Ρουρ: Από τα ανθρακωρυχεία στην πολιτιστική δημιουργία

Ήταν η καρδιά της γερμανικής βιομηχανίας. Για περισσότερα από 100 χρόνια η περιοχή του Ρουρ ήταν συνώνυμο της εξόρυξης άνθρακα και επεξεργασίας μετάλλου. Την τελευταία 30ετία τα ορυχεία και η χαλυβουργία εξαφανίζονται σταδιακά στο πλαίσιο της διαρθρωτικής μετεξέλιξης της περιοχής που αποτυπώνεται στην αποβιομηχάνισή της. Δραματικές ήταν οι επιπτώσεις στην απασχόληση. Πολλές βιομηχανικές εγκαταστάσεις έχουν μετατραπεί σε πολιτιστικά πάρκα, μιντιακά κέντρα και συγκροτήματα παροχής υπηρεσιών.

Η πρωτοβουλία «2010lab»

Με περίπου 5,3 εκατομμύρια πληθυσμό και 53 πόλεις που συνορεύουν πλέον μεταξύ τους το Ρουρ είναι η πέμπτη πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή της Ευρώπης. Και χωρίς να υπάρχει επίσημα ως διοικητική μονάδα, η «Μητρόπολη του Ρουρ» παρουσιάζει στον κόσμο τη χρονιά αυτή την πολιτιστική της παραγωγή και τις δημιουργικές της καινοτομίες. Επικεφαλής της προσπάθειας είναι η πόλη του Έσσεν, γνωστή στους περισσότερους από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στα μέσα της δεκαετίας του 90.

Εδώ έχει την έδρα της και η πρωτοβουλία «2010lab». Πρόκειται για μια διαδικτυακή «πλατφόρμα δημιουργίας», που αποσκοπεί στην προβολή, τη δικτύωση και τη συνεργασία καλλιτεχνών, παραγωγών, σχεδιαστών μόδας, ακόμη και συγγραφέων στο πλαίσιο της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης. Και όπως τονίζει η Άνια Ντίστελρατ, μέλος της συντακτικής ομάδας της πρωτοβουλίας: «Σε τελική ανάλυση είμαστε μια πλατφόρμα δημιουργών και σε αυτούς ανήκουν και οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο πεδίο αυτό και αυτές είναι πολλές στην περιοχή του Ρουρ. Είμαστε μια κοινότητα, όχι όμως μια community με την κλασική έννοια, όπως είναι το facebook. Σε μας δεν μπορεί να εκφράσει ο καθένας ό,τι του καπνίσει, αλλά περιοριζόμαστε στους συντελεστές της λεγόμενης “δημιουργικής οικονομίας“, στα υποκείμενα της».

Ένα τραπέζι μήκους 60 χιλιομέτρων

Εκτός από την αυτοπαρουσίαση των δημιουργών, στην ιστοσελίδα της «2010lab» ο χρήστης μπορεί να βρει μια τράπεζα πληροφοριών για όλες τις πολιτιστικές εκδηλώσεις και τα πρότζεκτ που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο της πολιτιστικής πρωτεύουσας. Στόχος των συντελεστών είναι να δώσουν μια νέα ταυτότητα στην πρώην βιομηχανική καρδιά της Γερμανίας. Και αυτή η ταυτότητα θα πρέπει να καθορίζεται από την τέχνη, τη μόδα, το ντιζάιν και τον πολιτισμό. Συνολικά 300 πρότζεκτ βρίσκονται σε εξέλιξη και 2.500 θα είναι οι εκδηλώσεις που θα λάβουν χώρα εντός του έτους. Η Ασλί Σεβιντίμ, καλλιτεχνική διευθύντρια της πολιτιστικής πρωτεύουσας, τονίζει ένα από τα highlights: «Περιμένω με χαρά και ανυπομονησία την 18η Ιουλίου. Την ημέρα εκείνη θα κλείσουμε τον αυτοκινητόδρομο που συνδέει το Ντόρτμουντ με το Ντούισμπουργκ. Σε μήκος 60 χιλιομέτρων θα στήσουμε το μεγαλύτερο τραπέζι του κόσμου και θα καλέσουμε όλους τους κατοίκους του Ρουρ, ανεξαρτήτως καταγωγής, θρησκείας και κοινωνικής τάξης, να καθίσουν μαζί μας».

Το Ρουρ κάνει ό,τι μπορεί να αποτινάξει το στίγμα της γκρίζας περιοχής

Ένα από τα σημαντικότερα highlights θα είναι και ο «συμβολισμός των ορυχείων». 400 μεγάλα μπαλόνια σε κίτρινο χρώμα θα τοποθετηθούν σε ύψος 80 μέτρων στα μέρη, όπου τις προηγούμενες δεκαετίες γινόταν η εξόρυξη του άνθρακα. Θα θυμίζουν τεράστιες καρφίτσες.

Εκτός όμως από τις μαζικές εκδηλώσεις που απευθύνονται σε όλους τους κατοίκους του Ρουρ, θα υπάρχουν και εξειδικευμένα happening. Ένα από αυτά είναι ο συναυλιακός κύκλος με μουσική του Χανς Βέρνερ Χάιντσε. Η «Μητρόπολη του Ρουρ» κάνει ότι μπορεί για να αποτινάξει από πάνω της το στίγμα της γκρίζας βιομηχανικής περιοχής. Άλλωστε τα τελευταία χρόνια είναι μάλλον το πράσινο το χρώμα που την χαρακτηρίζει. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τα 600 χιλιόμετρα ποδηλατοδρόμων που έχουν κατασκευαστεί τα τελευταία 20 χρόνια.

Οι 53 πόλεις του Ρουρ θα διαθέσουν 60 εκατομμύρια ευρώ για τις εκδηλώσεις στο πλαίσιο της πολιτιστικής πρωτεύουσας. Η οικονομική κρίση είχε ως συνέπεια και τη μείωση του προϋπολογισμού. Πολλά από τα πρότζεκτ όμως θα διατηρηθούν και τα επόμενα χρόνια. Ίσως η πρωτοβουλία «2010lab» να είναι ένα από αυτά.

Sola Hülsewig,/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου