Στη Δαμασκό ο Ερντογάν

Στην Εγγύς Ανατολή είναι στραμμένα τα βλέμματα της δημοσιότητας, καθώς εκεί η μία εξέλιξη διαδέχεται την άλλη. Η ισραηλινή κυβέρνηση απορρίπτει πρόταση της ακραίας παλαιστινιακής οργάνωσης Χαμάς για εξάμηνη εκεχειρία, η Ουάσιγκτον ισχυρίζεται ότι έχει στοιχεία που καταδεικνύουν ότι η Συρία κατασκεύαζε πυρηνικό αντιδραστήρα για στρατιωτικούς σκοπούς, με την βοήθεια της Βόρειας Κορέας, ενώ την ίδια ώρα μεταβαίνει στη Δαμασκό ο τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν, με στόχο να προωθήσει ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Συρίας και Ισραήλ.

Με τη συνταγή «Γη έναντι Ειρήνης»

Όσον αφορά τη διαμεσολαβητική προσπάθεια του Ερντογάν, τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι απλά. Ο τούρκος πρωθυπουργός μεταφέρει στον πρόεδρο Μπασάρ ελ Ασάντ ισραηλινή πρόταση, στο πλαίσιο της οποίας θα επιστραφούν στη Συρία τα υψώματα του Γκολάν που κατέλαβε στον «πόλεμο των έξι ημερών» του 1967 ο ισραηλινός στρατός. Σε αντάλλαγμα η Δαμασκός θα υπογράψει με την ισραηλινή πλευρά συμφωνία ειρήνευσης κατά το πρότυπο των συμφωνιών του Ισραήλ με την Αίγυπτο και την Ιορδανία. Η συνταγή είναι γνωστή και ακούει στο όνομα «Γη έναντι Ειρήνης». Και οι δύο πλευρές έχουν συμφέρον να αρχίσουν συνομιλίες, εκτιμά ο ισραηλινός στρατηγός Εγιάλ Μπέν Ρόιεν, διευκρινίζοντας: «Έχει σημασία για τη Συρία να περάσει στο στρατόπεδο των μετριοπαθών χωρών και να συνδεθεί με τη Δύση και κυρίως με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η απόφαση του Εχούντ Ολμέρτ να ξεκινήσει μια νέα προσπάθεια με τη Συρία υπαγορεύεται από το γεγονός ότι συνεχίζονται οι συγκρούσεις με τους Παλαιστίνους. Είναι λοιπόν σημαντικό να επικεντρωθούμε στην εξουδετέρωση εστιών κρίσης που δεν είναι απαραίτητες. Και μία από αυτές είναι η σύγκρουση με τη Συρία».

Στις «λεπτομέρειες» σκοντάφτουν οι διαπραγματεύσεις

Σε πρώτη ανάγνωση τα πράγματα είναι απλά, αλλά όπως συμβαίνει πάντα στο μεσανατολικό, τα πράγματα σκοντάφτουν στις λεπτομέρειες. Ποια θα είναι ακριβώς η γραμμή των συνόρων μεταξύ Ισραήλ και Συρίας; Θα εγκαταλείψει όλη την περιοχή του Γκολάν το Ισραήλ ή θα διατηρήσει μια λωρίδα γης στις όχθες της λίμνης Γενισαρέτ, η οποία είναι σημαντικότατη για την τροφοδοσία του Ισραήλ με νερό. Η Ρεεμ Χαντάτ εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών της Συρίας, δηλώνει ότι η Δαμασκός δεν είναι διατεθειμένη να κάνει τέτοια υποχώρηση. «Επιστροφή των υψωμάτων του Γκολάν σημαίνει επιστροφή του Ισραήλ στα σύνορα του 1967», δηλώνει η κ. Χαντάτ.

Αλλά ακριβώς στο σημείο αυτό ναυάγησαν οι διαπραγματεύσεις Ισραηλινών και Σύρων το 2000. Οι δυσκολίες δεν εξαντλούνται στη χάραξη των συνόρων, αλλά επεκτείνονται και σε άλλα πολιτικής φύσεως ζητήματα. Ο λόγος για την απαίτηση του Ισραήλ, να πάψει η Δαμασκός να ενισχύει τη Χαμάς στην Παλαιστίνη και την Χεσμπολάχ στον Λίβανο. Ένας όρος που εάν τον αποδεχθεί η Συρία θα ανατραπούν οι συσχετισμοί δυνάμεων στην περιοχή της Εγγύς Ανατολής και οι σχέσεις της Δαμασκού με την Τεχεράνη.

Ο Ασάντ θέλει τους Αμερικανούς στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων

Ένα άλλο σημείο, στο οποίο σκοντάφτουν οι ειρηνευτικές προσπάθειες είναι ο όρος που θέτει ο πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ ελ Ασάντ να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό σημαίνει ότι όσο στο προεδρικό αξίωμα θα βρίσκεται ο Τζορτζ Μπους, δεν πρόκειται πιθανότατα να αρχίσουν ειρηνευτικές συνομιλίες. Και αυτό γιατί, για τον Μπους η Συρία είναι μέρος του «άξονα του κακού», με τον οποίο δεν διαπραγματεύεται.

Τέλος η πρωτοβουλία σκοντάφτει στους πολίτες του Ισραήλ. Η ισραηλινή κοινή γνώμη είναι διχασμένη όσον αφορά την επιστροφή των υψωμάτων του Γκολάν στη Συρία και ίσως απαιτηθεί δημοψήφισμα για να προχωρήσει η σχετική διαδικασία.

Με αυτά και άλλα είναι αντιμέτωπος σήμερα ο τούρκος πρωθυπουργός Ερντογάν στην διαμεσολαβητική του αποστολή στη Δαμασκό.