1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

Ρουμανία: φυγή στο εξωτερικό

Keno Verseck / Γιάννης Παπαδημητρίου1 Δεκεμβρίου 2012

Η μετανάστευση έχει παράδοση στη Ρουμανία. Ποτέ όμως δεν γύριζαν την πλάτη στην πατρίδα τους τόσοι Ρουμάνοι όσοι σήμερα. Πολλοί μετανάστες έρχονται στη Γερμανία.

https://p.dw.com/p/15tjI

Όταν ο Σορίν Ντ. μιλά για την πατρίδα, τα πράγματα δυσκολεύουν. Είναι οφθαλμίατρος, 35 χρονών, και ζει στη Γερμανία εδώ και δέκα χρόνια, εδώ είναι πια οι φίλοι του, ο ίδιος εργάζεται σε μια κλινική στο Βερολίνο. Κι όμως πηγαίνει πίσω «στην πατρίδα» για να επισκεφθεί τα Χριστούγεννα ή το Πάσχα την οικογένειά του στο Μιερκουρέα Τσιουτς στο Επταπύργιο. Αυτή η γεύση πατρίδας οφείλεται στους γονείς του και στις δυο γλώσσες, με τις οποίες μεγάλωσε, τα ουγγρικά και τα ρουμανικά.

Η Ρουμανία είναι βέβαια η πατρίδα του Σορίν Ντ., όμως σήμερα δεν ανταποκρίνεται πια στις προσδοκίες ενός απόφοιτου πανεπιστημίου από ένα σύγχρονο κράτος. Όταν πριν από ένα χρόνο οι εξετάσεις έδειξαν ότι ο θείος του έπασχε από καρκίνο, η παραμονή στο νοσοκομείο εξελίχθηκε σε τρομερή δοκιμασία. Ο ίδιος ο ασθενής έπρεπε να φροντίζει για τα φάρμακα και τη διατροφή του, το προσωπικό τον κακομεταχειριζόταν και μετά την εγχείρηση παρ’ ολίγο να πάθει αφυδάτωση. Έξι μήνες μετά τη διάγνωση ο θείος πέθανε, αλλά ο γιατρός Σορίν πιστεύει μέχρι σήμερα ότι θα μπορούσε να έχει σωθεί. «Η κατάσταση που επικρατεί στα ρουμανικά νοσοκομεία δεν έχει σχέση ούτε με επαγγελματισμό ούτε με ανθρωπιά, χωρίς φακελάκι δεν γίνεται τίποτα», είναι το απογοητευτικό συμπέρασμα του Σορίν. Ο Βασίλε Ασταραστουάγε μάλιστα, πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Ρουμανίας, προειδοποιεί ότι το όλο σύστημα υγείας απειλείται με κατάρρευση, επειδή λείπουν περίπου 50.000 γιατροί.

Όλοι πρέπει κάπως να ζήσουν

Αναμενόμενο λοιπόν καλά εκπαιδευμένοι Ρουμάνοι με εξειδίκευση να εγκαταλείπουν τη χώρα τους για να επιχειρήσουν ένα νέο ξεκίνημα στο εξωτερικό. Γιατροί, νοσηλευτές, μηχανικοί, οικονομολόγοι ή νομικοί, ο πολιτικός επιστήμονας Κρίστιαν Παρβουλέσκου στο Βουκουρέστι διαπιστώνει μια πραγματική «αιμορραγία» της χώρας: «Γίνεται όλο και δυσκολότερο να διασφαλίσει κανείς ορισμένα ποιοτικά στάνταρ στο δημόσιο τομέα. Και όμως χωρίς ισχυρό δημόσιο τομέα και χωρίς καλό εκπαιδευτικό σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει μια δημοκρατία.»

Η μετανάστευση έχει μακρά παράδοση στη Ρουμανία. Ήδη στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν οι ρουμανικές ηγεμονίες άρχισαν να αποκόπτονται από την οθωμανική επιρροή, θεωρούνταν απαραίτητο για τα μέλη της ελίτ να έχουν για ένα διάστημα την εμπειρία της Δυτικής Ευρώπης. Αντίθετα οι Ρουμάνοι από τα φτωχότερα στρώματα έφευγαν για τις ΗΠΑ.

Μειονότητες και εποχιακοί εργάτες

Κατά τη διάρκεια του κομμουνιστικού καθεστώτος γύρισαν την πλάτη στη Ρουμανία οι μειονότητες. Μέχρι την πτώση του δικτάτορα Τσαουσέσκου το Δεκέμβριο του 1989 εγκατέλειψαν τη χώρα οι περισσότεροι από τους 400.000 Εβραίους, που είχαν επιβιώσει του ολοκαυτώματος, και πάνω από το 50% των 350.000 μελών της γερμανικής μειονότητας. Επρόκειτο για ένα μεταναστευτικό κύμα που εντάθηκε μετά την πτώση του λεγόμενου Σιδηρού Παραπετάσματος.

Από το 2000 και μετά σε ρεκόρ έχει φθάσει και η μετανάστευση των ίδιων των Ρουμάνων. Εκατοντάδες χιλιάδες έφυγαν για το εξωτερικό, καθώς χώρες της νότιας Ευρώπης, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, χρειάζονταν εργατικά χέρια, ενώ η διακίνηση στην Ευρώπη διευκολύνθηκε. Αυτοί οι μετανάστες ονομάστηκαν στην αρχή «căpsunarii» (εργάτες για το μάζεμα της φράουλας), επειδή ένα μεγάλο μέρος τους απασχολούνταν στα χωράφια και τους οπωρώνες της Ισπανίας. Σήμερα τρία περίπου εκατομμύρια Ρουμάνοι δουλεύουν κατά διαστήματα ή μόνιμα στις χώρες της δυτικής Ευρώπης, όχι μόνο στην Ισπανία και την Ιταλία, αλλά όλο και περισσότερο και στη Γερμανία. Στη Ρουμανία την ίδια οι μετανάστες αυτοί αποκαλούνται πια «stranierii», από την ιταλική λέξη για τον «ξένο».

Τη Ρουμανία όμως δεν εγκαταλείπουν μόνο εξειδικευμένοι εργαζόμενοι, αλλά και κοινωνικά αδύναμοι. Κυρίως οι Ρομά προσπαθούν να ξεφύγουν από την έλλειψη προοπτικής, την περιθωριοποίηση και τον ρατσισμό στην πατρίδα τους. Επί χρόνια κατέληγαν στην Ιταλία, την Ισπανία, τη Γαλλία, τη Μεγάλη Βρετανία και την Ιρλανδία. Στο μεταξύ προτιμούν όλο και περισσότερο και τη Γερμανία.

«Η μετανάστευση μας βλάπτει καίρια»

Η Ροξάνα Προντάν κερδίζει από τη θέληση πολλών Ρουμάνων να πάνε στο εξωτερικό. Είναι μια 54χρονη επιχειρηματίας στο Βουκουρέστι και η εταιρεία της Manpower βρίσκει θέσεις εργασίας για Ρουμάνους στο εξωτερικό, αλλά και για ξένους στη Ρουμανία. Ακόμα κι αυτή έχει αρχίσει να φοβάται για το μέλλον της χώρας της. «Για να περιοριστεί μακροπρόθεσμα η μετανάστευση πρέπει κυρίως να βελτιωθεί το εκπαιδευτικό σύστημα και να αυξηθούν οι μισθοί. Έτσι οι νέοι θα έχουν κίνητρα για να παραμείνουν εδώ.»

Για τον Σορίν Ντ. Δεν τίθεται προς το παρόν θέμα επιστροφής στη Ρουμανία. Δεν μπορεί καν να διανοηθεί ότι θα φύγει πάλι από τη Γερμανία. Αλλά και σ’ αυτή την υποθετική περίπτωση θα δούλευε μόνο σε κάποιο ιδιωτικό ρουμανικό νοσοκομείο – χωρίς το φάσμα της διαφθοράς και με άρτιο ιατρικό εξοπλισμό. «Είναι αλήθεια ότι εδώ στη Γερμανία δουλεύει κανείς πάρα πολύ», λέει ο οφθαλμίατρος Σορίν, «αλλά οι ασθενείς έχουν καλή περίθαλψη και τους συμπεριφέρεται κανείς άριστα. Για μένα ως γιατρό αυτό είναι το σημαντικό.»

Krise in Rumänien 1990
10 χρόνια μετά την πτώση Τσαουσέσκου η μετανάστευση χτυπάει κόκκινοΕικόνα: picture alliance/dpa
Ärztin auf Krankenhausflur
Πολλοί ρουμάνοι γιατροί εγκαταλείπουν την πατρίδα τουςΕικόνα: picture-alliance/ZB

Simion

Αντρέι Λούπας - βιολόγος από τη Ρουμανία

Ποτρέτο του Καντεμίρ Γκεοργκίου από τη Ρουμανία

Άνκα Γκρόσου - γιατρός από τη Ρουμανία

Βαλεντίν Πλαταρεάνου - ηθοποιός και σκηνοθέτης από τη Ρουμανία