Eurovision: ένας απολιτικός διαγωνισμός τραγουδιού με πολιτικές προτιμήσεις στη βαθμολόγηση
15 Μαΐου 2004
Ο διαγωνισμός τραγουδιού δεν είναι μόνο εφαλτήριο για μια διεθνή καριέρα των τραγουδιστών. Είναι μια εικόνα της ίδιας της Ευρώπης. Λίγο μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο εκπρόσωποι από τα κρατικά προγράμματα των ευρωπαϊκών χωρών συναντήθηκαν με στόχο τη δημιουργία ενός συμβολικού θεσμού για την ειρηνική συνύπαρξη των λαών της Ευρώπης. Ο Σουηδός Γιάν Φέντερσεν, που έγραψε ένα βιβλίο για την ιστορία της Eurovision θυμάται:
«Στην αρχή υπήρχε μια ιδέα για ένα ευρωπαϊκό τσίρκο και μετά μια άλλη σχετικά με τον αθλητισμό. Τελικά οι εκπρόσωποι των σταθμών συμφώνησαν να κάνουν κάτι που να έχει σχέση με τη μουσική, και έτσι γεννήθηκε μετά από χρόνια ο διαγωνισμός τραγουδιού, όπως τον γνωρίζουμε σήμερα. Η Eurovision ήταν στην ουσία η ευρωπαϊκή απάντηση στην αμερικανική ποπ μουσική. Στόχος της ήταν να αναδείξει το ευρωπαϊκό τραγούδι».
Από το 1956, τη χρονιά που ξεκίνησε, η Eurovision δεν ήταν απλά το πεδίο μουσικών αντιπαραθέσεων. Για πολλούς ήταν εξωτερική πολιτική με άλλα μέσα. Και πράγματι ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision έχει και μια πολιτική διάσταση.
Έτσι στην δεκαετία του ΄60 η Ισπανία έπαιρνε λόγω του καθεστώτος Φράνκο μόνο λίγους πόντους από την Αυστρία. Ελλάδα και Τουρκία δεν έδιναν η μια στην άλλη κανένα πόντο επειδή δεν "τα έβρισκαν", η Ελλάδα δίνει πάντα 12 βαθμούς στην Κύπρο και το αντίθετο και η Γερμανία έδινε πάντα στο Ισραήλ υψηλή βαθμολογία για να αποδείξει ότι έχει επέλθει συμφιλίωση. Για τον Jürgen Meier-Beer, υπεύθυνο για τη Eurovision στην Γερμανία, ο διαγωνισμός τραγουδιού είναι κάτι παραπάνω από μια μουσική εκδήλωση για όλη την οικογένεια:
«Η Eurovision αντικατοπτρίζει την πολιτική κατάσταση στην Ευρώπη. Όταν κάποιος παρατηρεί πόσους πόντους έδωσε για παράδειγμα η Τουρκία στη Γερμανία και το αντίθετο, εξάγει συχνά ταυτόχρονα συμπεράσματα για το επίπεδο των σχέσεων των δύο χωρών. Μέσω του διαγωνισμού μεταφέρονται επομένως και πολιτικά μηνύματα. Πολιτικά ζητήματα αποκτούν μέσα από την Eurovision μεγαλύτερη αξία, από ότι αν τα διαβάσει κανείς λόγου χάριν σε μια εφημερίδα».
Εκτός από διαγωνισμός, η Eurovision είναι λοιπόν και πολιτική με γυαλιστερό όμως περιτύλιγμα. Ένας πολιτικός και κοινωνικός σεισμογράφος της Ευρώπης. Αν θέλει να αποδείξει για παράδειγμα η Γερμανία ότι είναι μια πολυπολιτισμική κοινωνία θα στείλει στον διαγωνισμό ένα συγκρότημα, που αποτελείτε από Γερμανούς και από Τούρκους. Η επιτυχία των Βαλτικών χωρών τα τελευταία χρόνια αντικατοπτρίζει την αυτοπεποίθησή τους. Σε μια ενωμένη Ευρώπη τα εθνικά χαρακτηριστικά της κάθε χώρας περνούν σε δεύτερη μοίρα. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι από το 1999 πολλές χώρες στέλνουν στην Eurovision τραγούδια στα αγγλικά. Εδώ και σχεδόν 48 χρόνια ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision είναι μια προσπάθεια των Ευρωπαίων να έρθουν πιο κοντά, τόσο σε μουσικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.