H Αφρική ανακαλύπτει το crowdfunding

Ο Ζακ Ζωρζ Μπαντζάνγκς ποτέ δεν ήθελε να μεταναστεύσει στην Ευρώπη. Από τα φοιτητικά του χρόνια έλεγε ότι ήθελε να αποδείξει πως μπορεί να πετύχει και στην πατρίδα του, το Καμερούν. Διέκοψε τις σπουδές του στην ιστορία για να ανοίξει τη δική του επιχείρηση κι επειδή στην περιοχή υπήρχαν ήδη πολλοί μελισσοκόμοι, αποφάσισε να ασχοληθεί με την παραγωγή μελιού. Όπως λέει ο ίδιος «όλα άρχισαν στην κουζίνα της μαμάς. Εκεί έπλενα τα δοχεία, εκεί έκανα και τη συσκευασία για το μέλι».

Η ατομική επιχείρηση έχει εξελιχθεί σε εταιρία περιωπής με την επωνυμία «Les Mielleries» και έδρα το λιμάνι Ντουάλα του Καμερούν. Σχεδόν 200 μελισσουργοί από όλη τη χώρα δίνουν το μέλη τους στην εταιρία του Ζακ Ζωρζ Μπαντζάνγκς, η οποία το φιλτράρει και το συσκευάζει κατάλληλα. Για να επεκτείνει την επιχείρησή του είχε χρειαστεί πολλά χρήματα, τα οποία δεν του έδιναν οι τράπεζες, καθώς δεν μπορούσε να τους προσφέρει εγγυήσεις. Η λύση ήρθε από τη γαλλική ιστοσελίδα bluebees.fr με τη μέθοδο του crowdfunding και ο Ζακ Ζωρζ Μπαντζάνγκς κατάφερε να συγκεντρώσει 20.000 ευρώ. «Αυτά τα 20.000 ευρώ μας βοήθησαν πολύ. Μετά από έξι μήνες τα επιστρέψαμε. Και η τράπεζα που τότε δεν ήθελε ούτε να μας ακούσει, δείχνει πλέον μεγαλύτερη κατανόηση για τη δουλειά μας».

Υποκατάστατο του τραπεζικού δανεισμού;

Και στην Αφρική το crowdfunding λειτουργεί όπως αλλού: ο ενδιαφερόμενος παρουσιάζει την ιδέα του στο κοινό μέσω μίας εξειδικευμένης ιστοσελίδας και οι χρήστες αποφασίζουν, εάν θέλουν να προσφέρουν χρήματα. Αντί για τόκους εισπράττουν συνήθως κάποια δώρα ή αναμνηστικά. Η ιστοσελίδα bluebees.fr ειδικεύεται στις αναπτυσσόμενες χώρες και προσπαθεί να φέρει σε επαφή επίδοξους επιχειρηματίες από τις χώρες αυτές με πιθανούς επενδυτές στην Ευρώπη. Όπως λέει η επικεφαλής της ιστοσελίδας Εμανουέλ Πεγιά «ο Ζακ Ζωρζ είναι φερέγγυος επιχειρηματίας και προφανώς μας χρειάζεται γιατί δεν έχει πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα. Στο Καμερούν του ζητούν εγγυήσεις που δεν μπορεί να προσφέρει. Αν και η εταιρεία του συμπληρώνει δέκα χρόνια δραστηριότητας, οι τόκοι παραμένουν πολύ υψηλοί και οι εγγυήσεις εξακολουθούν αν είναι απαγορευτικές».

Στη συγκεκριμένη περίπτωση πάντως ο Ζακ Ζωρζ Μπαντζάνγκς πλήρωσε τόκους, που έφταναν μάλιστα το 10%. Ένα επιπλέον 1% πήγε ως προμήθεια στην bluebees. Στο μεταξύ η ιστοσελίδα έχει επεκταθεί, χρηματοδοτώντας μεταξύ άλλων φυτείες σόγιας στη Μπουρκίνα Φάσο, παραγωγούς θεραπευτικών φυτών στο Περού και συνεταιρισμούς λίτσι στη Μαδαγασκάρη. Το παράδειγμά της ακολουθεί το επενδυτικό ταμείο Fadev (Fonds Afrique pour le développement), ξεκινώντας τη δική του ιστοσελίδα crowdfunding, ενώ η πλατφόρμα Babyloan απευθύνεται σε Αφρικανούς της διασποράς.

Στην Ευρώπη οι περισσότερες ιστοσελίδες

Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι ιστοσελίδες AfrikStart και SliceBiz, που πρόκειται να ξεκινήσουν σύντομα τη δραστηριότητά τους με έδρα το Λονδίνο. Δεν είναι σύμπτωση ότι οι περισσότερες ιστοσελίδες έχουν έδρα στην Ευρώπη, γιατί όπως λέει ο νοτιοαφρικανός επενδυτής Πάτρικ Σόφιλντ δεν είναι εύκολο να δραστηριοποιηθεί κανείς στην Αφρική. «Εδώ το crowdfunding είναι ακόμα καινούργιο, πολλοί δεν το καταλαβαίνουν ή και δεν το εμπιστεύονται. Επιπλέον τα συστήματα πληρωμών και η πρόσβαση στο διαδίκτυο δεν λειτουργούν τόσο απρόσκοπτα, όπως στην Ευρώπη ή στην Αμερική».

Όσο για τον Ζακ Ζωρζ Μπαντζάνγκς, εξακολουθεί να εμπιστεύεται το crowdfunding, παρά τις προσφορές των τραπεζών. Πρόσφατα πήρε ένα ακόμη δάνειο, ύψους 15.000 ευρώ για να επεκτείνει και πάλι την επιχείρησή του. Σύντομα θα αρχίσει να πουλάει και μελισσοκέρι.

Sébastien Martineau / Γιάννης Παπαδημητρίου