Αλτσχάιμερ: Διαβήτης και παχυσαρκία αυξάνουν τον κίνδυνο

Σήμερα περισσότεροι από 26 εκατομμύρια άνθρωποι είναι αντιμέτωποι με την Αλτσχάιμερ και μέχρι το 2050 ο αριθμός τους θα έχει τετραπλασιαστεί.

Στην πανεπιστημιακή κλινική της Βόννης μία ομάδα επιστημόνων ερευνά την συνάρτηση μεταξύ διατροφής και της νόσου Αλτσχάιμερ. Ο Φρανκ Γιέσεν, επιμελητής στο νευρολογικό τμήμα της κλινικής έρχεται καθημερινά σε επαφή με δεκάδες ασθενείς. Ο γερμανός επιστήμονας περιγράφει τα στάδια της νόσου: «Η νόσος του Αλτσχάϊμερ πλήττει πρωτογενώς τη μνήμη και δευτερογενώς όλον τον οργανισμό του ασθενούς. Οι πάσχοντες παρουσιάζουν στην αρχή δυσκολίες να θυμηθούν πρόσφατα γεγονότα. Στη συνέχεια σημειώνονται προβλήματα στην αναγνώριση ατόμων της οικογένειας και φίλων. Οι ασθενείς ξεχνούν τηλέφωνα και δεν θυμούνται το δρόμο για το σπίτι. Αργότερα επιδεινώνονται σε δραματικό βαθμό οι δεξιότητες νόησης και ομιλίας. Και στο τελικό στάδιο της νόσου οι ασθενείς χάνουν πλήρως την αυτονομία τους και την επαφή με το περιβάλλον».

Ο κ. Γιέσεν είναι επικεφαλής του Κέντρου Διάγνωσης Ασθενειών που αφορούν στη μνήμη. Στόχος του ερευνητικού προγράμματος είναι η έγκαιρη διάγνωση της νόσου.

«Ο κίνδυνος είναι ευθέως ανάλογος με την αύξηση της ηλικίας ενός ανθρώπου. Πιο αυξημένο είναι το ρίσκο εάν έχει σημειωθεί ήδη στην οικογένεια κάποιο κρούσμα. Υπάρχει μια σειρά από παράγοντες που αποδεδειγμένα επιδεινώνουν τον εκφυλισμό των κυττάρων του εγκεφάλου. Για παράδειγμα η υπέρταση, ο διαβήτης, η χοληστερόλη και η παχυσαρκία», τονίζει ο γερμανός επιστήμονας.

Οι φαρμακευτικές αγωγές επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου, αλλά δεν την αποτρέπουν. Ο Αλόις Αλτσχάιμερ που περιέγραψε την πάθηση για πρώτη φορά, θεωρούσε υπεύθυνη για την εκδήλωσή της τη δημιουργία στον εγκέφαλο πλακών αμυλοειδούς πρωτεϊνης. Δεν είναι ωστόσο βέβαιο ότι αυτό είναι το αίτιο για το θάνατο των νευρώνων του εγκεφάλου. Είναι όμως η πιθανότερη εκδοχή, υποστηρίζει ο καθηγητής Βιοχημείας και Φαρμακολογίας στην πανεπιστημιακή κλινική της Βόννης, Ντίτερ Λίτγιόχαν. «Οι πρωτεϊνες αυτές καταλαμβάνουν τμήματα του εγκεφάλου και μπλοκάρουν τον μεταβολισμό. Στα τμήματα αυτά σημειώνεται καταστροφή των κυττάρων», εξηγεί ο γερμανός καθηγητής.

Ο Ντίτερ Λιτγιόχαν είναι πεπεισμένος ότι η υψηλή χοληστερίνη και τα υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων επιδεινώνουν την κατάσταση του ασθενούς. Εκτιμά ότι οι στατίνες που μειώνουν τα επίπεδα της χοληστερίνης μειώνουν τον κίνδυνο της προσβολής ενός ατόμου από την Αλτσχάιμερ. Έχει αποδειχθεί πειραματικά προσθέτει ο γερμανός βιολόγος και παραπέμπει σε δεκάδες μελέτες. Και η διαπίστωση αυτή συνιστά ένα τεράστιο άλμα για την έρευνα. Το πρόβλημα είναι ότι ο εγκέφαλός μας χρειάζεται τη χοληστερίνη για την παραγωγή υγιών νευρώνων. Απαιτούνται πολλές έρευνες ακόμη εκτιμά ο καθηγητής αναφερόμενος και στις παρενέργειες των στατινών. «Γνωρίζουμε πολλές μορφές παρενεργειών από τη χορήγηση στατινών σε ασθενείς. Η αρχική ευφορία που ήθελε τις στατίνες να γίνονται η ασπιρίνη του μέλλοντος έχει δώσει τη θέση στον σκεπτικισμό, καθώς ακόμη δεν υπάρχουν οριστικά συμπεράσματα», θα πει ο κ. Λιτγιόχαν.

Πιο αισιόδοξος ο Φρανκ Γιέσεν από το νευρολογικό τμήμα της πανεπιστημιακής κλινικής της Βόννης, ο οποίος προβαίνει στην εκτίμηση ότι «βρισκόμαστε κοντά στη θεραπεία της νόσου, σε χρονικό ορίζοντα πέντε έως δέκα ετών».