«Στροφή στην πολιτική Μπους οι απευθείας συνομιλίες»

Βόρεια Κορέα, Ιράκ και Ιράν: οι χώρες αυτές αποτελούσαν τον «άξονα του κακού» όπως τον αποκαλούσε το 2002 ο Αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους. Τότε και μόνο η σκέψη ότι οι ΗΠΑ θα εξέταζαν κάποτε το ενδεχόμενο να ανοίξουν αντιπροσωπεία στην Τεχεράνη έμοιαζε αδιανόητη. Έξι χρόνια αργότερα όμως διαφαίνεται στον ορίζοντα μια αλλαγή στρατηγικής στην αμερικανική πολιτική έναντι του Ιράν. Αφορμή οι τριμερείς συνομιλίες των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας και Γερμανίας, της ΕΕ και του Ιράν στη Γενεύη με αντικείμενο το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.

Ο Γιοχάνες Ράισνερ, από το Ίδρυμα Επιστήμης και Πολιτικής του Βερολίνου ειδικός σε ζητήματα που αφορούν το Ιράν, πιστεύει ότι οι σχέσεις ΗΠΑ - Ιράν βρίσκονται σε σημείο καμπής: «Πρόκειται για μια στροφή στην πολιτική και στάση του Τζορτζ Μπους έναντι του Ιράν. Κανείς βέβαια δεν γνωρίζει ποια αποτελέσματα θα προκύψουν από τις συνομιλίες. Θετικό πάντως είναι ότι η Τεχεράνη έχει εκδηλώσει επανειλημμένα ενδιαφέρον για συνομιλίες με την αμερικανική πλευρά. Το άνοιγμα αντιπροσωπείας στο Ιράν θα ήταν προς όφελος ακόμα και τον Ιρανών που θέλουν να ταξιδέψουν στις ΗΠΑ και χρειάζονται βίζα. Για τους Αμερικανούς οι απευθείας συνομιλίες έχουν ωστόσο και μια άλλη ενδιαφέρουσα πτυχή. Αν δεν οδηγήσουν σε παραχωρήσεις της ιρανικής πλευρά τότε οι Αμερικανοί μπορούν ευκολότερα να ζητήσουν από τους ευρωπαίους αυστηρότερες κυρώσεις».

Ο Τζορτζ Μπους ενδιαφέρεται για την υστεροφημία του

Οι ΗΠΑ βρίσκονται στα πρόθυρα εκλογών. Διανύουμε τους τελευταίους μήνες της προεδρίας Τζορτζ Μπους. Πολιτικοί αναλυτές πιστεύουν ότι οι αμερικανικές προσπάθειες προσέγγισης της Τεχεράνης σε αυτή τη χρονική στιγμή οφείλονται στην φιλοδοξία του Αμερικανού προέδρου να κλείσει μια σημαντική εκκρεμότητα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. «Δεν μπορώ να γνωρίζω τους στόχους του Τζορτζ Μπους, λέει ο Γερμανός ειδικός. Νομίζω πάντως ότι ο Αμερικανός πρόεδρος ενδιαφέρεται για την υστεροφημία του. Εκτός αυτού όμως θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι υπήρξαν προειδοποιήσεις και από το Πεντάγωνο, το οποίο επισήμανε στον πρόεδρο τις απρόβλεπτες συνέπειες μιας στρατιωτικής αντιπαράθεσης με το Ιράν. Ταυτόχρονα οι Αμερικανοί προσπαθούν να κατευνάσουν κάπως τα πνεύματα στο Ισραήλ που έχει δηλώσει ως γνωστόν ανοιχτά ότι προτίθεται να επιτεθεί στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.

Θα ακολουθήσουν και άλλοι γύροι διαπραγματεύσεων

Λίγο πριν το ξεκίνημα των απευθείας συνομιλιών στη Γενεύη ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Μπερνάρ Κουσνέρ δήλωσε ότι δεν θα πρέπει να έχουμε μεγάλες προσδοκίες από τις διαπραγματεύσεις. Ενδεχομένως γιατί πιστεύει ότι δεν θα σημειωθεί τελικά πρόοδος στις σχέσεις ΗΠΑ και Ιράν: «Ελπίζω ότι από την πρώτη επαφή θα προκύψει ένα σχέδιο για τα επόμενα βήματα των συνομιλιών, επισημαίνει ο Γιοχάνες Ράισνερ. Από την ιρανική απάντηση στο πακέτο κινήτρων που μετέφερε ο Χαβιέ Σολάνα τον Ιούνιο συμπεραίνουμε ότι η Τεχεράνη επιδιώκει τις συνομιλίες, θέλει τις διαπραγματεύσεις. Οι προθέσεις της ιρανικής πλευράς είναι σοβαρές. Το αν η πρώτη επαφή αποδώσει καρπούς δεν το γνωρίζουμε. Ίσως η γαλλική πλευρά και ο κύριος Κουσνέρ έπρεπε απλά να δηλώσει κάτι».