑ διεξάγονται σκληρές αντιπαραθέσεις για το ζήτημα των ρατσιστικών διακρίσεων στο δικαστικό σύστημα της χώρας. Την ώρα που αριστεροί ακτιβιστές τάσσονται απερίφραστα στο πλευρό του κυβερνήτη, συντηρητικοί πολιτικοί του ασκούν οξεία κριτική, επιρρίπτοντάς του ότι το επίμαχο διάταγμα αποσκοπεί σε περισσότερες ψήφους υπέρ των Δημοκρατικών, καθώς ο ίδιος θεωρείται πρόσωπο στενής εμπιστοσύνης της Χίλαρι Κλίντον. Οι εκπρόσωποι των Ρεπουμπλικανών, που διαθέτουν την πλειοψηφία τόσο στη γερουσία όσο και στο κοινοβούλιο της Βιρτζίνια, προσέφυγαν στο Ανώτατο Δικαστήριο της πολιτείας κατηγορώντας τον Μακ Όλιφ για υπέρβαση αρμοδιοτήτων. Η υπόθεση εκδικάζεται στις 19 Ιουλίου.

Μάρα Μπίερμπαχ / Άρης Καλτιριμτζής