Το μεγάλο κραχ
19 Οκτωβρίου 2007
Σαν την Μαύρη Δευτέρα έμεινε στην ιστορία. Ήταν 19 Οκτωβρίου του 1987. Η Wall Street καταποντιζόταν. Ο δείκτης Dow Jones έκανε βουτιά πάνω από 22%. Αναλογικά το κραχ εκείνης της ημέρας θεωρήθηκε μεγαλύτερο και από το κραχ του 1929 το μεγαλύτερο στην ιστορία του χρηματιστηρίου.
Τα αμερικανικά κανάλια διέκοπταν συνέχεια το πρόγραμμά τους για να μεταδώσουν ότι νεότερο γύρω από το θέμα. Μέσα σε μια μόνο μέρα χάθηκαν 500 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο ιστορικός και καθηγητής οικονομίας Τσάρλς Γκάιστ, έχασε και ο ίδιος τότε πολλά χρήματα και θυμάται:
«Όπως διαπιστώθηκε επρόκειτο από πλευράς ποσοστών για την μεγαλύτερη πτώση των αξιών στην ιστορία. Μεγαλύτερο και από το 1929. Μερικοί πίστευαν ότι θα υπήρχε μια διορθωτική τάση αλλά δεν υπολόγιζαν ένα τέτοιο ρεκόρ απωλειών»
Ποιοι ήταν όμως οι λόγοι εκείνου του κραχ; Τον Αύγουστο εκείνου του χρόνου υπήρχαν ήδη πολύ αρνητικές ενδείξεις. Ο δείκτης Dow Jones έφτασε για πρώτη φορά στις 2000 μονάδες, ενώ παράλληλα υπήρχαν φήμες ότι θα αυξάνονταν τα επιτόκια. Εκτός αυτού η εισαγωγή νέων τεχνολογιών, οι οποίες δεν είχαν δοκιμαστεί δημιουργούσαν νέες ανησυχίες. Ο Σαμ Στόβαλ, σύμβουλος στρατηγικών επενδύσεων από την Standard Poor λέει σχετικά:
«Μερικοί άνθρωποι παραπήραν τους εαυτούς τους για έξυπνους. Σήμερα ο Dow Jones θα έπρεπε να πέσει κατά 3200 μονάδες για να δημιουργηθεί μια παρόμοια κατάσταση με αυτή του 1987.»
20 χρόνια μετά το αμερικανικό χρηματιστήριο ζει νέα ρεκόρ. Πρόσφατη είναι πάντως η κρίση στην αμερικανική αγορά των ακινήτων η οποία άφησε βαθιά τα ίχνη της. Θα μπορούσε σήμερα η Wall Street να απειληθεί και πάλι από ένα νέο κραχ;
Ασφαλώς, απαντά ο Τσότσεφ Μέισον, καθηγητής οικονομικών στο Wharton School. Σύμφωνα με τον Μέισον δεν υπάρχει αρκετή πίεση από την Ουάσινγκτον ώστε να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια:
«Κάποτε για να βγει η οικονομία από το αδιέξοδο, ο πρόεδρος Ρούσβελντ διέταξε να κλείσουν όλες οι τράπεζες προσωρινά μέχρι να ελεγχθούν. Μόνο όποιες ήταν σε θέση να πληρώσουν μπορούσαν και πάλι να ξαναλειτουργήσουν.»
Σύμφωνα πάντως όμως με τους περισσότερους οικονομικούς αναλυτές δεν είναι πιθανόν σήμερα ένα κραχ σαν αυτό του 1987. Δεν πρέπει βέβαια κανείς να ξεχνάει πως η ανάκαμψη από τέτοια κραχ δεν είναι εύκολη υπόθεση. Μετά το 1929 χρειάστηκαν 25 χρόνια και μετά το 1987 έπρεπε να περάσουν 20 χρόνια.