H ομοφυλοφιλία στο στόχαστρο

Στην Τουρκία δεν υπάρχει χώρος για αντιρρησίες συνείδησης. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα, όταν κάποιος αρνείται να διατελέσει την προβλεπόμενη στρατιωτική θητεία για ιδεολογικούς λόγους, οι στρατιωτικές αρχές τον «καταγράφουν» ως ομοφυλόφιλο. Η ομοφυλοφιλία αποτελεί έναν από τους ελάχιστους λόγους που δικαιολογούν την άρνηση στράτευσης. Μάλιστα η δήλωση ομοφυλοφιλίας χρησιμοποιείται ως «προσφορά» προς τους αντιρρησίες, προς αποφυγή περαιτέρω συνεπειών λόγω της διαφορετικής ιδεολογικής τους ταυτότητας.

Παραβίαση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας

Στους κόλπους του τουρκικού στρατού η ομοφυλοφιλία θεωρείται «αρρώστια». Στα στρατιωτικά αρχεία οι ομοφυλόφιλοι καταχωρίζονται στην ίδια κατηγορία με τους ανάπηρους και τους πάσχοντες από ανίατες ασθένειες. Έντονες αντιδράσεις στην ευρωπαϊκή και διεθνή κοινή γνώμη είχε προκαλέσει η δήλωση της υπουργού Οικογενειακών Υποθέσεων Selma Aliye Kavaf το 2010 ότι η ομοφυλοφιλία αποτελεί «βιολογική αποτυχία».

Ο τουρκικός στρατός απαιτεί σκληρή πειθαρχία. Σύμφωνα με το βετεράνο στρατηγό Aramagan Kuloglu «οι ομοφυλόφιλοι διασαλεύουν την τάξη και την πειθαρχία του τουρκικού στρατού». Έτσι, δηλώνοντας απλά εξαρχής τις σεξουαλικές προτιμήσεις τους απαλλάσσονται από τα στρατιωτικά καθήκοντα. Επειδή μάλιστα η άρνηση κατάταξης για ιδεολογικούς λόγους δεν γίνεται δεκτή, ολοένα και περισσότεροι ετεροφυλόφιλοι αναγκάζονται να δηλωθούν ομοφυλόφιλοι για να πάρουν την πολυπόθητη απαλλαγή.

Οι περιπέτειες δεν τελειώνουν εκεί. Σύμφωνα με τον τουρκικό στρατιωτικό κώδικα, η δήλωση ομοφυλοφιλίας οφείλει να συνοδεύεται από αντίστοιχα αποδεικτικά στοιχεία που να την επιβεβαιώνουν έμπρακτα, παραβιάζοντας έτσι κάθε έννοια σεβασμού της αξιοπρέπειας, την προσωπικότητας και της σεξουαλικής ελευθερίας.

Επιστημονικοφανείς ιατρικές γνωματεύσεις

Η αίτηση απαλλαγής λόγω ομοφυλοφιλίας πρέπει να συνοδεύεται «το λιγότερο από φωτογραφικό υλικό», σύμφωνα με πρόσφατο ντοκιμαντέρ του BBC. Τα στοιχεία που αποκαλύπτει το ΒΒC σοκάρουν. Οι νέοι που επιθυμούν να απαλλαγούν από τη θητεία ως ομοφυλόφιλοι οφείλουν να προσκομίζουν φωτογραφίες με γυναικεία ρούχα ή ακόμη κατά τη διάρκεια σεξουαλικών πράξεων με άτομα του ίδιου φύλου.

Η διαστροφική παραβίαση των θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων στον τουρκικό στρατό -που υποτίθεται βρίσκεται σε τροχιά εκδημοκρατισμού- συνεχίζεται με τα ψευδοϊατρικά τεστ για την «επιστημονική» απόδειξη της ομοφυλοφιλίας σε περίπτωση αμφιβολιών. Πολλά από αυτά διαρκούν εβδομάδες και περιλαμβάνουν σωματικές εξετάσεις αλλά και γνωματεύσεις ειδικών σε ψυχιατρικές κλινικές.

«Πρότυπο» o αμερικανικός στρατός

Το επιτελείο του τουρκικού στρατού δε φαίνεται ωστόσο να ανησυχεί ιδιαίτερα για την εξευτελιστική αυτή αντιμετώπιση πολλών ανδρών. Υψηλά ιστάμενα στελέχη του όπως ο Kuloglu φαίνεται να καυχιούνται μάλιστα για το αμερικανικής κοπής πρότυπο στρατιωτικής θητείας.

Μια έρευνα του αμερικανικού στρατού από το 1968 είχε επίσημα χαρακτηρίσει την ομοφυλοφιλία ως «ψυχοσωματική διαταραχή». Η Τουρκία φαίνεται να υιοθέτησε την κρατούσα άποψη του ψυχροπολεμικού US Army και να την επένδυσε με τις συντηρητικές ιδέες και προκαταλήψεις του στρατοκρατικού τουρκικού καθεστώτος.

Oι αντιδράσεις της ΕΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι σφοδρές. Η Τουρκία υφίσταται ήδη πιέσεις για να αλλάξει τους κανόνες που αφορούν τη στράτευση αλλά και να καθιερώσει εναλλακτική στρατιωτική θητεία βάζοντας τέρμα στις μαζικές παραβιάσεις ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών των καταταγόμενων.

Boris Kálnoky, die Welt/ Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης