Όχι εποπτικές αρμοδιότητες στην ΕΚΤ

Η κρίση του ευρώ κατέδειξε με τον πιο δραματικό τρόπο πόσο απαραίτητη είναι, μεταξύ άλλων, η ουσιαστική εποπτεία του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος. Η ισπανική περίπτωση είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς τα προβλήματα των τραπεζών μπορούν να πλήξουν, όχι μόνο τη δημοσιονομική κατάσταση μιας χώρας, αλλά και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα άλλων χωρών. Αυτή ήταν και η αφορμή για τους ηγέτες της Ε.Ε. να επιφορτίσουν τον περασμένο Ιούνιο την ΕΚΤ με την υψηλή εποπτεία των ευρωπαϊκών τραπεζών. Πολλοί διακρίνουν στην νέα αυτή αρμοδιότητα της ΕΚΤ «σύγκρουση συμφερόντων». Ποια θα είναι η στάση της ΕΚΤ όταν διαπιστώνει ότι επιβάλλεται αύξηση του βασικού επιτοκίου, όμως παράλληλα θα πρέπει να φροντίζει και για το καλό των τραπεζών, διερωτώνται οι οικονομολόγοι.

Θα πρέπει να συμμετέχει και η Βρετανία

Νομισματική πολιτική και τραπεζική εποπτεία δεν θα πρέπει να συνδέονται, εκτιμά ο Μάρτιν Φαουστ, καθηγητής στο Frankfurt School of Finance. Άλλωστε, υπογραμμίζει, υπάρχει και η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EBA). «Αυτή η εποπτική αρχή είχε μέχρι τώρα πολύ λίγες δυνατότητες, καθώς ο πολιτικός κόσμος στις διάφορες χώρες δεν είναι διατεθειμένος να της εκχωρήσει περισσότερες αρμοδιότητες», λέει ο γερμανός οικονομολόγος.
Η διάθεση, ωστόσο, του πολιτικού κόσμου άλλαξε στη διάρκεια της κρίσης. Ο καθηγητής Φάουστ θεωρεί εσφαλμένη κίνηση την ανάληψη της τραπεζικής εποπτείας από την ΕΚΤ. «Μια ευρωπαϊκή τραπεζική εποπτεία θα είχε νόημα μόνον εφόσον συμμετείχαν σε αυτή όλες οι χώρες της Ε.Ε.» υπενθυμίζει. Όπως υπογραμμίζει ο Μάρτιν Φάουστ, η ΕΚΤ είναι αρμόδια για την ευρωζώνη. Αυτό σημαίνει ότι θα αποκλειστεί η Βρετανία που είναι ένα από τα σημαντικότερα χρηματοοικονομικά κέντρα του κόσμου.

Εποπτεία μόνο στις συστημικά σημαντικές τράπεζες

Άλλοι, όπως ο καθηγητής Ζάσα Μελς από το πανεπιστήμιο του Μάρμπουργκ υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει εναλλακτική επιλογή προς την ΕΚΤ. Αυτό που τον ενοχλεί είναι ότι η Ε.Ε. δεν έχει λάβει υπόψη τις τραπεζικές ιδιαιτερότητες σε κάθε χώρα. Για παράδειγμα τις μικρές τράπεζες της Γερμανίας, όπως είναι τα Δημοτικά Ταμιευτήρια. Οι τράπεζες αυτές δεν εμπλέκονται σε ριψοκίνδυνες συναλλαγές. Απλά χρηματοδοτούν μικρομεσαίες επιχειρήσεις και υπό την έννοια αυτή δεν χρειάζονται εποπτεία. Ο οικονομολόγος Μάρτιν Φάουστ διευκρινίζει: «Θεωρώ ότι έχει μεγαλύτερο νόημα να επικεντρωθεί η ΕΚΤ στις συστημικά σημαντικές τράπεζες, δηλαδή τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ινστιτούτα».

Με την άποψη αυτή συμφωνεί και η γερμανική κυβέρνηση που προτείνει να βρίσκονται υπό την εποπτεία της ΕΚΤ μόνο 25 γερμανικές τράπεζες. Έτσι οι μικρότερες τράπεζες θα μπορούν να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν απρόσκοπτα τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της χώρας. Άλλωστε το 90% των γερμανικών επιχειρήσεων δεν χρηματοδοτείται από τις αγορές κεφαλαίων, αλλά από τις τράπεζες, με τις οποίες συναλλάσσονται καθημερινά.

Zhang Danhong / Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου