125 χρόνια Αγκάθα Κρίστι

Η Αγκάθα Κρίστι θεωρείται σήμερα η αδιαμφισβήτητη βασίλισσα του αστυνομικού μυθιστορήματος. Η θρυλική Βρετανίδα συγγραφέας γεννήθηκε πριν από 125 χρόνια, στις 15 Σεπτεμβρίου 1890, στο Ντέβον της νοτιοδυτικής Αγγλίας, όπου έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής της. Η Αγκάθα Μέρι Κλαρίσα Μίλερ, όπως ήταν το αρχικό της όνομα, παντρεύτηκε με το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, το 1914, τον Βρετανό αξιωματικό Άρτσιμπαλντ Κρίστι. 12 χρόνια αργότερα ο γάμος τους διαλύθηκε, όταν αποκαλύφθηκε η σχέση του συζύγου της με τη γραμματέα ενός συναδέλφου του.

H «γέννηση» του Ηρακλή Πουαρό

Στα χρόνια της νεότητάς της εργάστηκε ως νοσοκόμα στον Ερυθρό Σταυρό. Εκεί έμαθε το αρσενικό, τη στρυχνίνη και το υδροκυάνιο –ουσίες που θα κάνουν αργότερα την εμφάνισή τους ως δολοφονικά δηλητήρια στις σελίδες των μυθιστορημάτων της. Στο πρώτο της κιόλας βιβλίο ο εκκεντρικός Βέλγος ιδιωτικός ντετέκτιβ Ηρακλής Πουαρό αναζητά τα ίχνη ενός δολοφόνου που δηλητηριάζει τα θύματά του. Το 1920 εκδόθηκε το πρώτο μυθιστόρημα με τον Ηρακλή Πουαρό, η «Κουκουβάγια σε Καπνοδόχο», για να ακολουθήσουν πολλά ακόμη μυθιστορήματα και διηγήματα με πρωταγωνιστή τον ίδιο.

Το μάλλον σημαντικότερο μυθιστόρημα της Αγκάθα Κρίστι με τίτλο «Ποιος σκότωσε τον Ρότζερ Άκροϊντ;» κυκλοφόρησε το 1926. Οι κάτοικοι ενός ολόκληρου χωριού είναι ύποπτοι για τον φόνο του πλούσιου εργοστασιάρχη Ρότζερ Άκροϊντ. Ανάμεσά τους η υπερχρεωμένη κουνιάδα του, ένας κυνηγός, η γραμματέας του Άκροϊντ, ο μπάτλερ και μία υπηρέτριά του. Στο τέλος αποκαλύπτεται ότι ο δολοφόνος είναι ο αφηγητής. Το άκρως ασυνήθιστο τέλος του βιβλίου σημάδεψε το συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος.

Το στοιχείο του μυστηρίου δεν έλειπε πάντως και από την πραγματική ζωή της Αγκάθα Κρίστι. Έναν Δεκέμβρη εξαφανίστηκε με ξαφνικό και παράδοξο τρόπο. Το αυτοκίνητό της βρέθηκε σε μία τάφρο στην άκρη του δρόμου. Κανένα ίχνος της ίδιας. Η εξαφάνιση έγινε βασικό θέμα στις εφημερίδες. Έντεκα μέρες αργότερα η Αγκάθα Κρίστι έκανε και πάλι την εμφάνισή της. Είχε κλείσει ένα δωμάτιο ξενοδοχείου με ψεύτικο όνομα. Μέχρι σήμερα παραμένουν αδιευκρίνιστοι οι λόγοι που οδήγησαν την συγγραφέα σε εκείνη την ενέργεια.

Οι ήρωές της παραμένουν ζωντανοί

Το 1930 παντρεύτηκε τον αρχαιολόγο Μαξ Μάλοουαν, τον οποίo και ακολούθησε σε πολλά ταξίδια του στην Ανατολή και την Ελλάδα. Την ίδια χρονιά εκδόθηκε το πρώτο από τα 12 μυθιστορήματα με ηρωίδα τη δεσποινίδα Μαρπλ, «Ο παραβάτης της 7ης εντολής». Η φιλική, αξιαγάπητη αλλά και ιδιόρρυθμη ηλικιωμένη κυρία που ακούει στο όνομα δεσποινίς Μαρπλ και εργάζεται ως ντετέκτιβ από χόμπι, προσπαθεί σε ένα φανταστικό αγγλικό χωριό να λύσει το μυστήριο του φόνου του τοπικού ιερέα που βρέθηκε νεκρός.

Τα έργα της δεν θεωρούνται οπωσδήποτε λογοτεχνικά αριστουργήματα και η ίδια επικρίθηκε από τους βιβλιοκριτικούς. Ωστόσο, η Αγκάθα Κρίστι είναι άκρως επιτυχημένη, με τα βιβλία της να έχουν μεταφραστεί σε 100 γλώσσες. Αρκετά από αυτά μάλιστα έχουν μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη αλλά και στο θεατρικό σανίδι.

Το 1971, λίγα χρόνια πριν από τον θάνατό της, η Βασίλισσα Ελισάβετ Β' την τίμησε με τον τίτλο της Λαίδης του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Στις 12 Ιανουαρίου 1976 η Αγκάθα Κρίστι άφησε την τελευταία της πνοή. Οι ήρωές της όμως παραμένουν ακόμη ζωντανοί.

Κριστίνα Ράιμαν-Σνάιντερ / Άρης Καλτιριμτζής