Το ριψοκίνδυνο παιγνίδι της Fed

Στη σχετική ανακοίνωση η Fed παραπέμπει στην επιβράδυνση της ανάκαμψης στην παραγωγή και την απασχόληση, ωστόσο πολλοί οικονομολόγοι διακρίνουν περισσότερους κινδύνους παρά οφέλη από τις επιπλέον αγορές χρεογράφων.

Δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Η απόφαση της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας, Fed, να αγοράσει κρατικά ομόλογα ύψους 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων δεν αιφνιδίασε στην πραγματικότητα κανέναν. Άλλωστε δεν απαιτούνται οικονομολογικές γνώσεις για να διακρίνει κανείς τη στασιμότητα της αμερικανικής οικονομίας. Η ανεργία αγγίζει το 10% και ο ρυθμός ανάπτυξης δεν επαρκεί για να βελτιωθεί αισθητά η κατάσταση στην αγορά εργασίας.

Ο πληθωρισμός έχει μειωθεί στο 0,8% και οι κεντρικοί τραπεζίτες των ΗΠΑ βλέπουν το φάντασμα του αποπληθωρισμού, δηλαδή την κατρακύλα των τιμών, να πλησιάζει απειλητικά. Ο αποπληθωρισμός και η οικονομική στασιμότητα συνιστούν έναν απειλητικό συνδυασμό, όχι μόνο για τις ΗΠΑ αλλά για την παγκόσμια οικονομία γενικότερα. Ο Κρίστοφ Μπαλτς, ειδικός για θέματα αμερικανικής οικονομίας της Commerzbank διακρίνει στην απόφαση της Fed να αγοράσει αμερικανικά ομόλογα ύψους 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων μια προσπάθεια αποτροπής του αποπληθωρισμού.

H Fed ελπίζει να διοχετευθούν τα κεφάλαια σε παραγωγικές επενδύσεις

«Με την επεκτατική της νομισματική πολιτική η Fed θέλει να ενισχύσει πληθωριστικές προσδοκίες, προκειμένου να αναχαιτίσει τον αποπληθωρισμό. Παράλληλα ελπίζει με την αγορά των ομολόγων να μειώσει το επιτόκιο των κρατικών ομολόγων. Έτσι τα κρατικά ομόλογα δεν θα είναι ελκυστικά πλέον για τους επενδυτές, οι οποίοι θα προτιμήσουν να επενδύσουν στην πραγματική οικονομία τα χρήματά τους, καθώς εκεί οι αποδόσεις θα είναι σχετικά υψηλότερες», εκτιμά ο κ. Μπάλτς.

Μπορεί βραχυπρόθεσμα η απόφαση της Fed να έχει επιτυχία και να αποτρέψει προσωρινά τον κίνδυνο διολίσθησης των τιμών, είναι ωστόσο αμφίβολο εάν αυτό το μέτρο θα έχει τις αναμενόμενες επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία. Την άποψη αυτή εκφράζει ο Νιλς Γιάνσεν, ερευνητής στο Ινστιτούτο Μελετών της Παγκόσμιας Οικονομίας που εδρεύει στο Κίελο, που προσθέτει : «Τα επιτόκια είναι ήδη πολύ χαμηλά επειδή απλά η ζήτηση δανείων είναι χαμηλή. Τα νοικοκυριά προσπαθούν στη φάση αυτή να μειώσουν τα χρέη τους, δεν είναι δηλαδή σε θέση να κάνουν νέα χρέη. Ενώ οι επιχειρήσεις κάθονται ήδη σε πολλά χρήματα και συχνά δεν χρειάζονται καν δάνεια για επενδύσεις».

Ο κίνδυνος της κεκτημένης ταχύτητας

Τι θα κάνουν όμως τώρα οι τράπεζες με τον πακτωλό των χρημάτων που διοχετεύει η Fed; Πολύ απλά θα τα αποθηκεύσει, θα πει ο Νιλς Γιάνσεν: «Οι τράπεζες συσσωρεύουν κεφάλαια, τα οποία πιθανότατα θα αποθηκεύσουν πάλι στην κεντρική τράπεζα για τις κακές εποχές και αυτό επειδή η διατραπεζική αγορά αναθερμαίνεται με πολύ αργούς ρυθμούς».

Η χαλαρή νομισματική πολιτική των ΗΠΑ συνεπάγεται κινδύνους και παρενέργειες. Η στρατηγική της Fed κινείται σε άγνωστο έδαφος, θα προσθέσει ο Κρίστοφ Μπαλτς και θα διευκρινίσει: «Εγκυμονεί κινδύνους το γεγονός ότι η Fed πατάει τώρα γκάζι. Και επειδή η νομισματική πολιτική επηρεάζει με καθυστέρηση την πραγματική οικονομία, υπάρχει ο κίνδυνος η Fed από κεκτημένη ταχύτητα να μην μπορέσει εγκαίρως να πάρει τη στροφή, με αποτέλεσμα να ενισχυθεί ο πληθωρισμός, για την αντιμετώπιση του οποίου θα πρέπει μετά να καταβληθούν νέες προσπάθειες.

Και οι πρώτες παρενέργειες είναι εδώ. Η ισοτιμία του δολαρίου έναντι των άλλων νομισμάτων σημείωσε ήδη πτώση.

Zhang Danhong/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου