Πώς εκφράζεται η συμπεριφορά της αγέλης στον άνθρωπο;

Το σμήνος των ψαριών που μοιάζει σαν να συντονίζεται με μαγικό τρόπο και αλλάζει όλο μαζί κατεύθυνση. Ομάδες πυγολαμπίδες που αναβοσβήνουν συγχρονισμένα τα φώτα τους στην προσπάθεια να προσελκύσουν τα θηλυκά. Σμήνη αποδημητικών πουλιών που πετούν μαζί προς το νότο. Από μεμονωμένες ενέργειες συντίθεται μια πολύπλοκη συμπεριφορά σε μια ομάδα ή ένα πλήθος. Επιστήμονες από την Βρέμη έκαναν ένα πείραμα στην προσπάθεια να απαντήσουν στο ερώτημα πώς εκφράζεται η συμπεριφορά της αγέλης στον άνθρωπο. Ο καθηγητής Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο της Βρέμης Ούλριχ Κράουσε διερωτάται: «Το αίνιγμα είναι: Πώς καταφέρνουν τα πουλιά ή τα ψάρια να μένουν μαζί; Τι τα συντονίζει; Ένα πουλί βλέπει μόνο το διπλανό του. Δεν βλέπει όλο το σμήνος! Και παρόλα αυτά παρατηρούμε αυτό το εντυπωσιακό φαινόμενο».

Ενίοτε ο Homo Sapiens κάνει ότι κάνει ο διπλανός...

Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι και ο Homo Sapiens είναι σε θέση να συγχρονιστεί με το διπλανό του. Δεν γνωρίζουν όμως λεπτομέρειες. Πολλά σε αυτή την ανθρώπινη συμπεριφορά -που σε κάθε περίπτωση περιέχεται στα γονίδια- είναι άγνωστα. «Το ερώτημα είναι: Πόσο από τη συμπεριφορά των ζώων ή πουλιών στη φύση παρατηρείται και σε εμάς τους ανθρώπους; λέει ο γερμανός καθηγητής. Αν κάπου για παράδειγμα ξεσπάσει πανικός δεν τρέχει ο καθένας να σωθεί προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Οι άνθρωποι προσπαθούν να διαφύγουν όλοι μαζί προς μια και μοναδική κατεύθυνση».

Το πείραμα με το βατραχάκι...

Οι επιστήμονες συγκέντρωσαν περίπου 100 ανθρώπους και τους έδωσαν ένα μεταλλικό παιχνίδι που μοιάζει με βατραχάκι. Αρκετοί θα το θυμούνται ίσως από την παιδική του ηλικία. Όταν λοιπόν πατάς το βατραχάκι κάνει ένα μικρό σύντομο θόρυβο. Οι γερμανοί ειδικοί ηχογράφησαν τους ήχους για να μπορέσουν να μελετήσουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων και να καταλήξουν σε συμπεράσματα. Αυτό που παρατηρεί κανείς αμέσως χωρίς να έχει επιστημονική κατάρτιση είναι ότι ενώ στην αρχή ο καθένας πατάει το μεταλλικό βατραχάκι όποτε νομίζει στο τέλος οι περισσότεροι συντονίζονται σε έναν συγκεκριμένο ρυθμό.

Ο Μαθηματικός Γιαν Λορντς συμπεραίνει ότι: «Πιστεύω ότι στο πείραμα παρατηρούμε ξεκάθαρα έναν συγχρονισμό. Ενδιαφέρον έχει επίσης ότι οι άνθρωποι συντονίστηκαν μετά από μικρό σχετικά χρονικό διάστημα».

Εννοείται βέβαια ότι το πείραμα των επιστημόνων δεν έχει τη βαρύτητα ενός πειράματος σε συνθήκες εργαστηρίου. Οι Μαθηματικοί ελπίζουν ωστόσο ότι θα αποκομίσουν οφέλη στην ανάλυση των δεδομένων, τα οποία θα αποτελέσουν στη συνέχεια τη βάση για τη συνέχιση του πειράματος στον υπολογιστή. Ίσως μάλιστα κάποτε τα συμπεράσματα αυτά να έχουν και πρακτική εφαρμογή.