Mια νύχτα στην Ειδομένη

Απόλυτο χάος επικρατεί τη μέρα στην Ειδομένη. Το βράδυ όμως τα πράγματα ηρεμούν. Μια περίεργη γαλήνη πλανάται πάνω από τον πρόσκαιρο προσφυγικό καταυλισμό. Η αντίφαση είναι μεγάλη. Οι μέρες είναι γεμάτες φασαρία. Πρόσφυγες, αστυνομία, εθελοντές, τηλεοπτικά συνεργεία από όλο τον κόσμο, ενίοτε περιστατικά βίας. Οι νύχτες όμως είναι ήρεμες και ειρηνικές. Η DW βρέθηκε στην περιοχή.

Περίπου 12.000 αιτούντες άσυλο βρίσκονται αυτές τις μέρες στην Ειδομένη, συνωστισμένοι σε έναν πρόχειρα στημένο καταυλισμό, ο οποίος είναι σχεδιασμένος για να φιλοξενεί μέχρι 2.500 σκηνές. Εδώ έρχονται πρόσφυγες και μετανάστες με κάθε τρόπο: με λεωφορείο ή ταξί ακόμη και με τα πόδια.

«Ο καταυλισμός είναι καλά οργανωμένος και οι άνθρωποι είναι σχετικά ήρεμοι, αλλά πιστεύω η κατάσταση μπορεί να γίνει και πάλι εκρηκτική από λεπτό σε λεπτό» αναφέρει η Καλλιόπη Μυτιληναίου, που ειδικεύεται σε θέματα ταυτοποίησης προσφύγων. Η ίδια είναι μέλος του ΜΚΟ A21 που εστιάζει στην παράνομη εμπορία ανθρώπων.«Τα σύνορα δεν θα ανοίξουν όπως παλιά και η Ελλάδα δεν είναι προετοιμασμένη γι´ αυτό».

Πολλοί λένε μεταξύ αστείου και σοβαρού ότι η κρίση έχει φέρει στην Ειδομένη τόσους δημοσιογράφους όσους και πρόσφυγες. Ο Γιαζάν, μουσικός από τη Συρία, προσπαθεί να αποφύγει τις κάμερες. «Μένω μακριά από τον φακό των δημοσιογράφων γιατί δεν θέλω η οικογένειά μου να με δει σε αυτή την κατάσταση» λέει ο ίδιος.

Ο Γιαζάν έχασε τα πάντα στο θαλάσσιο ταξίδι του προς τη Σάμο. Τα πάντα εκτός από την κιθάρα του. Τις πρώτες μέρες στην Ειδομένη έμεινε σε μία σκηνή μαζί με πολλούς άλλους Σύρους πρόσφυγες, μη μπορώντας να βρει μια ατομική σκηνή. «Οι εθελοντές που δουλεύουν εδώ είναι πολύ συμπαθείς», λέει ο Γιαζάν. «Δε νομίζω ότι θα παραμέναμε ψύχραιμοι χωρίς τη βοήθειά τους».

Παρά το ότι οι ομάδες πρώτων βοηθειών εργάζονται σε εικοσιτετράωρη βάση, όσοι αιτούντες άσυλο φτάνουν εδώ αργά τη νύχτα αναγκάζονται να κοιμηθούν έξω στο κρύο. Ο καταυλισμός έχει φτάσει στα όριά του. Πολλοί ανεξάρτητοι εθελοντές προσφέρουν μόνοι τους βοήθεια σε πρόσφυγες και μετανάστες μέσα στη νύχτα, παρέχοντας σκηνές σε οικογένειες για να διανυκτευρεύσουν με ασφάλεια.

«Αν ψάχνεις κάτι συγκεκριμένο μέσα στον καταυλισμό, μπορείς να ρωτήσεις εδώ κι εκεί. Την επόμενη μέρα θα βρεις σίγουρα κάποιον να το πουλάει στην είσοδο», περιγράφει ο Γιαζάν. Έλληνες και Άραβες μικροπωλητές έχουν στήσει πάγκους έξω από τον καταυλισμό, πουλώντας από μικρές κατσαρόλες αλουμινίου μέχρι τσιγάρα και σάντουιτς χαλάλ.

Η βροχή είναι ό,τι χειρότερο, δημιουργεί λάσπη και συχνά καταστρέφει τις σκηνές, οι οποίες δεν έχουν μεγάλη αντοχή στις έντονες καταιγίδες. Ο Σαμ Ισμαήλ, πρώην μαχητής Πεσμεργκά από το Κιρκούκ του Ιράκ, παραπονιέται για τον καιρό. «Τη νύχτα ξυπνάω μέσα σε υγρές κουβέρτες, ακόμη κι αν δεν έχει βρέξει. Η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι μεγάλη», περιγράφει χαρακτηριστικά.

Για την ώρα, καθημερινά διασχίζουν τα σύνορα Ελλάδας-ΠΓΔΜ μόλις 50 με 100 άτομα. Ο αριθμός αυτός είναι κατά πολύ μικρότερος από τις ημερήσιες αφίξεις στην Ειδομένη. Ο Ισμαήλ δηλώνει διατεθειμένος να κάνει τα πάντα προκειμένου να φτάσει στη Μεγάλη Βρετανία. Εκεί βρίσκεται ο αδερφός του. «Προσπάθησα τρεις φορές να περάσω από την Τουρκία στην Ελλάδα. Πιστεύουν ότι θα σταματήσω εδώ;».