O Κοϊζούμι στη συνάντηση κορυφής Ασίας-Αφρικής: «συγνώμη» για τα εγκλήματα του παρελθόντος

Με την έναρξη της συνόδου κορυφής Αφρικής-Ασίας στη Τζακάρτα, ο Κοϊζούμι τόνισε ότι η Ιαπωνία με την αποικιοκρατική της πολιτική και επιθετικότητα έχει προξενήσει «τεράστιες ζημίες και πόνο» στον πληθυσμό χωρών της Άπω Ανατολής. Απέφυγε πάντως να αναφερθεί ρητά στην Κίνα, με την οποία οι σχέσεις της Ιαπωνίας βρίσκονται σε ένταση, λόγω ακριβώς αυτού του ιστορικού παρελθόντος. Ο Κοϊζούμι επανέλαβε τη σταθερή διατύπωση, που έχουν καθιερώσει οι ιάπωνες πρωθυπουργοί τα τελευταία δέκα χρόνια για σκοτεινό αυτό κεφάλαιο της ιστορίας της χώρας.

Η συγνώμη Κοϊζούμι ενδέχεται να ανοίξει το δρόμο και για τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Κίνας Χού, ο οποίος επισήμως έχει απορρίψει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, λόγω της διπλωματικής κρίσης μεταξύ των δύο χωρών. Οπως μεταδίδει ο ανταποκριτής της Γερμανικής Ραδιοφωνίας στο Τόκιο, Μάρτιν Φριτς, αυτό που καθιστά πιθανή τη συνάντηση είναι τα μηνύματα που εκπέμπουν οι δύο πλευρές, τα οποία μπορούν να ερμηνευθούν ως διάθεση συναίνεσης. Ο υπουργός Δημόσιας Τάξης της Κίνας προειδοποίησε χθες το βράδυ τον κόσμο να μη πάρει μέρος σε διαδηλώσεις που δεν έχουν εγκριθεί. Ο υπουργός πρόσθεσε ότι υπάρχει μία λανθασμένη στάση της Ιαπωνίας έναντι της ιστορίας της, αλλά ο λαός θα πρέπει να αφήσει στην κυβέρνηση το χειρισμό των σχέσεων με την Ιαπωνία.

Αλλά και το Τόκιο καταβάλει προσπάθειες να πέσουν οι τόνοι. Δεν απαίτησε τη δημόσια συγνώμη ή την καταβολή χρηματικής αποζημίωσης για τις καταστροφές που προκλήθηκαν από διαδηλωτές σε ιαπωνικά καταστήματα και προξενικά γραφεία. Επιπρόσθετα δείχνει διάθεση προσέγγισης και στη διένεξη για την εκμετάλλευση των θαλάσσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Την περασμένη εβδομάδα η Ιαπωνία ενέκρινε τα δικαιώματα ερευνών, χωρίς να προσυνενοηθεί με την Κίνα. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Γιομιούρι», η Ιαπωνία θέλει τώρα να προτείνει στην Κίνα τη συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων. Αυτό θα ήταν και ένα θέμα της συνάντησης Κοϊζούμι-Χου. Η Κίνα είχε υποβάλει αυτή την πρόταση την περασμένη χρονιά, αλλά είχε απορριφθεί από την Ιαπωνία.

Σημειωτέον ότι η τελευταία επίσκεψη ιάπωνα πρωθυπουργού στην Κίνα είχε γίνει πριν από τέσσερα χρόνια. Παρατηρητές εκτιμούν ότι η Κίνα αξιοποιεί την άρνηση της Ιαπωνίας να ασχοληθεί με βεβαρημένο ιστορικό παρελθόν της, ως μέσο πολιτικής πίεσης εναντίον του μεγάλου ανταγωνιστή της στην περιοχή. Θεωρεί δε την Ιαπωνία ως τοποτηρητή των Ηνωμένων Πολιτειών στον Ειρηνικό. Η Ουάσιγκτον από την πλευρά της δεν έχει αναμειχθεί μέχρι στιγμής στη διένεξη Ιαπωνίας-Κίνας. Για τα στρατηγικά και οικονομικά της συμφέροντα στην περιοχή χρειάζεται και τις δύο χώρες.