Τέσσερα χρόνια μετά το μακελειό στην Ουτόγια
22 Ιουλίου 2015
Τέσσερα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το μακελειό στο νορβηγικό νησί Ουτόγια. Στις 22 Ιουλίου του 2011 ο νορβηγός υπερεθνικιστής Άντερς Μπρέιβικ σκότωσε συνολικά 77 ανθρώπους, 8 σε βομβιστική επίθεση με παγιδευμένο αυτοκίνητο στο κέντρο του Όσλο και στη συνέχεια 69 με πολυβόλο στο νησί Ουτόγια.
Με αφορμή την τέταρτη επέτειο μια έκθεση αφιερωμένη στο μακελειό και τον δράστη διχάζει τη νορβηγική κοινωνία. Ο Τορ Έστμπε, ο οποίος έχασε τη γυναίκα του στην βομβιστική επίθεση στο κέντρο της πρωτεύουσας δηλώνει στη γερμανική δημόσια τηλεόραση: «Εννοείται ότι δεν έχω δει την έκθεση. Έχω όμως την αίσθηση ότι ο δράστης αποκτά με τον τρόπο αυτό έναν τόπο “λατρείας“, έναν τόπο συνεύρεσης όσων συμφωνούν με την αποτρόπαια πράξη του. Οι περισσότεροι από εμάς που χάσαμε συγγενείς και φίλους θέλαμε ο Μπρέιβικ να σβηστεί από τη μνήμη των Νορβηγών».
«Δεν πρέπει να ξεχάσουμε όσα έγιναν»
Ακριβώς όμως αυτό είναι που δεν θέλουν οι υπέρμαχοι της έκθεσης. Θεωρούν ότι μόνο όταν θυμάσαι το παρελθόν, μπορείς να διδαχθείς από αυτό. Είναι πεπεισμένοι ότι η δημιουργία ενός, όπως ονομάζεται, «ενημερωτικού κέντρου», θα διευκολύνει και θα συμβάλει στη βαθύτερη μελέτη των γεγονότων που σημάδεψαν τη σύγχρονη νορβηγική ιστορία. «Ήταν ένα από τα πιο βάρβαρα εγκλήματα μετά από τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο», λέει ο Άιναρ Φέγκερλαντ, υπέρμαχος της έκθεσης προσθέτοντας: «Δεν πρέπει να ξεχάσουμε όσα έγιναν, ούτε να τα αποσιωπούμε».
Τα γεγονότα στην Ουτόγια συσπείρωσαν τότε τη νορβηγική κοινωνία. Η σημερινή έκθεση όμως διχάζει διότι φιλοξενεί κομμάτια από τα ρούχα που φορούσε εκείνη την μέρα ο δράστης ή απομεινάρια από το παγιδευμένο όχημα. «Είναι σαν στο μνημείο για τα θύματα της 11η Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη, οι επισκέπτες να βλέπουν προσωπικά αντικείμενα του Οσάμα Μπιν Λάντεν», γράφει ένας δικηγόρος συγγενών θυμάτων στο διαδίκτυο.
Οι περισσότεροι Νορβηγοί δείχνουν πάντως να συμφωνούν με το μνημείο για τα θύματα στην Ουτόγια, που επίσης εγκαινιάζεται σήμερα. Μεταξύ δύο δέντρων κρέμεται ένας μεγάλος κρίκος από ατσάλι, στον οποίο αναγράφονται τα ονόματα των θυμάτων.
Κάρτεν Σμίστερ / Στέφανος Γεωργακόπουλος