Το τελευταίο παρθένο δάσος της Ευρώπης

Ανήκει εν μέρει στην Πολωνία και εν μέρει στη Λευκορωσία. Καλύπτει 1500 τ.μ. και αποτελεί το τελευταίο παρθένο δάσος της Ευρώπης. Πολλά από τα δέντρα του ξεπερνούν σε ύψος τα 50 μέτρα. Στη σκιά τους απλώνεται ένας θαυμαστός κόσμος σπάνιας βιοποικιλότητας. Εδώ ζουν περίπου 20.000 είδη ζώων, μεταξύ των οποίων ο υπό εξαφάνιση ευρωπαϊκός βίσονας.

Η νεκρή ύλη από ξύλο συνεισφέρει στην ποικιλομορφία, αποτελεί τροφή για έντομα και βοηθά στην ανάπτυξη απαραίτητων μικροοργανισμών. Σύμφωνα με νόμο η ξυλεία στην περιοχή μπορεί να συλλέγεται μόνο σε πολύ μικρές ποσότητες, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ανάπτυξη της χλωρίδας και της πανίδας. Μάλιστα στο προστατευόμενο από την UNESCO τμήμα του δάσος απαγορεύεται κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα.

Ενώ το λευκορωσικό τμήμα του δάσους αποτελεί εξ ολοκλήρου Εθνικο Πάρκο με ειδικό καθεστώς προστασίας, δεν συμβαίνει το ίδιο και το πολωνικό τμήμα του. Ήδη κάποιες περιοχές έχουν δεχθεί ανθρώπινη παρέμβαση. Την απόφαση αυτή δικαιολόγησε η πολωνική κυβέρνηση ως μια προσπάθεια αντιμετώπισης των βλαστοφάγων, μικρών σκαθαριών που θεωρούνται επιβλαβή για την ανάπτυξη άλλων ειδών.

Ειδικοί σε θέματα περιβάλλοντος αντιτείνουν στους κυβερνητικούς ισχυρισμούς ότι σε λίγα χρόνια οι πληθυσμοί του επίμαχου σκαθαριού θα αρχίσουν να μειώνονται από μόνοι τους, εξαιτίας του φυσικού ανταγωνισμού με άλλα είδη. Πρόκειται για μια θεμελιώδη λειτουργία των δασών. Ας σημειωθεί ότι από το 2013 τα 2/3 της συνολικής έκτασης του δάσους έχουν προσβληθεί από το έντομο.

Ενώ η πολωνική κυβέρνηση καλεί τα μέτρα αυτά ως «μέτρα προστασίας του δασικού πλούτου» πολλές περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν αντίθετη άποψη, εκτιμώντας ότι απώτερος στόχος είναι η οικονομική εκμετάλλευση της περιζήτητης ξυλείας της περιοχής. Υπολογίζεται ότι μέσα στην επόμενη δεκαετία θα έχουν υλοτομηθεί συνολικά περίπου 180.000 κ.μ. ξύλου. Επτά οργανώσεις έχουν ήδη προσφύγει στην Κομισιόν.

Μέχρι στιγμής στο πολωνικό τμήμα του δάσους μόλις το 30% τελεί υπό την προστασία της UNESCO. Στο μεταξύ το πολωνικό υπουργείο Περιβάλλοντος θεωρεί ότι η διεθνής προστασία του δάσους ως Μνημείου Παγκόσμιας Φυσικής Κληρονομιάς δεν θα πρέπει να επεκταθεί στο σύνολο της έκτασής του γιατί έτσι περιορίζεται ένα μεγάλο φάσμα άλλων δραστηριοτήτων.

Σε κάθε περίπτωση το σίγουρο είναι ότι το μοναδικό αυτό Εθνικό Πάρκο, η ηλικία του οποίου ξεπερνά τα 8000 χρόνια, αποτελεί ένα σπάνιο μνημείο της φύσης, η προστασία του οποίου αποτελεί υποχρέωση της ανθρωπότητας.