Eλληνικές «πινελιές» στη Μπερλινάλε

Μέσα στο επόμενο δεκαήμερο αναμένεται να παρουσιαστούν στη Μπερλινάλε 434 ταινίες. Για πρώτη φορά εδώ και χρόνια δεν συμμετέχει καμία ελληνική ταινία. Ο λόγος δεν είναι οπωσδήποτε ότι δεν υπήρξαν αξιόλογες παραγωγές. Σκηνοθέτες όπως ο Γιώργος Λάνθιμος επιλέγουν να πηγαίνουν με τις ταινίες τους στις Κάννες ή στη Βενετία. Παρ' όλα αυτά όμως, και φέτος, θα συναντήσουμε κάποιους 'Ελληνες στην Μπερλινάλε, οι οποίοι συμμετέχουν με διαφορετικές ιδιότητες σε παράλληλα προγράμματα.

Γιάνναρης και Πατακιά

Εδώ και 18 χρόνια το δίκτυο προώθησης του ευρωπαϊκού κινηματογράφου European Film Production διοργανώνει στο περιθώριο της Μπερλινάλε διαγωνισμό για ανερχόμενους, «πολλά υποσχόμενους ηθοποιούς» (European Shooting Stars). Στο παρελθόν είχαν λάβει μέρος η Εβελίνα Παπούλια και η Αθηνά Μαξίμου. Φέτος η πενταμελής επιτροπή επέλεξε μεταξύ των δέκα νέων ταλέντων από την Ευρώπη τη Δάφνη Ιωακειμίδου-Πατακιά, η οποία ζει και εργάζεται στο Παρίσι. Η 23χρονη ηθοποιός γεννήθηκε και μεγάλωσε στις Βρυξέλλες, ενώ σε ηλικία 18 ετών έγινε δεκτή στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου, από όπου αποφοίτησε το 2013. Έχει παίξει σε σειρά θεατρικών παραγωγών αλλά και σε δύο ταινίες μεγάλου μήκους. Στην ταινία «Interruption» του Γιώργου Ζώη, που έκανε την πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Βενετίας και στην τελευταία ταινία του Κωνσταντίνου Γιάνναρη «Το ξύπνημα της άνοιξης».

Και ο Κων/νος Γιάνναρης έχει έρθει φέτος στο Βερολίνο. Όχι όμως με την σκηνοθετική του ιδιότητα αλλά ως κριτικός στην επιτροπής των Εuropean Shooting Stars. Όχι τυχαία. Η σχέση του Γιάνναρη με το Βερολίνο και τη Μπερλινάλε διαρκεί πάνω από 25 χρόνια. Η πρώτη συμμετοχή του ήταν το 1990. Στο παράλληλο πρόγραμμα Teddy Award για ομοφυλοφιλικές ταινίες είχε κερδίσει το πρώτο βραβείο μικρού μήκους με την ταινία «Τρώες». Δύο χρόνια επανέαβε αυτή την επιτυχία στο ίδιο πρόγραμμα με την επίσης ταινία μικρού μήκους «Caught Looking». Το 1999 ο Γιάνναρης επιστρέφει στη Μπερλινάλε με την ταινία μεγάλου μήκους «Από την άκρη της πόλης» στο παράλληλο πρόγραμμα Panorama. Το 2002 ο «Δεκαπενταύγουστος» επιλέγεται για το επίσημο διαγωνιστικό τμήμα, ενώ ο «Όμηρος» το 2005 και ο «Άνθρωπος στη Θάλασσα» το 2011 συμμετέχουν στο Panorama.

Γρέγου και νέα ταλέντα

Ελληνική συμμετοχή υπάρχει και στη διεθνή κριτική επιτροπή του προγράμματος ταινιών μικρού μήκους Berlinale Shorts. Στην επιτροπή συμμετέχει, μαζί με την επιμελήτρια Σεΐκχα Χορ Αλ-Καζίμ από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τον ισραηλινό σκηνοθέτη Αβί Μογκράμπι, η ιστορικός τέχνης και ανεξάρτητη επιμελήτρια Κατερίνα Γρέγου. Η Κατερίνα Γρέγου, η οποία ζει και εργάζεται από το 2006 στις Βρυξέλλες, επιμελήθηκε μεταξύ άλλων το 2011 το περίπτερο της Δανίας στη Μπιενάλε Βενετίας, πέρυσι το βελγικό περίπτερο, καθώς επίσης και την κεντρική έκθεση της Μπιενάλε Θεσσαλονίκης. Ως τίτλο εκείνης της έκθεσης είχε μάλιστα επιλέξει τη φράση του στοχαστή και ηγέτη του Κομμουνιστικού Κόμματος Ιταλίας Αντόνιο Γκράμσι «Από την απαισιοδοξία της νόησης στην αισιοδοξία της πράξης». Όπως δήλωσε η υπεύθυνη του τμήματος Berlinale Shorts, Μάικε Μία Χένε, αυτό που χαρακτηρίζει την Κατερίνα Γρέγου είναι ο έντονος πολιτικός προβληματισμός. Αυτός ακριβώς είναι και ο βασικότερος λόγος για την επιλογή της.

Κάθε χρόνο στο περιθώριο της Μπερλινάλε διοργανώνεται επίσης το «Berlinale Talents». Σε 300 νέα ταλέντα (σεναριογράφους, σκηνοθέτες, παραγωγούς, κάμεραμαν, ηθοποιούς, συνθέτες και άλλους) προσφέρεται η ευκαιρία να έρθουν για έξι ημέρες σε επαφή με γνωστά ονόματα του διεθνούς κινηματογράφου. Αρκετοί από τους ταλαντούχους νέους επέστρεψαν αργότερα στην Μπερλινάλε με δικές τους ταινίες. Από την Ελλάδα θα συμμετέχουν φέτος οι: Θανάσης Νεοφότιστος (σκηνοθεσία), Ασημίνα Προέδρου (σκηνοθεσία, σενάριο), Νικολέτα Λεούση (σκηνοθεσία), Μαρίνα Συμεού (ηθοποιός) και Κωνσταντίνος (ηθοποιός). Τέλος, στο τμήμα Visionary Archives (Οραματικά Αρχεία) του παράλληλου προγράμματος «Forum» της Μπερλινάλε συμμετέχει η ταινία «VHS Cyprus: Α Lost History». Πρόκειται για ταινία του Κύπριου εικαστικού Κωνσταντίνου Ταλιώτη που ζει στο Βερολίνο με θέμα την ιστορία της βιντεοκασέτας στην Κύπρο.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο