Το ‘τεχνητό μάτι’ – μερική αποκατάσταση της όρασης σε τυφλούς
1 Αυγούστου 2006
Στη Πανεπιστημιακή Οφθαλμολογική Κλινική του Άαχεν σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο μια ερευνητική ομάδα προσπαθεί να κατασκευάσει ειδικά γυαλιά υψηλής τεχνολογίας που μαζί με ένα ειδικό εμφύτευμα θα λειτουργούν σαν τεχνητό μάτι για όσους έχουν χάσει το φως τους. Ελπίδες για αποκατάσταση της όρασης;
Η μελαγχρωματική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μια κληρονομική εκφύλιση του αμφιβληστροειδούς χιτώνα του ματιού, που αρχίζει από την παιδική ηλικία, εκδηλώνεται με σημαντικό περιορισμό του οπτικού πεδίου και καταλήγει σε τύφλωση. Για την αποκατάσταση της όρασης στους ασθενείς αυτής της πάθησης η ερευνητική ομάδα της Πανεπιστημιακής Οφθαλμολογικής Κλινικής του Άαχεν μαζί με ειδικούς επιστήμονες από το Πολυτεχνείο ανέπτυξαν ένα είδος ‘τεχνητού ματιού’: το ‘τεχνητό αυτό μάτι’ αποτελείται από ειδικά γυαλιά με μια μικρή βιντεοκάμερα και ένα τσιπ που εμφυτεύεται στους φακούς του ματιού. Το τσιπ μετατρέπει τις εικόνες που συσσωρεύει η βιντεοκάμερα με ηλεκτρόδια σε σήματα που αντιλαμβάνεται ο αμφιβληστροειδής και μεταδίδει στον εγκέφαλο αυτό που 'βλέπει' η βιντεοκάμερα. Ασφαλώς όλα αυτά δεν γίνονται με την ίδια πληρότητα που θα τα έκανε το μάτι. Απλώς μέχρι στιγμής έχει επιτευχθεί η μερική αποκατάσταση όρασης υπογραμμίζει ο επικεφαλής της Πανεπιστημιακής Οφθαλμολογικής Κλινικής του Άαχεν Πέτερ Βάλτερ:
«Η εικόνα που βλέπει ή μάλλον τελικά αντιλαμβάνεται ο ασθενής είναι πολύ σχηματική. Όμως ‘το τεχνητό μάτι’ μπορεί να βοηθήσει έναν τυφλό ασθενή π.χ. να διαχωρίσει την ημέρα από τη νύχτα, να βλέπει τις αποστάσεις, τα εμπόδια, να αναγνωρίζει τις πόρτες, τα παράθυρα. Δεν είναι επαρκής όμως για διάβασμα ή για αναγνώριση προσώπων.»
Αυτό συμβαίνει γιατί η πληρότητα της εικόνας εξαρτάται από τον αριθμό ηλεκτροδίων που μεταδίδουν τα σήματα στον αμφιβληστροειδή. Τα ηλεκτρόδια όμως δεν μπορούν να ξεπεράσουν τα 300, γιατί τότε καθίστανται επικίνδυνα για το μάτι, επειδή δημιουργούν υψηλή θερμότητα και επομένως προκαλούν βλάβες στον οργανισμό. Όμως η έρευνα στο πεδίο αυτό συνεχίζεται διεθνώς με εντατικούς ρυθμούς, ενώ όλοι οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η μέθοδος αυτή μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλες παθήσεις. Ο καθηγητής Βίλφριντ Μόκβα, επικεφαλής της ομάδας ηλεκτροτεχνικής που κατασκευάζει το ‘τεχνητό μάτι’ πιστεύει ακράδαντα στην πλατιά εφαρμογή αυτής της μεθόδου: «Μπορώ να φανταστώ ότι όσοι ασθενείς πάσχουν από εκφυλιστικές ασθένειες του αμφιβληστροειδούς μπορούν να βοηθηθούν από αυτή την τεχνική εφαρμογή.»
Ο δρόμος όμως μέχρι την μαζική εφαρμογή είναι ακόμη μακρύς. Το ‘τεχνητό μάτι’ δοκιμάζεται πειραματικά μόνον σε ζώα. Στο τέλος του χρόνου θα δοκιμαστεί στον πρώτο ασθενή. Οι ερευνητές υπολογίζουν ότι χρειάζονται ακόμη πέντε μέχρι και επτά χρόνια για μαζική παραγωγή και εφαρμογή.