Σένγκεν: επίσημη πρώτη για το SIS II

Η ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων και προϊόντων στην ΕΕ χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα της Ένωσης καθιερώθηκε με τη Συνθήκη του Σένγκεν, η οποία τέθηκε σε ισχύ το 1995. Ο χώρος του Σένγκεν περιλαμβάνει όλες τις χώρες μέλη της ΕΕ, πλην του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιρλανδίας, της Κύπρου, της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, συμμετέχουν ωστόσο το Λιχτενστάιν, η Ισλανδία, η Νορβηγία και η Ελβετία. Εντός του χώρου αυτού οι πολίτες μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα.

Για να ενισχύσουν την ασφάλεια όμως, οι χώρες μέλη προχώρησαν στα μέσα της δεκαετίας του 1990 στη δημιουργία κοινής βάσης δεδομένων, του λεγόμενου συστήματος πληροφοριών Σένγκεν (SIS) που παρείχε τη δυνατότητα στις δικαστικές αρχές να αποκτούν πληροφορίες σχετικά με πρόσωπα ή αντικείμενα.

SIS και SIS II

Η πρώτη γενιά της κοινής αυτής βάσης δεδομένων περιελάμβανε καταρχήν μόνον τα δεδομένα προσώπων που αναζητούνται, αγνοούνται ή παρακολουθούνται. Μετά τη μεγάλη διεύρυνση της ΕΕ το 2004, το σύστημα διευρύνθηκε επίσης καθώς προστέθηκαν οι νέες χώρες μέλη. Έκτοτε αποθηκεύονται επίσης βιομετρικά στοιχεία, δακτυλικά αποτυπώματα αλλά και φωτογραφίες. Έτσι οι αρμόδιες διωκτικές, αστυνομικές και τελωνειακές αρχές μπορούν να αναζητούν όχι μόνον αγνοούμενους ή καταζητούμενους από την αστυνομία, αλλά και αντικείμενα όπως κλεμμένα οχήματα ή όπλα. «Είναι σημαντικό οι χώρες μέλη να ανταλλάσουν πληροφορίες και να συνεργάζονται πιο στενά στην καταπολέμηση του εγκλήματος», εκτιμά ο Μάρκους Μπάιερ-Πόλοκ, εκπρόσωπος του γερμανικού υπ. Εσωτερικών.

Μετά από πολυετή καθυστέρηση τo σύστημα αυτό αναδιαμορφώθηκε και εκσυγχρονίστηκε προκειμένου η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των υπηρεσιών των χωρών να γίνεται μελλοντικά πιο απλά και κυρίως πιο γρήγορα.

Κριτική

«Η ανταλλαγή δεδομένων δεν είναι κάτι καινούριο. Εντούτοις η μετάβαση στη δεύτερη γενιά του συστήματος πληροφοριών Σένγκεν συνεπάγεται μια συγκέντρωση όσον αφορά την καταχώρηση αυτών των δεδομένων αλλά και τη διεύρυνση της βάσης», σχολιάζει ο ειδικός εντεταλμένος της γερμανικής κυβέρνησης για την προστασία των προσωπικών δεδομένων Πέτερ Σάαρ. Γι΄ αυτό το λόγο, σύμφωνα με τον ίδιο, κρίνεται ακόμη πιο επιτακτικό να υπάρχουν ενιαία, υψηλά στάνταρ διαφύλαξης των δεδομένων αυτών στο πεδίο της διαχείρισής τους εκ μέρους της αστυνομίας.

Ο ίδιος επιμένει ότι θα πρέπει να υπάρξει κοινή ευρωπαϊκή ρύθμιση που θα ορίζει για ποιους σκοπούς αποθηκεύονται αυτά τα δεδομένα και ποιοι έχουν πρόσβαση σε αυτά. «Διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν εντατικές προσπάθειες της Κομισιόν να δημιουργήσει νέες αρμοδιότητες, που θα επιτρέπουν σε ευρωπαϊκούς θεσμούς την άμεση παρέμβαση». Αυτό όμως δεν είναι στο πνεύμα της αρχής περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων, σχολιάζει ο ειδικός εντεταλμένος.

Στα ύψη τα κόστη

Ο εκσυγχρονισμός του συστήματος πληροφοριών ξεκίνησε το 2002 και επρόκειτο να τεθεί σε λειτουργία το 2006. Μια σειρά τεχνικών προβλημάτων, όμως, δεν το επέτρεψε.

Τα κόστη της υλοποίησής του εκτοξεύθηκαν στο μεταξύ στα 160 εκατομμύρια δολάρια, από μόλις 20 εκ. που αρχικώς είχαν προβλεφθεί.


Sabrina Pabst / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής