Το ευρώ κατέκτησε τα πορτοφόλια, αλλά όχι τις καρδιές των Ευρωπαίων

Ήταν η 1η Ιανουαρίου του 2002 όταν στις 12 χώρες μέλη της ΟΝΕ άρχισε να κυκλοφορεί το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα. Παρά τα προβλήματα και τις επιφυλάξεις επαϊόντων και μη, πέντε χρόνια αργότερα η εισαγωγή του ευρώ θεωρείται ένα επιτυχημένο εγχείρημα για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Το ποσοστό ωστόσο των νοσταλγών των εθνικών νομισμάτων στις χώρες της ευρωζώνης εξακολουθεί να παραμένει υψηλό.

Το πείραμα της καθιέρωσης ενός κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος πέτυχε. Εκείνοι που ανησυχούσαν για τη σταθερότητα του νέου νομίσματος διαψεύσθηκαν και όλα δείχνουν ότι και οι καταναλωτές έχουν πλέον συνηθίσει το ευρώ. Μια εξέλιξη που μάλλον γνώριζαν όσοι τη νύχτα της πρωτοχρονιάς του 2002 γιόρταζαν στη Φραγκφούρτη το μεγάλο βήμα προς την ευρωπαϊκή εμβάθυνση. Ένας από αυτούς ήταν ο τότε υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Χανς Άιχελ, που είχε δηλώσει:

«Πρόκειται για μια ιστορική ημέρα, καθώς σήμερα η ευρωπαϊκή ενοποίηση καθίσταται χειροπιαστή πραγματικότητα. Το ευρώ είναι ένα από τα μεγάλα έργα για την ειρήνη και τη ευημερία στην Ευρώπη του 21ου αιώνα».

Οι τράπεζες, οι κοινωφελείς οργανισμοί, οι εταιρείες μεταφορών και συγκοινωνιών είχαν προετοιμασθεί αρκετές εβδομάδες πριν. Τίποτε δεν αφέθηκε στην τύχη. Για τις 12 χώρες μέλη της ΟΝΕ είχαν εκτυπωθεί 14 δισεκατομμύρια χαρτονομίσματα αξίας 625 δισεκατομμυρίων ευρώ και είχαν μεταφερθεί με ισχυρή αστυνομική προστασία στις 12 πρωτεύουσες. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν και άλλα 50 δισεκατομμύρια ευρώ σε κέρματα. Η διαδικασία της ανταλλαγής μάρκων με ευρώ στη Γερμανία διήρκεσε μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου του 2002. Μέχρι τότε μπορούσε κανείς να ψωνίσει πληρώνοντας με μάρκα, τα ρέστα ωστόσο τα έπαιρνε σε ευρώ. Στις περισσότερες χώρες της ευρωζώνης έγιναν όλα χωρίς προβλήματα. Ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Βιμ Ντουίζενμπεργκ δήλωνε ενθουσιασμένος από τη άψογη συνεργασία λιανικού εμπορίου και τραπεζών: «Θα ήθελα να τονίσω ιδιαίτερα την ικανοποίησή μου για τον τρόπο λειτουργίας των τραπεζών και του λιανικού εμπορίου, που συνεργάσθηκαν άψογα μεταξύ τους και στις συναλλαγές τους με τους πολίτες, οι οποίοι υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό το ευρώ».

Μερικές εβδομάδες ωστόσο αργότερα ο ενθουσιασμός αυτός είχε εξανεμισθεί. Οι περισσότεροι ευρωπαίοι καταναλωτές υποστήριζαν ότι η το ευρώ ήταν υπεύθυνο ή τουλάχιστον συνυπεύθυνο για τις ανατιμήσεις προϊόντων που σημειώθηκαν σε διάφορους κλάδους. Πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πραγματοποίησαν εκστρατείες ενημέρωσης των πολιτών για την αξία του νέου νομίσματος, προκειμένου οι τελευταίοι να συνηθίσουν στην ιδέα ότι έχουν στα χέρια τους ένα ισχυρό νόμισμα.

Πέντε χρόνια μετά την εισαγωγή του ευρώ όμως, το 58% των Γερμανών εξακολουθεί να νοσταλγεί το γερμανικό μάρκο. Σε σχετική δημοσκόπηση που διενεργήθηκε για λογαριασμό του περιοδικού Stern, σχεδόν οι 6 στους 10 Γερμανούς απαντούν ότι θα προτιμούσαν το μάρκο. Παρόμοια είναι η κατάσταση στη Γαλλία, ενώ στην Ιταλία συναντούμε το μεγαλύτερο ποσοστό των «ευρωσκεπτικιστών» στις χώρες της ευρωζώνης. Συμπέρασμα το ευρώ κατέκτησε τις διεθνείς αγορές, κατέκτησε τα πορτοφόλια των Ευρωπαίων, αλλά όχι τις καρδιές τους.