100 χρόνια Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο

Με οικουμενική Θεία Λειτουργία ξεκίνησε η τρίτη και τελευταία μέρα των εορτασμών για τα εκατό χρόνια από την ίδρυση του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ANC). Στην μικρή εκκλησία της πόλης Bloemfontein, όπου έγινε η ληξιαρχική πράξη γέννησης του ANC, είναι συγκεντρωμένοι αξιωματούχοι από το εσωτερικό και εξωτερικό. Στο στάδιο της πόλης ο πρόεδρος Ζούμα εκφώνησε τον πανηγυρικό της μέρας.

Ο Μαντέλα στην παρανομία

Πριν από 100 ακριβώς χρόνια εκπρόσωποι του πνεύματος, της εκκλησίας και του λαού ίδρυσαν το ANCμε στόχο την κατάκτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους τους κατοίκους της Ν. Αφρικής, όπως λέει το μέλος Ντένις Γκολντμπεργ. «Στην αρχή επικρατούσε το καθεστώς του διαχωρισμού των φυλών, που εισήγαγαν οι βρετανοί. Μετά τις εκλογές του 1948 το καθεστώς αυτό έγινε πιο αυστηρό. Η καταπίεση ήταν ολοκληρωτική. Οι μαύροι εργάτες γίνονταν αντικείμενο στυγνής εκμετάλλευσης. Γι αυτό και το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο διακήρυξε την ισότητα όλων των πολιτών, λευκών και έγχρωμων».
Πολιτική σημασία όμως αποκτά το ANCτις δεκαετίες του 40 και 50. Οργάνωνε απεργίες, μποϋκοτάζ και έδειχνε απείθεια στου νόμους του κράτους. Οι ειρηνικές διαδηλώσεις κατά του απαρτχάιντ τελείωσαν, όταν το 1960 σε διαδήλωση στο Sharpvilleσκοτώθηκαν 69 άνθρωποι από την αστυνομία. Το κόμμα απαγορεύτηκε, ο Νέλσον Μαντέλα πέρασε στην παρανομία και ίδρυσε την ένοπλη πτέρυγα της οργάνωσης. «Στα ανώτατα κλιμάκια της οργάνωσης εκδηλώθηκαν αντιδράσεις με αυτήν την εξέλιξη», θυμάται σήμερα ο Μαντέλα, «αλλά νομίζω ότι η κυβέρνηση δεν μας άφησε τότε άλλη επιλογή».

Διαφθορά όπως και τότε

Το 1963 το καθεστώς του απαρτχάιντ συλλαμβάνει τον Μαντέλα κι άλλα ηγετικά στελέχη και τους καταδικάζει σε ισόβια. Ήταν ένα σκληρό χτύπημα για το ANC. Ο Όλιβερ Τάμπο, ο τότε επικεφαλής της οργάνωσης, εξορίζεται στο Λονδίνο και οργανώνει από εκεί τον αγώνα κατά του καθεστώτος, που διατηρείται στην εξουσία τα επόμενα 30 χρόνια.Το 1990 ο Μαντέλα απελευθερώνεται, 4 χρόνια μετά κερδίζει το ANCτις πρώτες δημοκρατικές εκλογές στη χώρα με πάνω από 60% των ψήφων και ο Μαντέλα ανακηρύσσεται ο πρώτος έγχρωμος πρόεδρος της Ν. Αφρικής. Το σημερινό ιωβηλαίο, όσο κι αν αποτελεί νίκη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σκιάζεται από τα οικονομικά προβλήματα, το μεγάλο ποσοστό φορέων AIDS, τη μεγάλη εγκληματικότητα και τη διαφθορά. Ενδεικτικό είναι ότι μόλις τον περασμένο Οκτώβριο ο πρόεδρος Ζούμα απέλυσε δύο υπουργούς κι έναν αστυνομικό διευθυντή που αντιμετώπιζαν για σκάνδαλα διαφθοράς. Ο Ντένις Γκολντμπεργκ εκφράζει τη λύπη του γι αυτήν την κατάντια. «Πολλές ηγετικές φυσιογνωμίες της οργάνωσης, που υπέφεραν με το καθεστώς του απαρτχάιντ, σήμερα κάνουν αυτό που κάνουν όλοι όταν πρωτοέρθουν στην εξουσία», λέει. «Προσπαθούν να εισέλθουν σε αξιώματα για να πλουτίσουν. Δεν έχουμε παγκόσμια πρωτοτυπία, αλλά ελπίζαμε ότι αυτό δεν θα συνέβαινε, αλλά δυστυχώς συνέβη».

Ειρήνη Αναστασοπούλου/JörgPoppendieck

Υπεύθ. Σύνταξης Σπύρος Μοσκόβου