Kανένα έλεος για τον Χοντορκόφσκι

«Η θέση του κλέφτη είναι στη φυλακή». Πρόκειται για ατάκα από ένα κλασικό θρίλερ της σοβιετικής εποχής, την οποία ο Βλαντιμίρ Πούτιν χρησιμοποίησε στο παρελθόν αναφερόμενος στον Μιχαήλ Χοντορκόφσκι. Αντίστοιχη είναι και η στάση του απερχόμενου πρoέδρου, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος φαίνεται να απέρριψε το ενδεχόμενο απονομής χάριτος για τον Χοντορκόφσκι προκρίνοντας νέα εισαγγελική έρευνα με πιθανή επιμήκυνση της ποινής που ήδη εκτίει κατά 4 χρόνια.

«Οι ρωσικές εισαγγελικές αρχές είναι σαν τα σκυλιά που υπακούν δουλικά στις διαταγές του αφεντικού τους», δήλωσε ένας από τους δύο δικηγόρους του Χοντορκόφσκι, ο Γιούρι Σμιντ. Η υπερασπιστική γραμμή του πρώην ισχυρού άνδρα του πετρελαϊκού κολοσσού «Υukos» αναφέρει πως η συνολική εκδίκαση της υπόθεσης είναι γεμάτη με δικονομικά και ουσιαστικά κενά τα οποία δεν φαίνεται να καλύπτονται.

Προσχηματική επανεξέταση της υπόθεσης

Όλα ξεκίνησαν το 2004 όταν μετά την πολύκροτη υπόθεσης φοροδιαφυγής, χρηματισμού και απάτης μεγάλης κλίμακας, ο μεγιστάνας Μιχαήλ Χοντορκόφσκι μαζί με τον συνεργάτη του Πλάτον Λεμπέντεφ κρίθηκαν ένοχοι και φυλακίστηκαν. Από τότε η ποινή που τους επιβλήθηκε, αντί να μειώνεται, προσαυξάνεται υπό το φως νέων στοιχείων που κάθε τόσο προκύπτουν.

Την περασμένη Κυριακή διετάχθη επανεξέταση 30 υποθέσεων για τις οποίες ο Μεντβέντεφ φαίνεται να επεξεργάζεται ενδεχόμενη απονομή χάριτος. Ωστόσο σύσσωμος ο αντιπολιτευτικός τύπος χαρακτηρίζει την πρωτοβουλία Μεντβέντεφ προσχηματική.

Οι συνήγοροι υπεράσπισης των δύο αντρών θεωρούν απίθανο να αλλάξει κάτι στην υπόθεση μετά από τόσα χρόνια. Κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με αποδοχή των λαθών της καταδικαστικής απόφασης με τεράστιο πολιτικό κόστος. Ο νομικός σύμβουλος του Μεντβέντεφ είχε αναφέρει τον περασμένο Δεκέμβριο παραλείψεις ουσιαστικού και δικονομικού δικαίου και στην υπόθεση, έχοντας μάλιστα συμπεριλάβει στην έκθεσή του και γνωμοδοτήσεις ξένων νομικών. Εντούτοις οι εισαγγελικές αρχές και η ρωσική κυβέρνηση φαίνεται να ακολουθούν αντίθετη γραμμή.

Έντονη κριτική για καταπάτηση δικαιωμάτων

Με την προεδρική απονομή χάριτος να σημαίνει στην πραγματικότητα παραδοχή της μη ενοχής των Χοντορκόφσκι και Λεμπέντεφ, οι πιθανότητες για μια τέτοια πορεία της υπόθεσης εξανεμίζονται. Η κατάσταση αναμένεται μάλιστα να παραμείνει στάσιμη σε βάθος χρόνου καθώς ο ανερχόμενος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν να θεωρεί τον Χοντορκόφσκι προσωπικό του εχθρό.

Έντονες είναι οι ανησυχίες της ρωσικής αντιπολίτευσης αλλά και ΜΚΟ. Η επάνοδος του Πούτιν μόνο εμπόδια φαίνεται να θέτει για το μέλλον των ατομικών και πολιτικών ελευθεριών. «Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία», σημειώνει η ρωσίδα ακτιβίστρια Λουντμίλα Αλεξέγιεβα. Η Αλεξέγιεβα μαζί με συναδέλφους της από το Moscow-Helsinki Group ασκούν εξωκοινοβουλευτικές πιέσεις με σκοπό την αποφυλάκιση των πολιτικών κρατουμένων ως δείγμα «μεγαλοψυχίας και ομόνοιας που θα αφήσει ένα τουλάχιστον θετικό στίγμα για την προεδρική θητεία του Μεντβέντεφ που οδεύει προς το τέλος της».

Roman Goncharenko/ Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. σύνταξης: Kώστας Συμεωνίδης