1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

Σκάνδαλο με μοσχεύματα …ημετέρων

8 Αυγούστου 2012

Τα μοσχεύματα τα οποία χορηγούνται άμεσα σε επιλεγμένους ασθενείς, κατά παράκαμψη της επίσημης λίστας αναμονής, αυξάνονται στη Γερμανία, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Frankfurter Rundschau.

https://p.dw.com/p/15kuE
Εικόνα: picture-alliance/dpa

Σύμφωνα με το δημοσίευμα της ίδιας εφημερίδας, το οποίο επικαλείται επίσημα στοιχεία του γερμανικού υπουργείου Υγείας, κάθε τέταρτη καρδιά και κάθε τρίτο ήπαρ χορηγείται άμεσα από τις κλινικές σε ασθενείς που οι ίδιες έχουν επιλέξει. Το ποσοστό των μοσχευμάτων που δίνονταν σε ασθενείς κατά παράκαμψη των επίσημων λιστών αναμονής ανερχόταν το 2002 σε λιγότερο από 10%.

Εκπρόσωποι των νοσοκομείων προσπαθούν να δικαιολογήσουν την άμεση χορήγηση στα πλαίσια της διαδικασίας ταχείας χορήγησης των μοσχευμάτων. Αυτή η διαδικασία προβλέπεται όμως, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, μόνο όταν πρόκειται για μοσχεύματα που προέρχονται από αρρώστους ή ηλικιωμένους δότες και τα οποία έχουν απορριφθεί προηγουμένως για ιατρικούς λόγους από τουλάχιστον τρία νοσοκομεία.

Παράλληλα συγκλονίζει τον ιατρικό κόσμο της Γερμανίας η αποκάλυψη ότι ένας γιατρός εξασφάλιζε μοσχεύματα σε ασθενείς με …«μέσο», παραβιάζοντας τη σχετική νομοθεσία.

Ήδη ο αρμόδιος εισαγγελέας παρενέβη για να εξετάσει την τέλεση αξιόποινων πράξεων, καθώς η «διακριτική μεταχείριση» συγκεκριμένων ασθενών κατά παράβαση της νομοθεσίας δεν αποκλείεται να έχει προκαλέσει ακόμα και τον θάνατο άλλων ασθενών, οι οποίοι θα δικαιούνταν το μόσχευμα αν είχε τηρηθεί μία αδιάβλητη σειρά προτεραιότητας.

Τι ακριβώς συνέβη; Ένας πρώην επιμελητής στην πανεπιστημιακή κλινική του Ρέγκενσμπουργκ είχε παραποιήσει στην περίοδο 2004-2006 τα κλινικά στοιχεία 20 ασθενών που είχαν εγγραφεί σε λίστα αναμονής για μεταμόσχευση ήπατος, έτσι ώστε να αποκτήσουν προτεραιότητα έναντι άλλων ασθενών που επίσης περίμεναν το πολύτιμο μόσχευμα. Η εισαγγελία είχε παρέμβει, αλλά διαπίστωσε μόνο παρατυπίες και όχι ποινικές ευθύνες. Ο εν λόγω γιατρός αποχώρησε από το Ρέγκενσμπουργκ, αλλά από το 2008 άρχισε να εργάζεται σε αντίστοιχη θέση στην πανεπιστημιακή κλινική του Γκέτινγκεν, όπου επίσης παραποιούσε στοιχεία ασθενών. Σήμερα έχει τεθεί σε διαθεσιμότητα και αντιμετωπίζει κατηγορίες για ανθρωποκτονία εξ’ αμελείας.

Το μεγάλο ερώτημα είναι τώρα αν ο συγκεκριμένος γιατρός είχε συνεργούς και αν το σύστημα αξιολόγησης και τήρησης της προτεραιότητας μπορεί να βελτιωθεί, ώστε να αποφευχθούν αντίστοιχα κρούσματα στο μέλλον. Ο Γκύντερ Κίρστε, συνεργάτης του Γερμανικού Ιδρύματος Μεταμοσχεύσεων εξηγεί:

«Το σύστημα λειτουργεί ως εξής: Ο γιατρός που εργάζεται σε κέντρο μεταμοσχεύσεων δίνει τα κλινικά στοιχεία των ασθενών του σε ένα κεντρικό αρχείο. Με βάση αυτά τα στοιχεία συντάσσεται η λίστα προτεραιότητας. Επομένως, όσο πιο ψηλά βρεθεί ο ασθενής στη λίστα, τόσο πιο γρήγορα θα λάβει το μόσχευμα.

«Τρωτά σημεία» στη σημερινό σύστημα ελέγχου

Ο καθηγητής Γιαν Γκούμερτ διευθύνει το μεγαλύτερο κέντρο μεταμοσχεύσεων στην Ευρώπη με έδρα την πόλη Μπαντ Όενχαουζεν και με ειδίκευση στην καρδιοαγγειακή χειρουργική και τη χειρουργική θώρακος. Πιστεύει ότι το σημερινό σύστημα ελέγχου και αξιολόγησης έχει πολλά «τρωτά σημεία». «Απ΄ό,τι γνωρίζω, σε μεταμοσχεύσεις ήπατος τα κλινικά στοιχεία που κρίνουν το επείγον της υπόθεσης είναι λιγότερα απ΄ότι σε άλλες παθήσεις. Ίσως αυτό να διευκόλυνε την παραποίηση σε αυτήν την περίπτωση. Θεωρώ λοιπόν απαραίτητο να γίνουν πιο αυστηροί οι έλεγχοι» λέει ο καθηγητής Γκούμερτ.

Deutschland Medizin Organspende-Skandal Krankenhaus Regensburg
Η παραποίηση στοιχείων άρχισε στην πανεπιστημιακή κλινική του ΡέγκενσμπουργκΕικόνα: dapd

Στη Γερμανία υπάρχει έλλειψη οργάνων. 12.000 ασθενείς έχουν εγγραφεί σε λίστες προτεραιότητας, αλλά το 2011 έγιναν συνολικά μόλις 4.000 μεταμοσχεύσεις. Κάθε μέρα πεθαίνουν τρεις άνθρωποι, επειδή δεν έχουν λάβει εγκαίρως το κατάλληλο μόσχευμα. Κάθε χρόνο γίνονται στη Γερμανία 350 μεταμοσχεύσεις καρδιάς, εκ των οποίων οι 80 στο εξειδικευμένο κέντρο του Μπαντ Όενχαουζεν. Πιστεύει άραγε ο καθηγητής Γκούμερτ ότι θα μπορούσε να γίνει αντίστοιχη παραποίηση στοιχείων στην κλινική του;
«Για να συμβεί κάτι τέτοιο, θα έπρεπε να συμμετάσχουν σε αυτήν την παραποίηση τουλάχιστον πέντε γιατροί, λόγω των εκτεταμένων ελέγχων που γίνονται στην κλινική μας. Θεωρώ λοιπόν ότι είναι μάλλον αδύνατον να συμβεί αυτό».

«Δεν υπάρχει απόλυτη νομική προστασία»

Ο καθηγητής Γκούμερτ πιστεύει ότι ο νομοθέτης πρέπει να προχωρήσει ένα βήμα πιο πέρα και να επιτρέψει τους ελέγχους από ανεξάρτητους ειδικούς, έστω και δειγματοληπτικά. ‘Ηδη σήμερα η επιτροπή μεταμοσχεύσεων του Ιατρικού Επιμελητηρίου διαθέτει το απαραίτητο προσωπικό, το οποίο όμως δεν έχει το δικαίωμα να ελέγξει όλα τα κέντρα μεταμοσχεύσεων. Ο Γερμανός υπουργός Υγείας Ντάνιελ Μπαρ έχει διαμηνύσει στους αρμόδιους φορείς ότι περιμένει τις προτάσεις τους για βελτίωση των ελέγχων το αργότερο μέχρι τις 27 Αυγούστου. Αλλά η αλήθεια είναι ότι σε τελική ανάλυση δεν υπάρχει απόλυτη νομική προστασία, δηλώνει ο Γκύντερ Κίρστε, συνεργάτης του Γερμανικού Ιδρύματος Μεταμοσχεύσεων:

Bundestag Organspende Transplantationsgesetz Neuregelung Bahr
Ο υπουργός Υγείας Ντάνιελ Μπαρ περιμένει τις προτάσεις των αρμοδίων μέσα στον ΑύγουστοΕικόνα: dapd

«Κανένα σύστημα πουθενά στον κόσμο δεν προσφέρει την απόλυτη εγγύηση ότι δεν θα υπάρξει ούτε ένας απατεώνας. Όταν ο άλλος πηγαίνει και γράφει λάθος στοιχεία στον φάκελο του ασθενούς, κανείς δεν μπορεί να μας προστατέψει με απόλυτη βεβαιότητα από αυτή την απάτη».

Φυσικά η ιδανική λύση του προβλήματος θα ήταν άλλη, επισημαίνει ο καθηγητής Γιαν Γκούμερτ: να μπορούσε κανείς να εξασφαλίσει περισσότερα μοσχεύματα, ώστε να μην υπάρχει και κανένας λόγος για παραποίηση στοιχείων.

Marco Müller / Γιάννης Παπαδημητρίου
Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής