Τα προϊόντα ΒΙΟ είναι πάντα βιολογικά;

Και πρώτα η καλή είδηση. Ανεξαρτήτως σχήματος και χρώματος, όταν υπάρχει η ένδειξη «Βιολογικό» (ΒΙΟ) στη συσκευασία ενός προϊόντος, ο καταναλωτής μπορεί να υποθέσει ότι το περιεχόμενό του προέρχεται από βιολογική καλλιέργεια. Ο Αντρέας Βίνκλερ, από την οργάνωση προστασίας καταναλωτών Foodwatch εξηγεί ακριβώς τί σημαίνει αυτό.

«Το ΒΙΟ είναι κατοχυρωμένο νομικά»

«Το αποφασιστικής σημασίας πλεονέκτημα στο ΒΙΟ ή στο ECO είναι ότι πρόκειται για ένα λογότυπο νομικά κατοχυρωμένο. Σημαίνει δηλαδή, ότι οι παρασκευαστές τροφίμων δεν μπορούν να χρησιμοποιούσουν τη συγκεκριμένη σήμανση, εάν τα προϊόντα τους δεν προέρχονται από βιολογική καλλιέργεια. Αυτό κάνει τη μεγάλη διαφορά και το μεγάλο πλεονέκτημα των προϊόντων ΒΙΟ από άλλες επινοητικές φράσεις, όπως Premium, που μπορεί να σημαίνουν τα πάντα και τίποτα. Άρα, όπου γράφει ΒΙΟ μπορώ ως καταναλωτής να έχω εμπιστοσύνη κατά κανόνα ότι τα προϊόντα που αγοράζω είναι βιολογικά. Ο σύνδεσμος Demeter and Co εγγυάται ακόμη πιο αυστηρές προδιαγραφές και δεν έχουμε καμιά ένδειξη ότι παραβιάζονται».

Στον τομέα βιολογικών προϊόντων καταγράφεται μια αμφιλεγόμενη εξέλιξη. Από την μια η ζήτησε αυξάνεται τις τελευταίες δεκαετίες με αποτέλεσμα η Γερμανία να καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση στην Ευρώπη ανάμεσα στις αγορές βιολογικών προϊόντων. Από την άλλη η εξάπλωση βιολογικών καλλιεργειών στη Γερμανία είναι μάλλον περιορισμένη. Από τις 100 αγροτικές επιχειρήσεις μόνον οι 7 είναι βιολογικές. Συνολικά ο αριθμός τους είναι 20.000 επιχειρήσεις. Σε επιφάνεια καλλιεργήσιμης γης ανέρχεται στο ένα εκατομμύριο εκτάρια, δηλαδή ποσοστό 6% επί της συνολικής επιφάνειας καλλιεργήσιμης γης.

«Καθοριστικός παράγων το κέρδος»

«Ο αριθμός των αγροτών που αλλάζουν σε βιολογική καλλιέργεια μειώνεται γιατί παρά τη μεγάλη ζήτηση τίθεται για πολλούς το πρόβλημα του κέρδους», υποστηρίζει ο Κρίστοφ Άιντεν, πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Γεωργίας και Τροφίμων. «Λόγω του κόστους μίσθωσης της γης, λόγω κόστους παραγωγής και λόγω της τιμής που θα επιτύχει κανείς στις αγορές για οικολογικά προϊόντα». Και επειδή αυτά τα κόστη είναι υψηλά η προθυμία των καταναλωτών να «τιμήσουν» αυτήν την παραγωγή δεν είναι οπωσδήποτε υψηλή. Ένα άλλο πολύ σημαντικό ζήτημα είναι η εμπιστοσύνη σε οικολογικά προϊόντα εισαγωγής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με τα κράτη – μέλη κάνουν ελέγχους σε τρίτες χώρες για να το επιβεβαιώσουν.
Βέβαια, υπάρχει και η άλλη πλευρά εκείνων των παραγωγών που χρησιμοποιούν προϊόντα, όπως ζωοτροφές, από τρίτες χώρες που δεν πληρούν τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές.

«Δεν υπάρχει συνολική εποπτεία»

Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Γεωργίας και Τροφίμων έχει αναγνωρίσει 70 εθνικές βιολογικές σημάνσεις ως ισάξιες με τα ευρωπαϊκά πρότυπα που ελέγχονται με τακτικές επισκέψεις. Όμως ο Αντρέας Βίνκλερ, από την οργάνωση προστασίας καταναλωτών Foodwatch, βλέπει ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα, την έλλειψη συνολικής εποπτείας. «Το δικό μας πρόβλημα είναι λιγότερο οι πολλές σημάνσεις ή τα διάφορα βιολογικά στάνταρτς. Το πρόβλημά μας είναι πιο βασικό σε σχέση με αυτές τις σημάνσεις στο τομέα τροφίμων. Ο καταναλωτής δεν ξέρει ποια είναι σοβαρή και ποια κόλπο του μάρκετινγκ. Ποια σήμανση δίνει η ίδια η βιομηχανία για να προσδώσει καλύτερη εικόνα στα προϊόντα της. Είναι εξαιρετικά δύσκολο. Γι αυτό είναι σημαντικό να υιοθετήσουμε σαφείς και βελτιωμένους κανόνες σήμανσης των βιολογικών προϊόντων, ώστε να διακρίνονται από τους καταναλωτές για να ξέρουν πιο ποιοτικά είναι ανώτερο».
Ακόμη και στον τομέα εκτροφής κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων υπάρχει περιθώρια για βελτιώσεις.

Johann Schmeler/Ειρήνη Αναστασοπούλου
Υπεύθ. Σύνταξης Στέφανος Γεωργακόπουλος