Στο εδώλιο του κατηγορουμένου ο Καντάφι;

Ο Λουίς Μορένο Οκάμπο, επικεφαλής εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου στη Χάγη, έδωσε εντολή να ξεκινήσουν έρευνες για τα όσα συμβαίνουν στη Λιβύη από τις 15 Φεβρουαρίου:

«Ερευνούμε εναντίον του Μουαμάρ Καντάφι και του κύκλου του, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων γιων του. Ακόμα και αν οι ίδιοι δεν έπραξαν προσωπικά, θα πρέπει να λογοδοτήσουν για όλα όσα έκαναν οι οπαδοί τους».

Ο Λουίς Μορένο Οκάμπο δεν ανέφερε πάντως συγκεκριμένο αριθμό προσώπων που θα κληθούν να λογοδοτήσουν, ξεκαθάρισε όμως ότι ανάμεσά τους θα βρίσκεται ο Λίβυος υπ. Εξωτερικών καθώς και ο επικεφαλής των αρχών ασφαλείας και των μυστικών υπηρεσιών.

Με τις έρευνες που έγιναν για τη Λιβύη, οι οποίες ξεκίνησαν από την περασμένη Κυριακή, συγκεντρώθηκαν επαρκή στοιχεία και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης μπορεί να ανοίξει τη διαδικασία.

Την εντολή των ερευνών είχε δώσει προηγουμένως το ΣΑ των ΗΕ.

Ο επικεφαλής εισαγγελέας δήλωσε ωστόσο πως πολλά όπλα έχουν πέσει στα χέρια της αντιπολίτευσης: «Εάν οι ομάδες της αντιπολίτευσης διαπράξουν και αυτές εγκλήματα, τότε θα ερευνήσουμε και αυτές τις περιπτώσεις».

Και συμπλήρωσε σε αποφασιστικό τόνο: «Στη Λιβύη δεν θα υπάρξει ατιμωρησία».

Η δύναμη των συμβολισμών

Οι δικαστές στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης θα πρέπει τώρα να αποφασίσουν εναντίον ποιων καταρχάς θα εκδώσουν διεθνή εντάλματα σύλληψης. Η διαδικασία έκδοσης ενταλμάτων ενδέχεται να διαρκέσει εβδομάδες ή και μήνες.

Οι πιθανότητες να δει κανείς τον Καντάφι να σύρεται δεμένος στη Χάγη, δεν είναι όμως μεγάλες. Αυτό τουλάχιστον αποδεικνύει η εμπειρία. Από το 2008 εκκρεμεί διεθνές ένταλμα σύλληψης εναντίον του Σουδανού προέδρου Ομάρ Ελ Μπασίρ για τα εγκλήματα πολέμου στο Νταρφούρ. Ακόμα και κατά τη διάρκεια ταξιδιών που έκανε στο εξωτερικό μέχρι σήμερα, δεν στάθηκε δυνατόν να συλληφθεί.

Υπάρχουν ασφαλώς και άλλες περιπτώσεις, οι οποίες αποδεικνύουν το αντίθετο, όπως για παράδειγμα εκείνη του πρώην Σέρβου προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς ή του πρώην προέδρου της Λιβερίας Τσαρλς Τέιλορ, οι οποίοι λογοδότησαν ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.

Ανεξάρτητα πάντως από το εάν τα αποτελέσματα της διαδικασίας εναντίον του Καντάφι θα είναι απτά, μια τέτοια κίνηση έχει μεγάλη σημασία στο επίπεδο των συμβόλων.

Wim Dohrenbusch / Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου