«Σύμφωνο Περιφερειακής Συνεργασίας» στα δυτικά Βαλκάνια

Οι πρωθυπουργοί και αρχηγοί κρατών των 11 βαλκανικών χωρών του Συμφώνου σταθερότητας δεσμεύονται με τη «Διακήρυξη του Ζάγκρεμπ» για τη στενότερη συνεργασία και για την ενίσχυση των πρωτοβουλιών και αρμοδιοτήτων τους στην πορεία ενσωμάτωσής τους στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Για την ενίσχυση των μεταξύ τους σχέσεων ιδρύεται το «Σύμφωνο Περιφερειακής Συνεργασίας». Αυτό θα αντικαταστήσει το «Σύμφωνο Σταθερότητας» που είχε συσταθεί το 1999 με πρωτοβουλία του τότε γερμανού υπουργού Εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ και εκπνέει το Φεβρουάριο του 2008. Πρώτος γενικός Γραμματέας του νέου «Συμφώνου Περιφερειακής Συνεργασίας» αναλαμβάνει ο Κροάτης Χινταγιέτ Μπίστσεβιτς.

Η προεδρεύουσα αυτό το εξάμηνο στην ΕΕ, γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ υπογράμμισε ότι η περιφερειακή συνεργασία στη νοτιοανατολική Ευρώπη έφτασε σε ένα αξιοσημείωτο στάδιο και η Διακήρυξη του Ζάγκρεμπ αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό βήμα προσέγγισης ολόκληρης της περιοχής με την ΕΕ. «Η βία ως μέσο επίτευξης πολιτικών στόχων στα Βαλκάνια έχει απαξιωθεί» είπε η κ. Μέρκελ. «Η εγκαθίδρυση δημοκρατικών θεσμών και η ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών βρίσκονται σε καλό δρόμο. Η οικονομική εξέλιξη προχωρά, ακόμη και αν σε ορισμένες περιοχές πολύ αργά. Η περιφερειακή συνεργασία καθίσταται στενότερη και γίνεται ένα μεγάλο βήμα προσέγγισης στις ευρωατλαντικές δομές».

Και οι χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης αναγνωρίζουν πλέον, ότι μόνο με την ενίσχυση της μεταξύ τους συνεργασίας μπορούν να κάνουν βήματα προόδου. Και προς τούτο χρειάζεται εφεξής να αναλάβουν οι ίδιες πρωτοβουλίες. Την έλλειψη τέτοιας διάθεσης και τέτοιας διάθεσης πρωτοβουλιών που να προέρχονται από την ίδια την περιοχή είχε στιγματίσει ως αρνητική επισήμανση ο μέχρι τώρα επικεφαλής του Συμφώνου Σταθερότητας Έρχαρτ Μπούζεκ.

Στο Ζάγκρεμπ έγινε με ανακούφιση δεκτή η είδηση ότι στο Βελιγράδι τα κόμματα του πρωθυπουργού Βόισλαβ Κοστούνιτσα και του προέδρου Μπόρις Τάντιτς συμφώνησαν στη συγκρότηση κυβέρνησης συνασπισμού κόντρα στους υπερεθνικιστές του Τόμισλαβ Νϊκολιτς. «Χαιρετίζουμε τη συμφωνία ανάμεσα στις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις στο Βελιγράδι για τη συγκρότηση κυβέρνησης», είπε ο κροάτης πρωθυπουργός Ίβο Σαναντέρ. «Πιστεύουμε ότι η Σερβία αξίζει ένα ευρωπαϊκό μέλλον, όπως και όλες οι άλλες χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης».

Ο σημαντικότερος παράγοντας αστάθειας στα Βαλκάνια αυτή τη στιγμή είναι το Κοσσυφοπέδιο και το άλυτο ζήτημα του μελλοντικού του στάτους. Η καγκελάριος Μέρκελ, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και ο επίτροπος διεύρυνσης Όλι Ρεν υπογράμμισαν ότι η ΕΕ έχει καταλήξει σε μια κοινή θέση για το Κοσσυφοπέδιο και την επίλυση του προβλήματος. Ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής εκτίμησε ότι «παρά την απογοητευτική κατάληξη της Βιέννης, οι πιθανότητες για να βρεθεί συναινετική λύση στο Κοσσυφοπέδιο ανάμεσα στις δύο πλευρές και με τη νέα κυβέρνηση που θα αναδειχτεί στη Σερβία δεν έχουν εξαντληθεί», σημειώνοντας όμως ότι η διευθέτηση θα πρέπει να δίνει χρόνο και στα δύο μέρη να αφομοιώσουν τη νέα πραγματικότητα. Πάντως ο αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Νίκολας Μπερνς εμφανίστηκε χθες πεπεισμένος ότι το ζήτημα θα διευθετηθεί μέχρι το τέλος Μαΐου.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν έντονα την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου», είπε ο Μπερνς. «Από κοινού με τους ευρωπαίους συμμάχους θα παρουσιάσουμε εντός της ημέρας στο Συμβούλιο Ασφαλείας ένα σχέδιο απόφασης, το οποίο πιστεύουμε ότι μέχρι το τέλος του μήνα θα οδηγήσει στην ανεξαρτησία της περιοχής».

Η ΕΕ πάντως θα ενισχύσει οικονομικά το νέο «Σύμφωνο Συνεργασίας» που αποφασίστηκε στο Ζάγκρεμπ. Μέχρι τώρα στο πλαίσιο του εκπνέοντος «Συμφώνου Σταθερότητας» έχει διαθέσει περί τα 25 δισεκατομμύρια ευρώ για την ανάπτυξη της περιοχής.

Eπ.: Γιώαργος Παππάς