Σημαντικά μηνύματα από το Μόναχο

Από το βήμα της διάσκεψης, ο αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Τζο Μπάιντεν θα δώσει τις νέες συντεταγμένες διεθνούς συμπεριφοράς της υπερδύναμης. Αφγανιστάν, αντιπυραυλική ασπίδα, συνεργασία με τη Ρωσία, μεσανατολικό και πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, τα μεγάλα θέματα, αλλά κυρίως οι νέοι τόνοι της νέας αμερικανικής κυβέρνησης στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Σαρκοζί, Μέρκελ, Ιβανόφ, Τιμοσένκο, Μπαρόζο, Τουσκ και δεκάδες άλλοι ηγέτες και υπουργοί Εξωτερικών δίνουν το «παρών» στο Μόναχο.

Ανησυχίες για τα πυρηνικά

Νέα αρχή για την υπόθεση του αφοπλισμού και την επίλυση διεθνών προβλημάτων σηματοδοτεί η διάσκεψη του Μονάχου. Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγιερ κάλεσε στην εναρκτήρια ομιλία του ΗΠΑ και Ρωσία να κάνουν μια νέα αρχή για τον αφοπλισμό. Ζήτησε από όλους -και από το Ιράν- να αξιοποιηθεί η παρουσία του Μπαράκ Ομπάμα στο τιμόνι της υπερδύναμης προκειμένου να γίνουν βήματα στη σωστή κατεύθυνση. Ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας Μοχάμετ ελ Μπαραντέι αναφέρθηκε στον κίνδυνο να διασφαλίσουν μια σειρά από χώρες την τεχνογνωσία για την κατασκευή πυρηνικών όπλων: «Είμαστε αντιμέτωποι με το φαινόμενο του «κύκλου του πυρηνικού καυσίμου». Πολλές χώρες γνωρίζουν ότι δεν είναι απαραίτητο να εμφανίζονται ως πυρηνικά κράτη, αλλά είναι αρκετό να διαθέτουν το σχετικό know how. Σε αυτή την περίπτωση έχουν τη δυνατότητα να κατασκευάσουν σε διάστημα μερικών μηνών πυρηνικά όπλα. Θα πρέπει να αντιμετωπισθεί λοιπόν το πρόβλημά. Σε διαφορετική περίπτωση θα θυμηθούμε τον Τζον Φ. Κένεντι που είχε προφητέψει πως κάποια μέρα θα έχουμε 20 με 30 πυρηνικές δυνάμεις».

Δεν ανταποκρίνεται το Ιράν

Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι και στην φετινή διάσκεψη του Μονάχου ένα από τα κύρια θέματα. Ο πρόεδρος του ιρανικού κοινοβουλίου Αλί Λαριτζανί που μετέχει στη διάσκεψη επέρριψε στη Δύση ότι χρησιμοποιεί δύο μέτρα και σταθμά. Χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Ισραήλ επιτρέπεται να διαθέτουν πυρηνικά όπλα, ενώ οι μουσουλμανικές χώρες μπαίνουν στο στόχαστρο όταν προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν την πυρηνική ενέργεια για ειρηνικούς σκοπούς, υπογράμμισε. Ο Λαριτζανί επανέλαβε ότι το Ιράν δεν επιδιώκει την απόκτηση ατομικών όπλων, χωρίς ωστόσο να καταθέσει πρόταση για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων. «Με τη μέθοδο του καρότου και του μαστιγίου, η Δύση δεν πρόκειται να καταφέρει τίποτε», διευκρίνισε ο ιρανός αξιωματούχος, παραπέμποντας στη «διπλή στρατηγική» των δυτικών χωρών έναντι της Τεχεράνης. Ο Αλί Λαριτζανί απέφυγε να απαντήσει ευθέως στις προτάσεις της Ουάσιγκτον για διάλογο και προτίμησε να διατυπώσει τα αιτήματα της χώρας του. «Αλήθεια, πιστεύετε ότι τα βάσανα που συσσωρεύτηκαν θα μπορούσαν να αρθούν με ένα νέο ύφος και μερικές εμφανίσεις στα μέσα ενημέρωσης. Όχι, η άλλη πλευρά (δηλαδή η ΗΠΑ) θα πρέπει να παραδεχθεί τα σφάλματά της και να αλλάξει στρατηγική», τόνισε ο κ. Λαριτζανί.

Ο πρόεδρος του ιρανικού κοινοβουλίου δεν αξιοποίησε την ευκαιρία της διάσκεψης για να προετοιμάσει το έδαφος στην κατεύθυνση του διαλόγου με την Ουάσιγκτον. Αντίθετα, ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών που πρόσφατα επισκέφθηκε την Ουάσιγκτον, διακρίνει θετικά μηνύματα από τη νέα αμερικανική διακυβέρνηση.

Κινητικότητα και στις σχέσεις με τη Ρωσία

«Μετά από μια περίοδο ψυχρότητας η νέα αμερικανική διακυβέρνηση επιθυμεί την έναρξη διαλόγου με το Ιράν. Και φυσικά χαιρετίζουμε το γεγονός. Θέλω όμως να απευθύνω έκκληση στους υπεύθυνους, στην Τεχεράνη, να αξιοποιήσουν την ευκαιρία. Το μέλλον και η ευημερία βρίσκονται στην συνεργασία. Και αυτό ισχύει και για το Ιράν», τόνισε ο Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ.

Ο γερμανός υπουργός προσδοκά ότι θα υπάρξει κινητικότητα και στο ζήτημα της αμερικανικής αντιπυραυλικής ασπίδας που έχει προκαλέσει νέα διαμάχη μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Ήδη ο πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ επανέλαβε ότι η χώρα του δεν θα εγκαταστήσει πυραύλους στο θύλακο του Καλίνινγκραντ, όπως είχε προαναγγείλει, αν οι ΗΠΑ αναθεωρήσουν την απόφασή τους για την εγκατάσταση αντιπυραυλικής ασπίδας στην Ανατολική Ευρώπη.

Ο Νικολά Σαρκοζί υπογράμμισε ότι η Ρωσία δεν αποτελεί απειλή κατά της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. «Θα πρέπει να αποκατασταθεί η αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο εταίρων», είπε χαρακτηριστικά ο Γάλλος πρόεδρος.

Προηγουμένως, ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γιαπ ντε Χοοπ Σέφερ, χαιρέτισε την πρόταση της Ρωσίας για τη δημιουργία ενός κοινού συστήματος αντιπυραυλικής Άμυνας.

Και η συνέχεια αναμένεται συναρπαστική, καθώς η διάσκεψη του Μονάχου θεωρείται βαρόμετρο της διεθνούς πολιτικής και δικαιώνει απόλυτα τον χαρακτηρισμό.