Το καλοκαίρι των ακραίων καιρικών φαινομένων

Ακόμη και οι επιστήμονες φαίνεται να απορούν με την ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων του φετινού καλοκαιριού. Όπως εξηγεί ο Ρώσος φυσικός Βλάντιμιρ Ριαμπίνιν, από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας: «Κατά τη διάρκεια του καύσωνα το ρεκόρ ανώτατης θερμοκρασίας καταρρίφθηκε στη Μόσχα 22 φορές! Στο Πακιστάν έπεσαν απίστευτες ποσότητες βροχής. Πολλές εθνικές μετεωρολογικές υπηρεσίες αναζητούν τώρα τα αίτια. Προς το παρόν μπορούμε να προχωρήσουμε μόνον σε εικασίες».

Ο ρόλος του αεροχείμαρρου

Το Met Office, η βρετανική μετεωρολογική υπηρεσία, έχει κάνει την εξής παρατήρηση: στην ανατολική Ευρώπη και την Ασία η μετακίνηση αερίων μαζών ήταν εξαιρετικά δύσκολη ενώ το λεγόμενο jet stream ήταν μπλοκαρισμένο επί εβδομάδες. Οι αεροχείμαρροι, όπως ονομάζονται στα ελληνικά, είναι ένα ταχέως κινούμενο μακρόστενο σωληνωτό ρεύμα πολύ ισχυρών δυτικών ανέμων σε μεγάλα υψόμετρα. Έχει άμεσες επιπτώσεις στα αεροπορικά ταξίδια καθώς ο χρόνος πτήσης μπορεί να επηρεαστεί σημαντικά αναλόγως με το αν το αεροσκάφος πετάει μέσα σε έναν αεροχείμαρρο ακολουθώντας την ίδια κατεύθυνση με αυτόν ή πετάει ενάντια σε αυτόν.

Κανονικά ο αεροχείμαρρος κινείται από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Φέτος ωστόσο έπεσε πάνω σε ένα αρκετά σταθερό πεδίο βαρομετρικού υψηλού που είχε ως αποτέλεσμα το jet stream να κατευθυνθεί προς το νότο. Ο κρύος αέρας έφτασε έτσι πάνω από θερμούς υγρούς μουσώνες. Αποτέλεσμα να ξεσπάσουν τρομερές καταιγίδες που επέφεραν πρόσθετες καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις στην νότια Ασία. Είναι άλλωστε και η κατάλληλη εποχή για την εκδήλωση των θερινών μουσώνων που έρχονται να ενισχυθούν τώρα από τα παιχνίδια της φύσης.

Η υπερθέρμανση του πλανήτη

Ποιος όμως είναι ο ρόλος της υπερθέρμανσης του πλανήτη; Έπαιξε ρόλο στις καταστροφικές πυρκαγιές της Ρωσίας, ρωτάμε τον ειδικό;

«Σύμφωνα με την παγκόσμια έκθεση για το κλίμα του 2007, οι πιθανότητες για αύξηση της συχνότητας και της έντασης ακραίων καιρικών φαινομένων ανεβαίνουν. Ό,τι βλέπουμε προς το παρόν συνάδει με αυτή την εκτίμηση. Πιστεύω ότι θα πρέπει να αναμένουμε πιο συχνά και πιο έντονα ακραία καιρικά φαινόμενα».

Το 2003 ένα πρωτοφανές κύμα καύσωνα είχε πλήξει την κεντρική Ευρώπη. Φέτος, 7 χρόνια αργότερα, ήταν η σειρά της Ρωσίας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, τόσο ακραία καιρικά φαινόμενα τα συναντούμε φυσιολογικά κάθε 1000 χρόνια. Ωστόσο όπως επισημαίνει ο Ελβετός ειδικός Χάιντς Βάνερ από το πανεπιστήμιο της Βέρνης:

«Η διαφορά των θερμοκρασιών θα γίνεται μεγαλύτερη και τα ακραία φαινόμενα εντονότερα. Το 2003 ήταν για την κεντρική Ευρώπη ένα παράδειγμα για το τι μας περιμένει προς το τέλος του αιώνα σε τακτά χρονικά διαστήματα».

Τι μας περιμένει;

Οι μουσώνες που έπληξαν πρόσφατα το Πακιστάν θα μπορούσαν να γίνουν ακόμη πιο έντονοι, όπως εκτιμά ο φυσικός Άντερς Λέβερμαν από το Ινστιτούτο Κλματικών Ερευνών του Πόντσνταμ:

«Εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη αναμένουμε την ενδυνάμωση των μουσώνων. Αυτό δείχνουν όλα τα μοντέλα. Θα έχουμε φοβερό πρόβλημα με τις συνεχιζόμενες βροχές που σε ορισμένες περιπτώσεις θα είναι κυριολκειτκά ασταμάτητες. Οι βροχοπτώσεις θα είναι ακόμη πιο έντονες και αυτές οδηγούν σε κατολισθήσεις και άλλα».

Οι μετεωρολογικές υπηρεσίες έχουν προαναγγείλει συναντήσεις ειδικών σε Παρίσι και ΗΠΑ προκειμένου να εξεταστούν πιο βαθιά και από κοινού τα αίτια των ακραίων καιρικών φαινομένων του καλοκαιριού αλλά και τρόποι πιο έγκαιρης και έγκυρης πρόβλεψής τους.

Volker Mrasek / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου