Τα σάουντρακ της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας

Βρισκόμαστε στη συνοικία Κρόιτσμπεργκ του Βερολίνου, στην περιοχή γύρω από τις οδούς Μπέργκμανστράσε και Μέριγκνταμ που τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολύ της μόδας: τα νοίκια ακριβαίνουν, ενώ τα καφέ και τα μαγαζιά προσανατολίζονται σε μια οικονομικά ευκατάστατη πελατεία. Παρόλα αυτά κάτι από το Κρόιτσμπεργκ του παρελθόντος, από το εναλλακτικό Κρόιτσμπεργκ, έχει διατηρηθεί γύρω από το βιβλιοπωλείο Büchertisch, που βρίσκεται στη δεύτερη αυλή της οδού Μέριγκνταμ 51. Μερικά κτήρια προς τα δεξιά βρίσκεται το Ομοφυλοφιλικό Μουσείο του Βερολίνου και προς τα αριστερά η Μέριγκχοφ, το πάλαι ποτέ άντρο των αναρχοαυτόνομων.

Το ξένο στην πεζογραφία και την ποίηση

Οπωσδήποτε όμως το Κρόιτσμπεργκ παραμένει μια συνοικία με μεγάλο ποσοστό μεταναστών. Θέμα γνωστό για το Θανάση Χειμωνά: «Η μητέρα μου είναι θεατρική συγγραφέας, είναι η Λούλα Αναγνωστάκη. Και είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι συχνά τα έργα της αφορούσαν τους Έλληνες μετανάστες στη Γερμανία. Και σε μένα χαρακτηριστικό είναι ότι τα δικά μου βιβλία αφορούν τους μετανάστες που έχουν έρθει στην Ελλάδα. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό της εποχής.» Και στο καινούργιο μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά με τίτλο “Ραγδαία επιδείνωση” ένα από τα κεντρικά πρόσωπα είναι μια αλλοδαπή, μια Ρωσίδα. Το ξένο το συναντάμε και στην πρόσφατη συλλογή ποιημάτων του Γιώργου Αλισάνογλου “Το παντζάρι και ο διάβολος”. Τα 24 εξπρεσιονιστικά ποιήματα είναι εμπνευσμένα από τραγούδια ξένων συγκροτημάτων όπως οι Nirvana, Sex Pistols, The Cure ή ακόμα ο Nick Cave. Ο Γιώργος Αλισάνογλου μας είπε για αυτήν την επιλογή, το soundrack όπως το ονομάζει, που τον καθιστά εκπρόσωπο της μετά-μπιτ ποίησης. «Καλώς ή κακώς έχω μεγαλώσει και έχω γαλουχηθεί με ξένη μουσική... Γνωρίζω ελληνική μουσική αλλά δεν ακούω. Νομίζω ότι η ξένη μουσική μας έχει ενώσει πολύ με την Ευρώπη, με την Αμερική, με άλλα παιδιά, με άλλους μουσικούς, με άλλους συγγραφείς, με άλλους πολιτισμούς... Η αγγλική γλώσσα, κυρίως η αγγλική εκφράζει πιο μελωδικά τα συναισθήματά μου, τη σιωπή μου.»

Ανάλογα ακούσματα συναντάμε και στα βιβλία του Θανάση Χειμωνά. Και εδώ όχι τυχαία, καθώς ο συγγραφέας είναι μέλος του διμελούς συγκροτήματος Snob που η μουσική του θυμίζει τους Duran Duran.

Να καταγράψουμε όσο υπάρχει ακόμα χρόνος

Το ψυχαγωγικό θέαμα που παρουσίασαν ο Θανάσης Χειμωνάς και ο Γιώργος Αλισάνογλου στο ελληνικό κοινό του Βερολίνου στο βιβλιοπωλείο Βüchertisch ήταν υψηλών προδιαγραφών. Ο ένας παρουσίαζε το έργο του άλλου, του έθετε ερωτήσεις και στη συνέχεια συζητούσαν και για τα κίνητρα, τα ερεθίσματα, τις εμπειρίες της συγγραφικής τους δουλειάς και πως τους επηρεάζει για παράδειγμα η παγκοσμιοποίηση, η επιτάχυνση της επικοινωνίας και προπαντός το διαδίκτυο. Ο Θανάσης Χειμωνάς: «Ζούμε σε μια εποχή που τα πάντα αλλάζουν από τη μια στιγμή στην άλλη, αυτό που είναι σήμερα πρωτοπόρο αύριο είναι παρωχημένο. Νομίζω ότι ο σημερινός συγγραφέας έχει την ανάγκη να το καταγράψει όσο έχει ακόμα χρόνο.» Και ο Γιώργος Αλισάνογλου: «Νομίζω ότι θα πρέπει να γράψουμε την υπέρ-λογοτεχνία, την υπέρ-ποίηση. Θα πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από το μοντέρνο παράδειγμα, πέρα από την εποχή μας. Τα πάντα κινούνται τόσο γρήγορα – μέχρι να τυπωθεί το βιβλίο είναι ήδη παρωχημένο. Πρέπει να καταγράψεις την εποχή σου μπροστά, όχι σήμερα.»