1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

Τράπεζες και κράτη, σχέση αλληλεξάρτησης

3 Ιουλίου 2012

Η ευρωζώνη αντιμετωπίζει ανεργία, οικονομική ύφεση και δημόσιο χρέος. Ίσως μία από τις πηγές του κακού να είναι τελικά η σχέση τραπεζών-κράτους. Μπορεί να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος;

https://p.dw.com/p/15PvX
Εικόνα: dapd

Ακόμα και αν ο Μόνιμος Μηχανισμός Στήριξης ESM διευρυνθεί για να αντιμετωπίσει τα δημόσια ελλείμματα, δεν θα είναι ποτέ σε θέση να αναλάβει και τα χρέη των τραπεζών. Το δεδομένο αυτό οδηγεί πολλές επενδυτές εκτός Ευρώπης να γυρίσουν την πλάτη στο ευρώ. Έτσι απομένουν μόνο τράπεζες της ευρωζώνης για να αναλάβουν την αναχρηματοδότηση των ομολόγων συνολικού ύψους 3 δισ. ευρώ που λήγουν μέσα στην επόμενη διετία. Κράτη και τράπεζες βρίσκονται σε σχέση εξάρτησης. Όμως ο διευθυτής του Επιχειρηματικού Κέντρου στην Οξφόρδη Κλέμενς Φιστ, πιστεύει ότι υπάρχει διέξοδος: «Είτε πιστωτές των τραπεζών και ομολογιούχοι θα χάσουν χρήματα, είτε ο φορολογούμενος θα πληρώσει το λογαριασμό».

Κατά την άποψη του Γερμανού οικονομολόγου Κλέμενς Φιστ κάτοχοι μετοχών των τραπεζών και πιστωτές κρατών θα πρέπει να επωμιστούν τα οικονομικά βάρη που τους αναλογούν. Ωστόσο η τελευταία Σύνοδος Κορυφής στα τέλη Ιουνίου αποφάσισε ακριβώς το αντίθετο. Μετά από πιέσεις της Ισπανίας οι προϋποθέσεις πρόσβασης στον μηχανισμό στήριξη χαλάρωσαν, που σημαίνει ότι το ρίσκο για τον φορολογούμενο αυξάνεται.

Διάσπαση των μεγάλων τραπεζών

Τον διευθυντή του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής της Κολωνίας Γιόχαν Εκχοφ ενοχλεί κυρίως η αρχή “too big to fail“, «πολύ μεγάλη για να αποτύχει», που εφαρμόζεται στις λεγόμενες συστημικές τράπεζες: «Οι τράπεζες γίνονται τόσο μεγάλες που αν καταρρεύσουν συμπαρασύρουν μαζί τους και την οικονομία. Θα πρέπει να σταματήσει αυτό».

Ο Γερμανός ειδικός προτείνει την διάσπαση των μεγάλων τραπεζών. Τάσσεται επίσης υπέρ μιας τραπεζικής ένωσης υπό εποπτεία, αλλά και ίδια τραπεζικά κεφάλαια σε ευρωπαϊκό επίπεδο έτσι ώστε να σπάσει τη στενή σχέση χωρών της ευρωζώνης και τραπεζικών συστημάτων. Είναι όμως αντίθετος με την ανάληψη των τραπεζικών χρεών από τα χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων.

Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής αναφέρεται τέλος στο, κατά την άποψή του, σημαντικότερο εργαλείο: το υψηλότερα ίδια κεφάλαια των τραπεζών: «Είναι ο καλύτερος δρόμος έτσι ώστε εκείνοι, στους οποίους ανήκουν οι τράπεζες να αναλαμβάνουν το κόστος. Με τον τρόπο αυτό τα κράτη δεν θα αναγκάζονται να αναλάβουν ρόλο πυροσβέστη», τονίζει ο οικονομολόγος Γιόχαν Εκχοφ.

Zhang Danhong / Στέφανος Γεωργακόπουλος
Υπεύθυνος σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής

Johann Eekhoff Institut für Wirtschaftspolitik in Köln
Γιόχαν Εκχοφ, διευθυντής Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής, ΚολωνίαΕικόνα: privat
Clemens Fuest
Κλέμενς Φιστ, διευθυντής του Επιχειρηματικού Κέντρου, ΟξφόρδηΕικόνα: Clemens Fuest