Συνεργασία για τη διαχείριση απορριμμάτων

Οι οδηγίες της ΕΕ αναφορικά με διαχείριση των απορριμμάτων είναι δεσμευτικές για όλα τα κράτη μέλη, συνεπώς και για τις περιφέρειες και τους δήμους κάθε χώρας. Ο δήμαρχος Αγιάς στο νομό Λάρισας, Αντώνης Γκουντάρας εξηγεί τι σημαίνει αυτό συγκεκριμένα για το δήμο του: «Στο δήμο μου πρέπει να μειώσω το χαρτί, το γυαλί, το πλαστικό και το αλουμίνιο κατά 65% του συνολικού τους βάρους μέχρι το 2020 καθώς και το 40% των οργανικών υλών.»

Επειδή η Ελλάδα δεν έχει προωθήσει επαρκώς τις απαραίτητες διαδικασίες για την υλοποίηση αυτών των στόχων έχει ήδη ξεκινήσει από τον Ιούνιο να επιβάλλονται πρόστιμα για ενεργούς ΧΑΔΑ, που κανονικά θα έπρεπε να είχαν κλείσει. Επιπλέον συνέπεια της ελληνικής αργοπορίας είναι μεμονωμένοι δήμοι να έχουν βρεθεί σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης λόγω συσσώρευσης σκουπιδιών εντός της πόλεως.

Τα ζητήματα αυτά αποτέλεσαν θέμα συζήτησης στο Βερολίνο στο πλαίσιο του 5ου Συνεδρίου της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης. Στη συζήτηση που διοοργανώθηκε με πρωτοβουλία του πολιτικού ιδρύματος Χάινριχ Μπελ, το οποίο πρόσκειται στους Γερμανούς Πράσινους, συμμετείχαν Έλληνες και Γερμανοί δήμαρχοι, όπως επίσης ειδικοί για θέματα διαχείρισης απορριμμάτων. Στόχος της συνάντησης ήταν η ανταλλαγή εμπειριών και η ανάδειξη δυνατοτήτων συνεργασίας. Οι διαφορές μεταξύ των δύο χωρών σε ό,τι αφορά τιην εφαρμογή της ευρωπαϊκής οδηγίας είναι μεγάλες.

Ευκαιρίες συνεργασίας

Σύμφωνα με τον Μιχάλη Γεράνη στην Ελλάδα ανακυκλώνεται σήμερα μόλις το 17% των απορριμμάτων ενώ στη Γερμανία, πάνω από το 60%. Όπως πιστεύει ο πρόεδρος του Συλλόγου Διαχείρισης Αποβλήτων Κεντρικής Μακεδονίας, μια συνεργασία με τη Γερμανία σε αυτό τον τομέα θα ήταν ωφέλιμη. «Μπορεί να είναι ωφέλιμη η συνεργασία μεταξύ αυτοδιοικητικών της Ελλάδας και της Γερμανίας για να αξιοποιήσουμε εμείς ως Έλληνες και ως αυτοδιοίκηση, πρακτικές που ξεκίνησαν εδώ και πολλά χρόνια στη Γερμανία και είχαν αποτελέσματα. Με τη μόνη διαφορά να μην επαναλάβουμε τα αρνητικά αλλά να κρατάμε μόνο τα θετικά.»

Αυτή η συνεργασία έχει ήδη ξεκινήσει στο πλαίσιο της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης. Ένα από τα παραδείγματα είναι ο νομός Λάρισας. Εδώ και ενάμιση χρόνο συνεργάζεται με το δήμο Έτενχαϊμ στη νότια Γερμανία. Στα πλαίσια αυτής της συνεργασίας οι δήμαρχοι του νομού επισκέφθηκαν τη γερμανική πόλη όπου ενημερώθηκαν για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Με βάση τις εντυπώσεις που αποκόμισαν, επεξεργάστηκαν από κοινού με τη γερμανική πόλη το σχέδιο μιας προγραμματικής συμφωνίας συνεργασίας η οποία θα υπογραφεί μετά την ολοκλήρωση των νομικών διαδικασιών που απαιτεί η ελληνική νομοθεσία και εφόσον έχει ολοκληρωθεί πρώτα ο περιφερειακός σχεδιασμός στη Θεσσαλία.

Προτεραιότητα η ενημέρωση των παιδιών

Μια άλλη συνεργασία που αφορά όλα τα επίπεδα των δημοτικών δραστηριοτήτων είναι αυτή της Θάσου και του Ρόιτλινγκεν. Απο γερμανικής πλευράς υπεύθυνος συντονισμού είναι ο πρώην δήμαρχος της πόλης, Χόλγκερ Ντέμπεκ. Το μέχρι σήμερα σημαντικότερο επίτευγμα αυτής της σύμπραξης είναι η ανατροπή της ως τώρα ιεράρχησης στη διαχείριση των απορριμμάτων στη Θάσο. Ενώ παλιά πρωτοστατούσε η ταφή των σκουπιδιών σήμερα ο βασικότερος στόχος είναι η πρόληψη και ακολουθούν η επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των απορριμμάτων, η ανάκτηση υλικών και ενέργειας. Η ταφή των απορριμμάτων βρίσκεται στην τελευταία θέση. «Πρόκειται για μια πολύ καλή επιλογή για να μειωθεί ο όγκος των υπολειμμάτων, να μειωθούν τα έξοδα και να προστατευθεί το περιβάλλον», αναφέρει ο Χ. Ντέμπεκ. Όπως ανέδειξαν στο Βερολίνο γερμανοί ειδικοί, από τη σωστή διαχείριση των σκουπιδιών μπορεί να εξοικονομηθούν σημαντικά ποσά. Με την ξεχωριστή συλλογή σκουπιδιών για παράδειγμα από γυαλί, χαρτί, μέταλλο και πλαστικό, εξασφαλίζεται η επικερδής ανακύκλωση πρώτων υλών και μειώνεται αισθητά ο όγκος των υπολειμμάτων. Το σημαντικό σε αυτή την περίπτωση είναι η διαλογή να γίνεται στην πηγή, δηλαδή, οι ίδιοι οι πολίτες να μοιράζουν τα διαφορετικά είδη σκουπιδιών σε ανάλογους κάδους.

Μια αντίστοιχη προσπάθεια λαμβάνει χώρα στο μεταξύ τη Θάσο, τόσο με την τοποθέτηση διαφορετικών κάδων όσο και με την ενημέρωση των πολιτών, ξεκινώντας από τα παιδιά. Στόχος του δημάρχου Κωνσταντίνου Χατζηεμμανουήλ είναι να γίνουν τα παιδιά κατά το γερμανικό παράδειγμα πρωτεργάτες του όλου εγχειρήματος: «Έχω ξεκινήσει ήδη επισκέψεις στα σχολεία, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια – ακόμη και στους παιδικούς σταθμούς. Επισκέπτομαι τα νήπια και τους μιλώ για τη διαχείριση των απορριμμάτων, τι σημαίνει αυτό για το περιβάλλον και το μέλλον τους. Όλα αυτά είναι στοιχεία που απορρέουν από αυτή τη συνεργασία. Αυτή η φιλία έχει βάλει το δικό της λιθαράκι.»

Παναγιώτης Κουπαράνης