200 φεστιβάλ λογοτεχνίας στη Γερμανία: υπερπροσφορά και σόου;

Τα τελευταία δέκα χρόνια υπάρχει στη Γερμανία ένας οργασμός από φεστιβάλ λογοτεχνίας. Ετησίως διοργανώνονται γύρω στα 200 και, όπως λένε οι ειδικοί, κάθε χρόνο προστίθενται και νέες διοργανώσεις.

Το 2ο Φεστιβάλ Λογοτεχνίας του Αμβούργου, Harbour Front Festival, που γίνεται στο λιμάνι, έχει εξασφαλίσει φέτος την παρουσία μεγάλων και διάσημων συγγραφέων όπως των Αμερικανών Τζον Ίρβινγκ και Τζον Γκρίσαμ, αλλά και του Γερμανού νομπελίστα Γκίντερ Γκρας.

Μεγάλα ονόματα το Α και το Ω των φεστιβάλ

Ο Νικολάους Χάνσεν, ένας από τους τρεις διευθυντές του φεστιβάλ, ‘αποκαλύπτει’ τη συνταγή της επιτυχίας: «Για να γίνει ένα φεστιβάλ θεσμός, να προσελκύσεις τον ενδιαφέρον του κοινού και να ευαισθητοποιήσεις τους ειδικούς για την ποιότητα του προγράμματος πρέπει να κερδίσεις κατ’ αρχήν μεγάλα ονόματα, για να δουν όλοι ότι αξίζει τον κόπο να επισκεφθούν το φεστιβάλ.»

Και στην λογοτεχνία ακολουθείται λοιπόν η πεπατημένη των αθλητικών, καρναβαλίστικων ή άλλων εμπορικών διοργανώσεων. Η συνταγή είναι μία και δοκιμασμένη στην οικονομία: η παρουσία διάσημων προσώπων, στη προκειμένη περίπτωση συγγραφέων και ποιητών, η κάλυψη από τα μίντια και οι χορηγίες.

Έτσι μόνον προσελκύεις κοινό, νέους χορηγούς, νέα γνωστά ονόματα, καλύπτεις τα έξοδα και καταφέρνεις να χρηματοδοτήσεις άνετα εκδόσεις βιβλίων, θέατρα ή και να προωθήσεις συγκεκριμένους συγγραφείς και ποιητές ή έργα.

Το Φεστιβάλ Λογοτεχνίας στο Λιμάνι του Αμβούργου επισκέφθηκαν πέρσι 16.000 άνθρωποι. Φέτος ο κ. Χάνσεν περιμένει αύξηση της τάξεως του 20 ή και 25 %. Και αυτό γιατί εκτιμά ότι πέρσι το πρώτο φεστιβάλ κέρδισε την εμπιστοσύνη του κοινού: «Γιατί θα πρέπει να πιστέψουν ότι θα διοργανώσουμε ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις; Μετά τη δεύτερη φορά μπορείς να υπολογίζεις. Διότι το κοινό, οι ειδικοί και τα μίντια πρέπει να το διαπιστώσουν, να αποκτήσουν θετική εμπειρία.»

Πόσα φεστιβάλ λογοτεχνίας αντέχει η Γερμανία;

Κάθε φεστιβάλ ανεξάρτητα από το αντικείμενό του πρέπει κατ’ αρχήν να γίνει θεσμός, να αποκτήσει όνομα και μετά το όνομα αυτό φέρνει περισσότερους χορηγούς και πολυπληθέστερο κοινό. Τα φεστιβάλ λογοτεχνίας εξυπηρετούν πολλά συμφέροντα: πρώτον, τους λογοτέχνες, δεύτερον, τους εκδοτικούς οίκους, τρίτον, το προφίλ των χορηγών, τέταρτον, το κύρος και το βαλάντιο των δήμων που τα διοργανώνουν και ασφαλώς στοχεύουν στην καλλιέργεια και την τέρψιν του κοινού.

Πέραν όμως από τη θεωρία, η πράξη λέει ότι τα πολλά και συχνά φεστιβάλ μάλλον φθείρουν το θεσμό ή και κουράζουν.

Αναλυτές εκτιμούν ότι δεν πρόκειται να υπάρξει «νέος οργασμός λογοτεχνικών φεστιβάλ» και ότι την επόμενη πενταετία θα καταλαγιάσουν τα πράγματα, γιατί θα έχει «ξεχωρίσει η ήρα από το στάρι».

Heide Soltau / Βιβή Παπαναγιώτου

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης