«Τελεσίγραφο» του τουρκικού στρατού για το Γκιουλ

«Νέος πρόεδρος ή νέες εκλογές;» είναι το δίλημμα που αντιμετωπίζει η Τουρκία, ενώ χθες το βράδυ ήρθε και η ιδιαίτερα αυστηρή προειδοποίηση – τελεσίγραφο της στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας ότι ο στρατός είναι αποφασισμένος να προασπίσει τις αρχές του κεμαλικού λαϊκού κράτους.

Είχε προηγηθεί ο πρώτος γύρος στην τουρκική εθνοσυνέλευση για την εκλογή προέδρου, άκαρπος για τον υποψήφιο του συντηρητικού ισλαμικού κόμματος ΑΚΡ Αμπντουλάχ Γκιουλ. Βεβαίως στον τρίτο γύρο, όπου δεν θα απαιτείται πλέον η ενισχυμένη πλειοψηφία των δύο τρίτων, αλλά η απλή, η εκλογή του Γκιουλ θα ήταν βέβαιη, αλλά αυτό ακριβώς θέλει να αποτρέψει πάση θυσία η αντιπολίτευση. Και καταφεύγει στο τέχνασμα της μη προσέλευσης των βουλευτών της στην ψηφοφορία, για να μην έχει το σώμα απαρτία. Ο αντιπρόεδρος του αντιπολιτευόμενου σοσιαλδημοκρατικού κόμματος Κεμάλ Αναντόλ υπογράμμισε ότι «αυτή η συνεδρίαση μπορεί να αρχίσει μόνο αν είναι παρόντες 367 βουλευτές. Εάν δεν συμπληρωθεί ο αριθμός των 367 τότε αξιότιμοι συνάδελφοι η διαδικασία είναι αντισυνταγματική. Κατά συνέπεια θα είναι και άκυρη, και αν αυτό αγνοηθεί τότε δεν θα έχουμε εμείς την ευθύνη για την προσφυγή στο συνταγματικό δικαστήριο».

Και αυτό ακριβώς συνέβη. Ο πρόεδρος της βουλής Μπουλέντ Αρίνκ που προέρχεται από το ισλαμικό ΑΚΡ άνοιξε τη συνεδρίαση χθες χωρίς καταμέτρηση των παρόντων βουλευτών. Και ενώ η ηγεσία του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος προσέφευγε στο συνταγματικό δικαστήριο, στην εθνοσυνέλευση ανακοινώνονταν το αποτέλεσμα του άκαρπου πρώτου γύρου της προεδρικής εκλογής: Για τον Αμπντουλάχ Γκιουλ 357, άκυρα 3, λευκά 1. σύνολο 361. Δηλαδή έξι βουλευτές λιγότεροι από την παρουσία των δύο τρίτων που απαιτούνται για την απαρτία του σώματος όπως ζητά η αντιπολίτευση.

Το συνταγματικό δικαστήριο θα κρίνει τώρα για τη συνταγματικότητα της διαδικασίας και είναι αμφίβολο, αν ο Γκιούλ θα φτάσει τελικά στον τρίτο γύρο, όπου απαιτείται απλή πλειοψηφία επί το συνόλου των 550 βουλευτών. Διότι, αν το δικαστήριο την κρίνει αντισυνταγματική, τότε δεν μένει παρά ο δρόμος των πρόωρων εκλογών, μέσα σε διάστημα 45 έως 90 ημερών. Υπό κανονικές συνθήκες οι εκλογές θα διεξαχθούν το Νοέμβριο.

Η αντιπολίτευση ελπίζει ότι θα βγει ενισχυμένη από τις πρόωρες εκλογές, αλλά πολιτικοί παρατηρητές επισημαίνουν ότι θα συμβεί μάλλον το αντίθετο, θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο το κυβερνών κόμμα του Ερντογάν.

Χθες το βράδυ ήρθε και η προειδοποίηση της στρατιωτικής ηγεσίας ότι «οι ένοπλες δυνάμεις όταν χρειαστεί θα τοποθετηθούν και θα ενεργήσουν» με απόλυτη σαφήνεια. Στο δελτίο τύπου που κυκλοφόρησε από την ιστοσελίδα του τουρκικού Γενικού Επιτελείου εκφράζεται η ανησυχία για την εξέλιξη των συζητήσεων σχετικά με την εκλογή προέδρου της δημοκρατίας και υπενθυμίζεται ότι «οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις αποτελούν ενεργό μέρος στη συζήτηση αυτή και είναι άτεγκτος θεματοφύλακας του κοσμικού καθεστώτος».

Σύμφωνα με πολιτικούς παρατηρητές πρόκειται για τελεσίγραφο του στρατού το αυστηρότερο εδώ και πάρα πολύ καιρό και σαφές μήνυμα κατά της υποψηφιότητας του Αμπντουλάχ Γκιουλ.

Το τελευταίο «βελούδινο πραξικόπημα» του στρατού στην Τουρκία είχε γίνει το 1997 κατά της κυβέρνησης του τότε ισλαμιστή Ερμπακάν, ενώ είχαν προηγηθεί οι καθαρές επεμβάσεις του 1960, 1971 και 1980.

Γιώργος Παππάς