Ύπνωση κατά του πόνου

Ασθενής πρόκειται να υποστεί επώδυνη οδοντιατρική θεραπεία, αλλά δεν θέλει να την κάνει με τοπική αναισθησία. Υπάρχει εναλλακτική; Η ύπνωση. Εμπιστεύεται το φυσικό μηχανισμό κατά του πόνου στο σώμα της πηγαίνοντας σε μια κατάσταση μετάβασης (trance). Μετά από επιτυχημένη διαδικασία ύπνωσης που κάνει ειδικευμένη ιατρός, η ασθενής βιώνει τη θεραπεία σαν διακοπές στη θάλασσα ή στο βουνό ή σαν μια βόλτα στο δάσος.

Στροφή της προσοχής αλλού

Για πολύ καιρό η ύπνωση βρίσκονταν στη γκρίζα ζώνη της ιατρικής. Στο μεταξύ οι γιατροί και επιστήμονες αναγνωρίζουν την αξία της. Στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Ρέγκενζμπουργκ η Έρνικ Χάνζεν εκπαιδεύει τους γιατρούς σε υπνοθεραπευτές μαθαίνοντάς τους πώς να εκμεταλλεύονται φυσικές σωματικές λειτουργίες για ιατρικούς σκοπούς. «Η υποβολή ή η κατάσταση, στην οποία η υποβολή μπορεί να γίνει πολύ αποτελεσματική είναι ο δρόμος προς μας οδηγεί στο να μεταβαίνει η προσοχή μας αλλού», λέει η Ερνίλ Χάνζεν. «Για παράδειγμα, ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης γίνεται μέσω υποβολής, όπου η προσοχή στρέφεται αλλού με αποτέλεσμα να ξεχνάμε τον φόβο». Τι ακριβώς συμβαίνει; Πώς μπορεί να πολεμήσει κανείς τον πόνο ή τον φόβο; Στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Φράιμπουρκγ οι επιστήμονες ερευνούν τις αλλαγές που υφίσταται ο εγκέφαλος σε κατάσταση ύπνωσης. Αισθήσεις, όπως ο πόνος, ή ένας ερεθισμός δεν εμφανίζονται με τον ίδιο τρόπο ή την ίδια ένταση σε όλους τους ανθρώπους, αλλά είναι το αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης διαφόρων λοβίων του εγκεφάλου. Κατά περίπτωση το υποσυνείδητο αποφασίζει εάν και πόσο έντονα προσλαμβάνει κανείς τον πόνο.

Ύπνωση ως συμπληρωματική μέθοδος

Δυσάρεστοι ήχοι και εικόνες ενεργοποιούν το κέντρο φόβου στον εγκέφαλο των ανθρώπων που πάσχουν από φοβίες. Ο γιατρός τους παρουσιάζει ένα φιλμ από γνωστούς ήχους που κάνουν οι οικιακές συσκευές όταν λειτουργούν και εικόνες. Σε αυτή τη φάση ο ασθενής μπαίνει στη διαδικασία ύπνωσης. Μέσω της χαλάρωσης και της επικέντρωσης στον εαυτό του, δεν προσλαμβάνει τον πόνο από την οδοντιατρική θεραπεία και δεν καταγράφει τον ήχο από τον οδοντιατρικό τροχό.

Όταν αυτό συμβεί, γίνονται μεταβολές στην εγκεφαλική λειτουργία. Με την ύπνωση το κέντρο φόβου στον εγκέφαλο βγαίνει εκτός λειτουργίας και στη θέση του ενεργοποιείται ένα άλλο τμήμα του εγκεφάλου. Έτσι ακριβώς λειτουργεί η ύπνωση που δεν είναι ύπνος, αλλά μετατόπιση της προσοχής. «Η ύπνωση δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως εναλλακτική στην καθιερωμένη μέθοδο της τοπικής ή ολικής αναισθησίας, αλλά για να καλύπτει τα κενά που έχουμε στην ιατρική», υπογραμμίζει η Έρνικ Χάνζεν. «Και αυτό αφορά στους ασθενείς που διακατέχονται από φόβο, από το αίσθημα της εγκατάλειψης και της παράδοσης, που δεν μπορεί κανείς να εξαλείψει με φαρμακευτική αγωγή».

Frank Bäumer/Ειρήνη Αναστασοπούλου