Στη σκιά των τρομοκρατικών επιθέσεων οι εκλογές της Ισπανίας.

�λιτικό θέμα και δεν επηρεάζει την έκβαση των εκλογών. Αντιθέτως, όλοι οι αναλυτές συμφωνούν ότι έαν οι επιθέσεις είναι έργο της Αλ Κάιντα, και αυτή η εκδοχή είναι μετά τις χθεσινοβραδυνές εξελίξεις και η πιθανότερη, τότε ευνοείται το Σοσιαλιστικο Κόμμα που αντιτάχθηκε στην ευθυγράμμιση της Ισπανίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την αντιτρομοκρατική τους εκστρατεία. Εάν πίσω από το μακελειό κρύβεται η ΕΤΑ, κάτι που προσπάθησε να συντηρήσει στη δημοσιότητα η ισπανική κυβέρνηση, τότε είναι σαφές ότι θα ευνοείτο εκλογικά το κυβερνών Λαϊκό Κόμμα. Η τελευταία αυτή εκδοχή φαίνεται ότι καταρρέει τώρα μετά και το βίντεο, με το οποίο η Αλ Κάιντα αναλαμβάνει την ευθύνη.

Πέρα όμως από το "πολίτικουμ" των βομβιστικών επιθέσεων υπάρχει και η αξιολόγηση του κυβερνητικού έργου που αφήνει πίσω του ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Χοσέ Μαρία Αθνάρ, που στα 51 του χρόνια αποφάσισε να μην είναι εκ νέου υποψήφιος για το πρωθυπουργικό αξίωμα. Το γιατί δεν το γνωρίζουμε, αλλά δεν έχει και ιδιάιτερη σημασία.

Σε πρώτη ανάγνωση ο κ. Αθνάρ δεν τα πήγε άσχημα στην οκταετία της διακυβέρνησή του. Η Ισπανία έχει έναν ισορροπημένο προϋπολογισμό, υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, ενώ η ανεργία μειώθηκε από το 20 στο 11%. Η ανάπτυξη ωστόσο αυτή έχει και τις σκιές της: Οι περισσότερες από τις θέσεις εργασίας που δημιούργήθηκαν είναι περιορισμένου χρόνου και μερικής απασχόλησης, ενώ οι ρυθμοί ανάπτυξης αναμένεται ότι θα επιβραδυνθούν. Η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης Αθνάρ έχει πολλούς επικριτές. Συνδικάτα και αντιπολίτευση εκτιμούν ότι "όλες οι μεταρρυθμίσεις, που γίνονται στην Ισπανία σήμερα αποσκοπούν σε περισσότερα οφέλη για τους εργοδότες και στον περιορισμό των κοινωνικών παροχών προς τους εργαζομένους".

Οι Σοσιαλιστές ωστόσο δεν κατάφεραν στα χρόνια που πέρασαν να αναδείξουν τις αρνητικές πλευρές της διακυβέρνησης Αθνάρ. Πριν από τέσσερα μάλιστα χρόνια το Λαίκό Κόμμα κατάφερε να αποσπάσει στις εκλογές την απόλυτη πλειοψηφία. Σήμερα ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος Χοσέ Λουίς Ζαπατέρο ελπίζει σε κάτι περισσότερο για το κόμμα του: "Η περασμένη τετραετία ήταν η τετραετία των μεγάλων λαθών, των αλύτων προβλημάτων και της οπισθοχώρησης σε ζητήματα δημκρατίας. Το μεγάλο λάθος του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος ήταν ότι ερμήνευσε την απόλυτη πλειοψηφία που έλαβε σαν εν λευκώ εξουσιοδότηση για να κυβερνήσει ενάντια στη λαϊκή θέληση".

Πράγματι δύο φορές η κυβέρνηση Αθνάρ ήλθε σε πλήρη αντίθεση με την πλειονότητα των Ισπανών. Η μία ήταν στην υπόθεση της μόλυνσης των ακτών της Γαλικίας μετά το ναυάγιο του Πρεστίζ και η άλλη η ταύτισή της μετην Ουάσιγκτον στον πόλεμο κατά του Ιράκ.

Η συμπόρευση του Αθνάρ με τον Μπους στην υπόθεση του Ιράκ δεν έχει να κάνει με κάποια ασυμβίβαστη στάση έναντι της τρομοκρατίας. Το ζητούμενο για τον ισπανό πρωθυπουργό ήταν και έιναι η αναβάθμιση του διεθνούς ρόλου της Ισπανίας. Το διατύπωσε με περισσή σαφήνεια άλλωστε το Δεκέμβριο του 2001: "Η Ισπανία είναι μια χώρα, η οποία δεν θέλει απλώς να είναι μέλος της Ευρώπης, αλλά να συναποφασίζει και να είναι συνυπεύθυνη για τις διεθνείς εξελίξεις. Όπως άλλωστε αρμόζει σε ένα κράτος που ανήκει στα μεγάλα έθνη της Ευρώπης".

Πράγματι από τότε που ανέλαβε ο κ. Αθνάρ η Ισπανία έχει εντονότερη παρουσία στα διεθνή δρώμενα από ότι στο παρελθόν. Από τη μία, υποστήριζε την απόλυτη τήρηση του συμφώνου δημοσιονομικής σταθερότητας στην ΕΕ και από την άλλη έγραφε επιστολές αφοσίωσης μαζί με αλλους συγκυριακούς συμμάχους προς τον πρόεδρο Μπους. Με τον τρόπο αυτόν προσπάθησε να συνδιαμορφώσει το στρατόπεδο της "Νέας Ευρώπης". Μπορεί λοιπόν πράγματι η παρουσία της Ισπανίας στις διεθνείς εξελίξεις να είναι εντονότερη σήμερα, ωστόσο δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η Μαδρίτη αύξησε τη διεθνή της επιρροή, λέει ο σοσιαλιστής αντίπαλος του κ. Αθνάρ Ζαπατέρο.

Αλλά και ο διάδοχος του Αθνάρ, ο Μαριάνο Ραχόι, δεν φαίνεται διατεθειμένος να εγκαταλείψει τη γραμμή του προκατόχους του θεωρώντας ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής του τις σχέσεις με την Ουάσιγκτον: "Τα τελευταία χρόνια οι σχέσεις της Ισπανίας με τις ΗΠΑ γνώρισαν μια ποιοτική αναβάθμιση. Η ισπανική αντίδραση στην 11η Σεπτεμβρίου έδωσε νέα ώθηση στις σχέσεις μας με τις ΗΠΑ και ελπίζω να διατηρηθεί στο πλαίσιο του δυνατού αυτή η σχέση.

Όταν ο διάδοχος του κυρίου Αθνάρ μιλάει για το πλαίσιο του δυνατού, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγής πλεύσης, καθώς ο έμπειρος πολιτικός γνωρίζει πόσο ρευστά είναι τα διεθνή δεδομένα. Το ερώτημα ωστόσο είναι, σε ποιό βαθμό η εξωτερική πολιτική του Λαϊκού Κόμματος είναι σε θέση να επηρεάσει την προτίμηση των ψηφοφόρων. Σύμφωνα πάντως με όλες τις δημοσκοπήσεις μόνο το 42% των Ισπανών ψηφίζουν με κριτήριο και την εξωτερική πολιτική.