Ανησυχία ενόψει πρώτης βουλγαρικής προεδρίας

Η Βουλγαρία πρόκειται να αναλάβει την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Ιανουάριο του 2018 σε μία δύσκολη συγκυρία για την ΕΕ: διαπραγματεύσεις για το Brexit, διαβουλεύσεις για μια κοινή μεταναστευτική πολιτική, προετοιμασία του χρηματοδοτικού πλαισίου για μετά το 2020. Αυτά είναι μόνο τρία από τα πολλά ανοιχτά μέτωπα. Οι προετοιμασίες τις Σόφιας έχουν μείνει πίσω. Εξαιτίας του Brexit η χώρα αναλαμβάνει την προεδρία ένα εξάμηνο νωρίτερα από ό,τι προβλεπόταν. Άλλη τόση καθυστέρηση σημειώθηκε λόγω των βουλγαρικών εκλογών την περασμένη άνοιξη.

Ως εκ τούτου η Κομισιόν έχει κάθε λόγο να ανησυχεί. Υψηλόβαθμοι εκπρόσωποί της, οι οποίοι επισκέφθηκαν πρόσφατα τη Σόφια, άσκησαν πιέσεις για εντατικοποίηση του ρυθμού προετοιμασίας. Πηγή ανησυχίας αποτελεί μεταξύ άλλων το γεγονός ότι η Βουλγαρία εστιάζει την προσοχή σε δευτερεύοντα θέματα που αφορούν την υλική προετοιμασία, την ώρα που δυτικοί παρατηρητές σημαίνουν συναγερμό.

Ο Ντάνιελ Κάντικ από το γερμανικό πολιτικό Ίδρυμα Φρίντριχ Νάουμαν για την Ελευθερία στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, επισημαίνει για παράδειγμα: «Διαφθορά, η κακοδιαχείριση, brain drain, η φτωχότερη χώρα της Ευρώπης. Όλοι αυτοί είναι όροι που αναφέρονται ως επί το πλείστον για τη Βουλγαρία. Η ευρωπαϊκή προεδρία συνιστά μια ευκαιρία για να αλλάξει αυτός ο τρόπος θεώρησης. Μια ευκαιρία που φαίνεται να περνά ανεκμετάλλευτη».

Συναίνεση, ανταγωνισμός και συνοχή

Η Λιλιάνα Πάβλοβα, υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης και Δημοσίων Έργων, παρουσιάζει μια διαφορετική εκδοχή των πραγμάτων. Μιλώντας στην DW, διαβεβαίωσε ότι «οι προετοιμασίες για την προεδρία βρίσκονται σε εξέλιξη τόσο στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο όσο και σε ό,τι αφορά τους 1500 εργαζόμενους και ειδικούς που συμμετέχουν. Όλοι έχουν κάνει σχετικά σεμινάρια, ακόμη και οι υπουργοί», υπογράμμισε

Η βουλγάρα υπουργός συνόψισε τα τρία σημεία στα οποία θα δώσει έμφαση η προεδρία της χώρας της με τρεις λέξεις: συναίνεση, ανταγωνισμός και συνοχή. Η συναίνεση θα επιδιωχθεί, σύμφωνα με την Λιλιάνα Πάβλοβα, κυρίως στους τομείς της ασφάλειας και της μεταναστευτικής πολιτικής. Στόχος είναι επίσης η ενίσχυση του ανταγωνισμού στην ενιαία ψηφιακή αγορά και ταυτόχρονα θα πρέπει να οικοδομηθούν συνοχή και συνεργασία εντός της ΕΕ, προκειμένου να αμβλυνθούν οι μεγάλες οικονομικές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών.

Έμφαση στα δυτικά Βαλκάνια

Η Βουλγαρία σκοπεύει όμως να δώσει κατά τη διάρκεια της εξάμηνης προεδρίας της έμφαση και στο μέλλον των δυτικών Βαλκανίων. «Χρειάζεται να επεξεργαστούμε καθαρό και συγκεκριμένο όραμα αλλά και σαφές σχέδιο δράσης, χωρίς ψευδείς υποσχέσεις, χωρίς ψεύτικες ελπίδες, αλλά με μια θετική προοπτική», επισήμανε στην DW η Λιλιάνα Πάβλοβα.

Η ευρωπαϊκή ενσωμάτωση των δυτικών Βαλκανίων ευνοεί σαφώς τα βουλγαρικά συμφέροντα. Οι χώρες των δυτικών Βαλκανίων βρίσκονται ανάμεσα στη Βουλγαρία και τη δυτική Ευρώπη και είναι εξαιρετικά σημαντικές για το εμπόριο, τις μεταφορές και την ασφάλεια της Βουλγαρίας.

Στο ερώτημα αν η προεδρία της χώρας της θα επικεντρωθεί περισσότερο στην επιδίωξη εθνικών ή ευρύτερων πανευρωπαϊκών συμφερόντων, ένα ερώτημα το οποίο τίθεται βεβαίως και στις Βρυξέλλες, η Λιλιάνα Πάβλοβα δεν έδωσε σαφή απάντηση.

Πρόβλημα οι υπερεθνικιστές στην κυβέρνηση

Σύμφωνα με τον Ντάνιελ Κάντικ, ένα επιπρόσθετο πρόβλημα συνιστά η συμμετοχή υπερεθνικιστών πολιτικών στην κυβέρνηση της χώρας. «Γνωστοί ξενόφοβοι, εθνικιστές και υπέρμαχοι του προστατευτισμού αναλαμβάνουν την προεδρία διαφόρων συμβουλίων. Για παράδειγμα, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Βαλερί Σιμεόνοφ δεν κρύβει τον μίσος του απέναντι στις μειονότητες, χαρακτηρίζοντας δημόσια του Ρομά 'αγριοπίθηκους'».

Δύο ακόμη θέματα ιδιαίτερου βουλγαρικού ενδιαφέροντος, που θα επιχειρήσει η Σόφια να προσθέσει στην ατζέντα της προεδρία της, είναι το ζήτημα της ένταξης της Βουλγαρίας στη Ζώνη Σένγκεν και στην Ευρωζώνη. Παρατηρητές εκτιμούν ότι το πρώτο ζήτημα μπορεί να προχωρήσει απρόσκοπτα, ωστόσο η ένταξη της Σόφιας στο ευρώ δεν είναι ακόμη στον ορίζοντα.

Αλεξάντερ Αντρέεφ / Άρης Καλτιριμτζής