Τα τεράστια χρέη τροχοπέδη στην ανάπτυξη

Η σωτηρία του κόσμου κόστισε περίπου 15 τρις ευρώ. Το αποτέλεσμα ήταν ότι τα χρέη των κρατών, κυρίως των βιομηχανικά αναπτυγμένων, εκτοξεύθηκαν στα ύψη.

«Τα χρέη γίνονται θηλιά μόλις καταλάβουν οι πιστωτές ότι υπάρχει πιθανότητα να μην πάρουν πίσω τα χρήματά τους. Αργά ή γρήγορα οι αγορές επιβάλλουν καπέλα επικινδυνότητας». Αυτά ισχυρίζεται ο Ντένις Σνόουερ, πρόεδρος του Ινστιτούτου για την Παγκόσμια Οικονομία στο Κίελο της Γερμανίας. Στην περίπτωση της Ελλάδας κάτι τέτοιο φάνηκε σαφέστατα. Για την Ελλάδα το φρέσκο χρήμα γίνονταν το τελευταίο διάστημα ολοένα και πιο ακριβό και τα καπέλα επικινδυνότητας απειλούσαν να πνίξουν τη χώρα. Η ΕΕ αντιδρώντας έφτιαξε μια προστατευτική ασπίδα αξίας 750 δις ευρώ.

Ωστόσο ακόμα και εάν τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων για την υπερχρέωση των κρατών, επικεντρώθηκαν σε λίγες μόνον περιπτώσεις, οι περισσότερες βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες δεν είναι σε καλύτερη μοίρα. Η Βρετανία αναμένεται για το τρέχον έτος να έχει ένα έλλειμμα 11,5% του ΑΕΠ. Το ποσοστό αυτό θα είναι μεγαλύτερο από αυτό των συνήθων υπόπτων, όπως Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία.

Η Ευρώπη γερνάει …

ΟΙ ΗΠΑ, με 13 τρις δολάρια, έχουν το μεγαλύτερο δημόσιο έλλειμμα από οποιανδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο. Εάν κανείς συγκρίνει το χρέος με το ΑΕΠ, τότε θα διαπιστώσει πως η Ιαπωνία βρίσκεται μόνη της στην κορυφή με ποσοστό 204%. Ο Ντένις Σνόουερ παραπέμπει σε μια έκθεση των Αμερικανών επιστημόνων Κάρμεν Ράινχαρντ και Κένεθ Ρόγκοφ, η οποία υποστηρίζει: «…όταν το χρέος μιας χώρας είναι πάνω από το 90% του ΑΕΠ, τότε η ανάπτυξη περιορίζεται και οι συνέπειες είναι ποικίλες».

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Τράπεζας για τους Διεθνείς Διακανονισμούς, τα επιτόκια θα ανέβουν τόσο πολύ στις ΗΠΑ και θα είναι τόσο ακριβά που θα καταβροχθίσουν το ένα τέταρτο του ΑΕΠ. Παράλληλα στις βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες θα πρέπει να δει κανείς και τη γήρανση του πληθυσμού. Ένα ολοένα και μικρότερο κομμάτι της κοινωνίας θα πρέπει να ξεπληρώνει τα χρέη. «Μια κοινωνία που γηράσκει στην Ευρώπη σημαίνει υψηλότερος κόστος για τις συντάξεις για την υγεία» σημειώνει ο Ντένις Σνόουερ.

Όλα αυτά βέβαια έχουν ως συνέπεια μια χαμηλότερη ανάπτυξη στις βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες. Σε καλύτερη μοίρα βρίσκονται αναδυόμενες οικονομίες όπως η Κίνα και η Ινδία. Το δημοσιονομικό έλλειμμα της Κίνας αντιστοιχεί στο 23% του ΑΕΠ, ενώ της Ινδίας φθάνει στο 54%. Οι κοινωνίες αυτές όμως δεν είναι κοινωνίες που γερνούν. Στην Ινδία για παράδειγμα πάνω από το 30% του πληθυσμού είναι λιγότερο από 14 χρόνων.

Zhang Danhong / Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου