Aρχίζει η δίκη της «11ης Σεπτεμβρίου»

Τρία χρόνια μετά την ματαίωση των σχεδίων της κυβέρνησης Ομπάμα σχετικά με το οριστικό κλείσιμο των φυλακών υψίστης ασφαλείας του Γκουαντανάμο, η πολύκροτη δίκη των υπόπτων για τα τρομοκρατικά χτυπήματα της 11ης Σεπτεμβρίου θα γίνει εκεί από ένα ειδικό στρατοδικείο. Ο αμερικανός Πρόεδρος είχε υποστηρίξει στο παρελθόν την εκδίκαση της ιστορικής υπόθεσης από κοινά ποινικά δικαστήρια στις ΗΠΑ, ωστόσο ύστερα από σφοδρότατες αντιδράσεις για λόγους εθνικής ασφάλειας, τόπος έναρξης της δικαστικής διαδικασίας ορίστηκε το Γκουαντάναμο.

Έναρξη της διαδικασίας με πολλά ερωτηματικά

Ο φερόμενος ως υποκινητής και οργανωτής των τρομοκρατικών επιθέσεων, Χαλίντ Σεΐχ Μοχάμεντ έχει αναφέρει στις αρχές πως ήταν ο ιθύνων νους και πως η επιβολή θανατικής ποινής θα αποτελέσει γι’ αυτόν «μαρτυρικό θάνατο». Καταγγέλλοντας το εν γένει δικαστικό και σωφρονιστικό σύστημα των ΗΠΑ είχε δηλώσει πως η μεταφορά του στον «τόπο της Ιεράς Εξέτασης», το Γκουαντάναμο, συνοδεύτηκε από βασανιστήρια καθόλη τη διάρκεια των ανακρίσεων.

Σύμφωνα με τη γραμμή υπεράσπισης, αναμένεται να αρθεί η αρχική ομολογία. Τουλάχιστον αυτή είναι η βασική αρχή που θα ακολουθήσει η υπεράσπιση, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο Tζιμ Χάρισον, ένας εκ των δικηγόρων, μετά την τροπή που έχει λάβει η υπόθεση κατά τη διάρκεια της τελευταίας τριετίας, μετά τις αμφίσημες μεταρρυθμίσεις του αμερικανικού Κογκρέσου σχετικά με τις στρατιωτικές επιτροπές που είναι καθ' ύλη αρμόδιες για την εκδίκαση της υπόθεσης.

Ανάγκη σοβαρών δικαστικών εγγυήσεων

Στη δίκη αναμένεται να παραστούν δεκάδες από τις οικογένειες των θυμάτων, δημοσιογράφοι και παρατηρητές από διάφορες ανεξάρτητες οργανώσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων. Και οι πέντε κατηγορούμενοι αντιμετωπίζουν σοβαρότατες κατηγορίες για το θάνατο 2.976 ανθρώπων μετά από αεροπειρατεία και πρόκληση συντριβής εμπορικών αεροσκαφών στους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης, στο Πεντάγωνο και σε μια αγροτική περιοχή της Πενσιλβάνια. Αυτή θα είναι μόνο η αρχή μιας δικαστικής διαδικασίας που αναμένεται να διαρκέσει επί μακρόν.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία απαγορεύεται η χρήση μαρτυριών στις οποίες εξαναγκάστηκαν οι κατηγορούμενοι μετά από βάναυση μεταχείριση ή/και βασανιστήρια. Και οι πέντε κατηγορούμενοι κρατήθηκαν σε μυστικές φυλακές της CIA εκτός της επικράτειας των ΗΠΑ, όπου υποβλήθηκαν στις αποκαλούμενες «ενισχυμένες τεχνικές ανάκρισης». Ο Κένεθ Ροθ, επικεφαλής του Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch) εξέφρασε το σκεπτικισμό του σχετικά με την τήρηση εγγυήσεων για τα δικαιωμάτων των κατηγορουμένων στη δίκη. «Υπάρχουν σοβαρά προβλήματα σχετικά με το αν θα τηρηθούν οι όροι της δίκαιης δίκης, αλλά κυρίως τι τελικά θα θεωρηθεί στην προκειμένη περίπτωση ως δίκαιη δίκη».

Η ανοιχτή πληγή του Γκουαντάναμο

Στις φυλακές του Γκουαντάναμο εκτίουν βαρύτατες ποινές 169 κρατούμενοι κάτω από απάνθρωπες συνθήκες που έχουν προκαλέσει επανειλημμένα τη διεθνή κατακραυγή. Ο Μαρκ Ντένμπο, καθηγητής νομικής του Πανεπιστημίου του Νιού Τζέρσεϋ και συγγραφέας του βιβλίου «Οι δικηγόροι του Γκουαντάναμο» (2009), δε διστάζει να κατηγορήσει ευθέως το αμερικανικό Κονγκρέσο για τους χειρισμούς του στην υπόθεση, αλλά και για το ζήτημα του κλεισίματος του Γκουαντάναμο.

Ο Ντένμπο υποστηρίζει πως η κυβέρνηση Ομπάμα έχει αποδειχθεί ικανή να εγγυηθεί ότι δεν θα υπάρξουν και στο μέλλον αντίστοιχα στρατοδικεία αμφίβολης νομιμότητας. «Προσπαθούν να ενδύσουν τα εν λόγω στρατοδικεία με επίφαση νομιμότητας και προσπαθούν να νομιμοποιήσουν με κάθε τρόπο τη λειτουργία», δήλωσε σε συνέντευξή του στην Deutsche Welle. Kατά τον αμερικανό νομικό, εάν καθιερωθεί η πρακτική των έκτακτων στρατοδικείων, και άλλοι Πρόεδροι των ΗΠΑ στο μέλλον δεν θα διστάσουν να τα επιβάλλουν.

ape / Michael Knigge, Rob Mudge/ Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης