«Όχι» της Σερβίας στην «ακατονόμαστη» ανεξαρτησία για το Κόσοβο

Αντίθετα, ικανοποιημένη εμφανίζεται η αλβανική πλευρά, που διαστόματος του προέδρου του Κοσσυφοπεδίου Φατμίρ Σεϊντίου ζητά την επίσπευση των διαδικασιών για το τελικό καθεστώς.

Tο σχέδιο που κατέθεσε χθες στο Βελιγράδι και την Πρίστινα ο ειδικός εντεταλμένος των Ηνωμένων Εθνών Μάρτι Αχτισάαρι προτείνει ένα Κοσσυφοπέδιο «πολυεθνικό που θα αυτοκυβερνάται με δημοκρατικό τρόπο» και με εγγυήσεις για τη σερβική μειονότητα. Στο κείμενο που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του ΟΗΕ δεν αναφέρεται η λέξη ανεξαρτησία. Εν ολίγοις και σε πρώτη φάση οι προτάσεις Αχτισάρι που δεν φιλοδοξούν να είναι το τελικό σχέδιο για το μελλοντικό καθεστώς της επαρχίας προβλέπουν κάτι σαν «κυριαρχία υπό επιτήρηση». Το Κοσσυφοπέδιο θα έχει δικά του εθνικά και κρατικά σύμβολα, Σύνταγμα και θα μπορεί να γίνει μέλος των Ηνωμένων Εθνών, της Παγκόσμιας Τράπεζας και άλλων διεθνών οργανισμών. Θα έχει στρατό, αστυνομία και έναν τοποτηρητή της διεθνούς κοινότητας, που θα μπορεί να παρεμβαίνει. Τις προτάσεις του παρουσίασε χθες στις δύο πλευρές ο Μάρτι Αχτισάρι, υπογραμμίζοντας: «Στόχος του συμβιβαστικού σχεδίου είναι να θέσει τις βάσεις για το μέλλον του Κοσσυφοπεδίου, με στόχο να καταστεί βιώσιμο και σταθερό. Ένα Κοσσυφοπέδιο, στο οποίο θα μπορούν Αλβανοί και Σέρβοι μα ζήσουν με αξιοπρέπεια, ασφάλεια και οικονομική βεβαιότητα. Στόχος είναι ένα Κοσσυφοπέδιο που θα συμβάλει στην ασφάλεια και σταθερότητα της περιοχής».

Αναφερόμενος στον σερβικό πληθυσμό της επαρχίας, ο ειδικός εντεταλμένος του ΟΗΕ είπε ότι το σχέδιό του εξασφαλίζει την εκπροσώπησή του στην κυβέρνηση, τη Βουλή και την Δικαστική Εξουσία. Προβλέπεται ευρείας έκτασης διοικητική αποκέντρωση και παρέχεται στους σερβικούς δήμους ακόμα και το δικαίωμα σύναψης ειδικών σχέσεων με άλλα κράτη. Η σερβική ορθόδοξη εκκλησία, αλλά και τα ιστορικά μνημεία των Σέρβων θα προστατεύονται, ενώ οι περιοχές γύρω από τα μοναστήρια και τις εκκλησίες θα αποτελούν ασφαλείς ζώνες.

Ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Σερβίας Βόισλαβ Κοστούνιτσα, που δεν δέχθηκε να συναντηθεί με τον κ. Αχτισάρι χαρακτήρισε τις προτάσεις παράνομες, που «παραβιάζουν τη Χάρτα του ΟΗΕ και τις αρχές του διεθνούς δικαίου». Ο κ. Κοστούνιτσα επιμένει στην πρόταση για ευρεία αυτονομία του Κοσσυφοπεδίου στα κρατικά όρια της Σερβίας. Και όπως δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών του Βελιγραδίου Βουκ Ντράσκοβιτς: «Υπάρχει ακόμη περιθώριο για μια συμβιβαστική λύση, που θα ικανοποιεί το αίτημα των Αλβανών για αυτοδιοίκηση, χωρίς να παραβιάζει τα σύνορα της Σερβίας. Είναι η φόρμουλα «μία Κίνα- δύο συστήματα» που λειτουργεί. Γιατί όχι λοιπόν «μία Σερβία-δύο συστήματα»;

Το σχέδιο απέρριψε και ο πρόεδρος της Σερβίας Μπόρις Τάντιτς. Αντίθετα, Οι αλβανοί ηγέτες του Κοσσυφοπεδίου χαρακτήρισαν τις προτάσεις «σαφές σχέδιο για το μέλλον της περιοχής» και τόνισαν ότι θα οδηγήσει στην ανεξαρτησία. «Το Κόσοβο θα γίνει ανεξάρτητο όπως όλες οι άλλες χώρες», δήλωσε ο πρόεδρος του Κοσόβου, Φατμίρ Σεϊντίου μετά τη συνάντηση του με τον Αχτισάαρι, προσθέτοντας: «Για μας είναι πολύ σημαντικό να ολοκληρωθεί σύντομα αυτή η διαδικασία. Αναμένουμε να έχουν ολοκληρωθεί οι προετοιμασίες και οι συνομιλίες με τον κύριο Αχτισάρι εντός του Φεβρουαρίου. Ελπίζουμε επίσης ότι η διεθνής κοινότητα θα συμφωνήσει στα επόμενα βήματα που πρέπει να γίνουν. Είναι σημαντικό να συνεχίσει το Κοσσυφοπέδιο την ασφαλή του πορεία για το καλό των πολιτών του».

Οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρέτισαν τις προτάσεις των Ηνωμένων Εθνών για το νέο καθεστώς της επαρχίας, μιλώντας για δίκαιες και ισορροπημένες προτάσεις.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Φρανκ Βάλτερ Σταϊμάγιερ, που προεδρεύει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, δήλωσε από την Ουάσιγκτον ότι ο Μάρτι Αχτισάρι θα πρέπει να έχει την έμπρακτη υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας. Ο γερμανός υπουργός μεταβαίνει την ερχόμενη Τετάρτη στο Βελιγράδι για συνομιλίες με τη σερβική ηγεσία.

Επιμέλεια: Σταμάτης Ασημένιος