95ο Φεστιβάλ Ρίχαρντ Βάγκνερ στο Μπαϊρόιντ

Το 95ο Φεστιβάλ Ρίχαρντ Βάγκνερ άνοιξε φέτος τις πύλες του στο θέατρο του Μπαϊρόιντ με την όπερα «Ο Ιπτάμενος Ολλανδός». Παρούσα στο κορυφαίο πολιτιστικό και κοινωνικό γεγονός η αφρόκρεμα της γερμανικής πολιτικής και πολιτιστικής ζωής, αλλά και εκατοντάδες κόσμου που θέλει να δει από κοντά τις διασημότητες ή αν είναι δυνατόν να αποκτήσει ένα από τα πολυπόθητα εισιτήρια για μια παράσταση του θρυλικού Φεστιβάλ. Η όπερα «Ιπτάμενος Ολλανδός» με την οποία ξεκίνησε την Τρίτη το Φεστιβάλ Ρίχαρντ Βάγκνερ στο Μπαϊρόιντ μπορεί να μην ενθουσίασε το απαιτητικό γερμανικό και ξένο κοινό. Απέσπασε ωστόσο θερμό, αλλά σύντομο χειροκρότημα μιας και το κοινό ήθελε να εγκαταλείψει το γρηγορότερο το θέατρο, στο οποίο επικρατούσαν θερμοκρασίες πάνω από 35 βαθμούς, για να δροσιστεί με μια μπύρα στη δεξίωση που παράθεσε αμέσως μετά την πρεμιέρα ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας Εντμουντ Στόιμπερ. 130 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από το πρώτο Φεστιβάλ Ρίχαρντ Βάγκνερ στο Μπαϊρόιντ το 1876. Η διοργάνωση του διασημότερου γερμανικού φεστιβάλ μουσικής στον κόσμο είναι από τότε και μέχρι σήμερα αυστηρά οικογενειακή υπόθεση. Διευθυντής του εδώ και χρόνια ο 86χρονος εγγονός του συνθέτη, Βόλφγκανγκ Βάγκνερ. Το Φεστιβάλ επέζησε δύο παγκόσμιους πολέμους, καθώς και την απόπειρα οικειοποίησής του από τους ναζί. Ο μύθος του θεάτρου στο Μπαϊρόιντ, που σχεδιάστηκε από τον Ρίχαρντ Βάγκνερ για τις παραστάσεις έργων του εξακολουθεί να έλκει με αμείωτη δύναμη ειδικούς και μη. Φέτος για τα 53.000 εισιτήρια των συνολικά 30 παραστάσεων η οργανωτική επιτροπή δέχθηκε 420.000 παραγγελίες ενδιαφερομένων από 79 χώρες. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του φετινού 95ου Φεστιβάλ βρίσκεται η τετραλογία «Το δαχτυλίδι των Νιμπελούνγκεν», που παρουσιάζεται σε νέα σκηνοθεσία από τον συγγραφέα και σκηνοθέτη Τάνκρεντ Ντόρστ. Ο μέχρι στιγμής απολογισμός των πρώτων δυο έργων της τετραλογίας έχει αποσπάσει θετικά σχόλια για τους λυρικούς τραγουδιστές και τον αρχιμουσικό Κρίστιαν Τίλεμαν, ενώ η σκηνοθεσία επικρίνεται από μεγάλο μέρος του κοινού και των κριτικών άτολμη και αναποφάσιστη. Η τετραλογία «Το χρυσάφι του Ρίνου», «Βαλκυρία», «Ζίκφριντ» και «Λυκόφως των Θεών» διαρκεί συνολικά 15 ώρες και παρουσιάζεται συνεπώς σε τέσσερις βραδιές. Για να την παρακολουθήσεις χρειάζεσαι χρόνο, αντοχή και απόλυτη συγκέντρωση. Αυτό το γνώριζε και ο Ρίχαρντ Βάγκνερ, ο οποίος επέλεξε την όμορφη περιοχή του Μπαϊρόιντ στην Φρανκωνία με σκοπό να κατασκευαστεί εκεί το ιδανικό κτίριο για την παρουσίαση των έργων του. Η δισέγγονη του, Νίκη Βάγνκερ, μιλά πάντα με ενθουσιασμό όταν η συζήτηση φθάνει στο θέατρο που εμπνεύστηκε ο μεγάλος Γερμανός συνθέτης: «Δεν ήταν μεγαλομανία, αλλά καλλιτεχνική αναγκαιότητα. Όταν ο Βάγκνερ συνέθεσε την τετραλογία «το δαχτυλίδι των Νιμπελούνγκεν» γνώριζε ότι δεν θα μπορούσε να παρουσιαστεί σε μια «κανονική» όπερα αφού ξεπερνά κατά πολύ τις δυνατότητές της. Συνεπώς η τέχνη αναζήτησε και βρήκε τον χώρο της. Αν αναλογιστούμε τις δυσκολίες χρηματοδότησης τον 19ο αιώνα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η κατασκευή του θεάτρου ήταν πραγματικά ένας άθλος». Η ακουστική του θεάτρου θεωρείται ακόμα και σήμερα από τους ειδικούς μοναδική για τις παραστάσεις έργων του Βάγνκερ. Το θέατρο του Μπαϊρόιντ χωρητικότητας μόλις 1925 θέσεων ανήκει βέβαια στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, είναι ωστόσο ταυτόχρονα ένας σύγχρονος χώρος με άρτιο τεχνολογικό εξοπλισμό και επτά σκηνές για δοκιμές. Το μέλλον του Φεστιβάλ Ρίχαρντ Βάγκνερ διαγράφεται λαμπρό. Τίποτε δεν είναι δείχνει να είναι σε θέση να αμαυρώσει, να ζημιώσει ή να μειώσει τον μύθο που απορρέει από το φεστιβάλ. Κάθε χρόνο το καλοκαίρι γίνεται τόπος «προσκυνήματος» για τους φίλους του είδους, αλλά και τόπος οριστικής καθιέρωσης και καταξίωσης για τους σπουδαιότερους τραγουδιστές και αρχιμουσικούς του κόσμου.