Το Βερολίνο αποφεύγει τη σύγκρουση με τη Βαρσοβία

Προσεκτική είναι η στάση του Βερολίνου σε ό,τι αφορά τις νεότερες εξελίξεις στην Πολωνία. Σε κάθε περίπτωση η γερμανική κυβέρνηση θέλει να αποφύγει μια απευθείας σύγκρουση με την πολωνική ηγεσία, η οποία πιθανολογείται ότι θα μπορούσε να ξεκινήσει από την πλευρά της νέας πολωνικής κυβέρνησης με αναφορές στην περίοδο της γερμανικής κατοχής.

Αρμόδια είναι η Κομισιόν

Χαρακτηριστική για την πρόθεση του Βερολίνου να μην εμπλακεί στη συζήτηση που προκάλεσαν τα μέτρα της πολωνικής κυβέρνησης είναι η στάση του κυβερνητικού εκπροσώπου, Στέφεν Ζάιμπερτ, στο καθιερωμένο μπρίφινγκ της Δευτέρας. Μιλώντας σε δημοσιογράφους ο Στ. Ζάιμπερτ αρνήθηκε να απαντήσει σε ερώτηση σχετικά με το κατά πόσο όλα όσα διαδραματίζονται στη γειτονική χώρα έχουν αντιδημοκρατικό χαρακτήρα. Όπως τόνισε, μετά από «πολύ επίπονα κεφάλαια της κοινής ιστορίας» η Γερμανία και η Πολωνία είναι σήμερα φίλες χώρες και εταίροι στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Είναι προς το γερμανικό συμφέρον οι σχέσεις αυτές «όχι μόνο να διατηρηθούν αλλά και να αναπτυχθούν περαιτέρω στη βάση του διαλόγου με τη νέα κυβέρνηση» στη Βαρσοβία. Για αυτό το λόγο «είναι σωστό να μην σχολιάζονται μεμονωμένα νομοθετικά μέτρα μιας δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης». Βασική θέση της γερμανικής κυβέρνησης είναι, πάντως, ότι όταν τίθεται θέμα συμβατότητας του εθνικού δικαίου με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, αρμόδια να εξετάσουν την εκάστοτε περίπτωση και να δώσουν σχετικές απαντήσεις είναι τα ευρωπαϊκά όργανα.

Σκληρή στάση από τις Βρυξέλλες

Διαφορετική στάση από αυτή της γερμανικής κυβέρνησης αλλά και από τα κόμματα της αντιπολίτευσης τηρούν Γερμανοί πολιτικοί που δραστηριοποιούνται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Κομισιόν. Τόσο ο ευρωπαίος επίτροπος Γκίντερ Έτινγκερ, όπως και ο πρόεδρος της ομάδας του Λαϊκού Ευρωπαϊκού Κόμματος στην Ευρωβουλή, Μάνφρεντ Βέμπερ καθώς και ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωβουλής Έλμαρ Μπροκ καταδικάζουν απερίφραστα την πολιτική της πολωνικής κυβέρνησης, τόσο αναφορικά με τον περιορισμό των εξουσιών του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας όσο και με την ανεξαρτησία των ΜΜΕ. Σύμφωνα με τον κ. Μπροκ η περίπτωση της Πολωνίας είναι για την ΕΕ σοβαρότερη απ΄ ό,τι η διένεξη με την Ουγγαρία σχετικά με ανάλογους περιορισμούς. Στην περίπτωση της Ουγγαρίας οι λόγοι για τα μέτρα σχετίζονται την πολιτική ισχύος του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, με τον οποίο όμως ο δίαυλος επικοινωνίας ήταν πάντα ανοιχτός.

Αντίθετα η στάση της πολωνικής κυβέρνησης έχει ιδεολογικές αιτίες που τροφοδοτούνται από «συντηρητικά ρεύματα της εκκλησίας και ενός έντονου εθνικισμού». Όπως ο επίτροπος Έτινγκερ, έτσι και ο Έλμαρ Μροκ επικροτεί την πρόθεση της Κομισιόν να συζητήσει την ερχόμενη εβδομάδα σε ειδική συνεδρίαση της την κατάσταση του κράτους δικαίου στην Πολωνία. Η διαβούλευση αυτή θεωρείται ως πρώτο στάδιο της εκκίνησης της διαδικασίας για προσβολή των θεμελιωδών ευρωπαϊκών αξιών. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, οι κυρώσεις μπορούν να φθάσουν μέχρι και την άρση του δικαιώματος ψήφου της Βαρσοβίας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Παναγιώτης Κουπαράνης