EFSF: Μετά την υποβάθμιση

Πολλοί ευρωβουλευτές εκτιμούν ότι η υποβάθμιση αυτή δεν θα έχει συνέπειες για το κόστος δανεισμού των χρεωμένων χωρών όπως η Ελλάδα, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον. Μάλιστα ο Γερμανός ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάρκους Φέρμπερ υποστηρίζει ότι η υποβάθμιση ήταν απολύτως αναμενόμενη.

«Δεν ήταν κάποιο σοκ για την Ευρωζώνη, ήταν η λογική συνέπεια της υποβάθμισης μεμονωμένων χωρών της Ευρωζώνης από την Standard& Poor´s. Όμως δεν αξιολογεί μόνο η Standard& Poor´s. Υπάρχουν και άλλοι οργανισμοί αξιολόγησης και εκεί ο ευρωπαϊκός μηχανισμός στήριξης εξακολουθεί να διατηρεί την καλύτερη δυνατή βαθμολογία» λέει ο Γερμανός ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle.

Ανεβαίνει το κόστος δανεισμού για τον ευρωπαϊκό Νότο;

Θεωρητικά η αύξηση επιτοκίου για το βασικό δανεισμό από το μηχανισμό στήριξης επιβαρύνει και το κόστος του περαιτέρω δανεισμού. Σημαίνει αυτό ότι η Ελλάδα ή η Πορτογαλία θα επιβαρυνθούν περισσότερο στην προσπάθεια να αναχρηματοδοτήσουν το χρέος τους;

«Όχι, υπάρχει συμφωνία με την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία για το ύψος των επιτοκίων στα δάνεια που παίρνουν από το μηχανισμό. Αυτό σε τελική ανάλυση σημαίνει απλώς ότι το κέρδος της Γερμανίας από τον μηχανισμό στήριξης θα είναι λίγο χαμηλότερο. Σήμερα ο ενδιαφερόμενος δανείζεται με 7% από τον EFSF, ο οποίος με τη σειρά του δανειζόταν με 3% λόγω της άριστης αξιολόγησης. Τώρα το πολύ να πάει στο 3% για τα δεκαετή ομόλογα. Αλλά αυτό το 0,5% δεν πρόκειται να το μετακυλήσει κανείς στις χώρες που δανείζονται», λέει ο Μάρκους Φέρμπερ.

Από την πλευρά τους οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές δίνουν προτεραιότητα στην έντονη πολιτική παρέμβαση απέναντι στους οίκους αξιολόγησης. Ο Αυστριακός Χάνες Σβόμποντα, νεοεκλεγείς επικεφαλής της πολιτικής ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Στρασβούργο, δίνει το στίγμα της πολιτικής του για τα επόμενα χρόνια:

«Προτεραιότητά μας θα είναι η οικονομική κατάσταση, η κρίση, η ανικανότητα ή απροθυμία των εθνικών κυβερνήσεων, δηλαδή κυρίως των Μέρκελ και Σαρκοζί, να επιλύσουν τα προβλήματα με βάση την κοινοτική μέθοδο, δηλαδή όλοι μαζί. Κάθε μέρα οι οίκοι αξιολόγησης μας δείχνουν πόσο σημαντικό είναι να μιλάμε με μία φωνή, γιατί όσο δεν την έχουμε, εκείνοι είναι που κυριαρχούν στις εξελίξεις. Είναι λοιπόν ευθύνη των εθνικών κυβερνήσεων να βρουν κοινή και ισορροπημένη λύση. Δεν αρκεί να επιβάλουμε λιτότητα και να λέμε ότι έτσι θα λύσουμε το πρόβλημα».

Αναζητώντας στρατηγική απέναντι στους οίκους

Οι περισσότεροι συμφωνούν για την ανάγκη περιορισμού της παντοδυναμίας των οίκων αξιολόγησης, αλλά όχι και για τον τρόπο. Κάποιοι ζητούν την ίδρυση ανταγωνιστικού ευρωπαϊκού οίκου αξιολόγησης, άλλοι υποστηρίζουν ότι θα ήταν πιο άμεσα αποτελεσματικό και οικονομικό να τερματιστεί απλώς η σημερινή εξάρτηση των τραπεζών από τους οίκους αξιολόγησης για μελλοντικές επενδυτικές κινήσεις. Ο Πορτογάλος ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Πάουλο Ρανγκέλ υποστηρίζει πάντως ότι, τουλάχιστον στις πρώτες μέρες μετά την υποβάθμιση του EFSF, οι αγορές δεν λειτούργησαν με βάση την ετυμηγορία των οίκων.

«Θα έλεγα ότι σήμερα η κατάστασή μας δεν εξαρτάται πλέον σε τόσο μεγάλο βαθμό από τις αξιολογήσεις. Βλέπουμε ότι Ισπανία και Ιταλία πήγαν πολύ καλά στις πρόσφατες εκδόσεις ομολόγων τους, το ίδιο έγινε με τη Γαλλία και την Πορτογαλία. Φροντίζουμε δηλαδή να πουλήσουμε, να αναχρηματοδοτήσουμε δημόσιο χέος ακόμα και όταν η Standard& Poor´s συνεχίζει τις υποβαθμίσεις. Οι αγορές ουσιαστικά λένε ότι δεν παίρνουν τοις μετρητοίς τις αξιολογήσεις, ίσως γιατί διαισθάνονται πολιτικά κριτήρια πίσω από αυτές, ιδιαίτερα όσον αφορά την Standard& Poor´s», τονίζει ο Πορτογάλος ευρωβουλευτής στην DeutscheWelle.

Πράγματι η Γαλλία εξέδωσε ομόλογα 8,5 δισεκατομμυρίων ευρώ παρά την υποβάθμιση, ενώ λίγες μέρες αργότερα η Πορτογαλία δανείστηκε 2,5 δισεκατομμύρια για λίγους μήνες με επιτόκιο κάτω του 5%. Όμως ο οίκος Fitch δηλώνει έτοιμος να υποβαθμίσει την Ιταλία, την Κύπρο και άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Συμπέρασμα από τον Πάουλο Ρανγκέλ:

«Αν ψηφιστεί γρήγορα η νέα συνθήκη και δραστηριοποιηθεί γρήγορα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τότε θα έχουμε χρόνο να αποφύγουμε αρνητικές συνέπειες. Φυσικά αν δε γίνει τίποτα μεσοπρόθεσμα, στους επόμενους έξι μήνες, τότε όλες αυτές οι υποβαθμίσεις θα αρχίσουν να επηρεάζουν και πάλι τον EFSF και στη συνέχεια το κόστος του ελληνικού, ιρλανδικού, πορτογαλικού, ιταλικού και ισπανικού χρέους, ακόμα και εκείνο της Γαλλίας ή της Αυστρίας».

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο

Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής