H μακριά σκιά του πολέμου...
9 Απριλίου 2013
10 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τότε που οι Ιρακινοί έριξαν την προτομή του Σαντάμ στην πλατεία Φιρντούς, έξω από ξενοδοχείο Palestine. Τότε πανηγύριζαν, πίσω τους σε διακριτή απόσταση βρίσκονταν οι αμερικανοί στρατιώτες, που μόλις είχαν εισβάλει στη Βαγδάτη.
«Κακό παράδειγμα για τα ανθρώπινα δικαιώματα»
Οι αναμνήσεις είναι ακόμη νωπές και οι προσδοκίες δεν επαληθεύτηκαν. Η κατάσταση των κατοίκων δεν είναι καλύτερη και οι αμερικανοιρακινές σχέσεις δεν ικανοποίησαν τους στόχους των αρχιτεκτόνων αυτού του πολέμου. Βία, παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ενίσχυση της Αλ Κάιντα χαρακτηρίζουν την καθημερινότητα του Ιράκ, στην οποία οι Αμερικανοί δεν ασκούν σχεδόν καμιά επιρροή. Η Έριν Εβερς, από το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων δικαιωμάτων θεωρεί ότι οι ΗΠΑ έδωσαν κακό παράδειγμα στο θέμα αυτό. «Πριν από το 2002-2003 ήμασταν πιο αξιόπιστοι στo θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον υπόλοιπο κόσμο, τώρα όμως είναι αλλιώς. Ακόμη και επί προεδρίας Ομπάμα δεν είδαμε βελτιώσεις. Ο πρόεδρος αποφάσισε το 2009 να μην συρθούν ενώπιον της δικαιοσύνης υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι για τις παραβιάσεις στις ιρακινές φυλακές Αμπού Γκράιμπ, κι αυτό ήταν μεγάλο λάθος».
Ο εχθρός ήταν ένας»
10.500 Αμερικανοί βρίσκονται σε επίσημη αποστολή στη χώρα. Διπλωματικό προσωπικό και εργαζόμενοι σε ιδιωτικές επιχειρήσεις ασφαλείας και διοικητικές θέσεις. Μέχρι το τέλος του χρόνου θα πρέπει να έχουν απομείνει οι μισοί. Οι στρατιώτες για να αναλάβουν την ασφάλεια έφυγαν από το 2011. Οι διαπραγματεύσεις απέτυχαν διότι σκόνταψαν στο θέμα της ασυλίας. Ο καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Duke Πέτερ Φίβερ ρίχνει την ευθύνη στον πρόεδρο Ομπάμα. «Ο πρωθυπουργός Μαλίκι ήταν πρόθυμος να εγγυηθεί την ασυλία, αλλά οι αμερικανοί δικηγόροι επέμεναν να φέρνει και την σφραγίδα του κοινοβουλίου».
Έτσι η κατάσταση ασφαλείας είναι εύθραυστη. Σχεδόν καθημερινά σημειώνονται τρομοκρατικές επιθέσεις με πολλούς νεκρούς και τραυματίες. Με την πτώση του Σαντάμ δεν βελτιώθηκε η κατάσταση για τους ανθρώπους. Ζούσαν φρικτά, αλλά τότε ο εχθρός ήταν ένας κι αν κάποιος απείχε από την πολιτική, μπορούσε να ζήσει κανονική ζωή.
Πόλεμος και ειρήνη…
Διαφορετική άποψη έχει ο Τζιμ Φίλιπς από το συντηρητικό Ίδρυμα Heritage Foundation. «Αν οι ΗΠΑ δεν είχαν εισβάλει τότε στη χώρα και ο Σαντάμ ήταν ακόμη στην εξουσία, θα υπήρχε μεγάλη πιθανότητα να είχαν σκοτωθεί ακόμη περισσότεροι Ιρακινοί τα τελευταία χρόνια και ίσως θα γίνονταν κι άλλοι πόλεμοι». Εξίσου διχασμένοι είναι και οι Αμερικανοί στην εκτίμησή τους για τον πόλεμο. Το βέβαιο είναι ότι πλήρωσαν υψηλό τίμημα. Αφενός χρηματικό, αφετέρου σε ανθρώπινες ζωές. Οι σχέσεις των ΗΠΑ με τον αραβικό κόσμο υπέστησαν πλήγμα και με τους δυτικούς εταίρους δοκιμάστηκαν σοβαρά. Από τότε οι Αμερικανοί έχουν γίνει προσεκτικότεροι σε ότι αφορά τις στρατιωτικές αποστολές, όπως φαίνεται και από την συγκρατημένη στάση που δείχνουν έναντι της Συρίας. Ο ιστορικός δεν έχει βγάλει ακόμη οριστικά συμπεράσματα 10 χρόνια μετά. Ένα πάντως έγινε σαφές, ότι είναι δυσκολότερο να κερδίσεις την ειρήνη από τον πόλεμο…
Christina Bergmann / Ειρήνη Αναστασοπούλου
Υπεύθ. Σύνταξης Σπύρος Μοσκόβου