آلبوم عکس: نقش گل در مبارزات سیاسی و انقلاب‌ها

انتخاب مجدد رئیس جمهور الکساندر لوکاشینکو در یک انتخابات پرمناقشه تظاهرات مردم بلاروس یا روسیه سفید را در پی داشت. در پی سرکوب خشن این اعتراض‌ها توسط پولیس، زنان این کشور به سمبول‌های قدرتمندی برای پیشبرد اهداف شان روی آورده اند. این زنان لباس سفید پوشیده و گل به دست گرفته در جاده‌های مینسک، پایتخت این کشور، تظاهرات کردند و زنجیر همبستگی تشکیل دادند.

هیچ چیزی زیباتر از یک گل در لوله تفنگ نیست، چه گل گلاب، یاسمن یا میخک باشد. این گل‌ها در میله تفنگ نشانه آزادی و صلح است. مسابقات قهرمانی جهانی گل فروشان در برلین در سال ۲۰۱۵ زیر همین شعار برگزار شد. در سال ۱۹۷۴ پرتگال شاهد نقش گل بود که مقاومت صلح آمیز بخشی از اردو به "انقلاب میخک" مسمی شد.

حدود ۵۰ سال در پورتگال دیکتاتوری نظامی حاکم بود و خودسری، شکنجه و سانسور رسانه‌ها یک امر عادی بود. تا این که در ۱۹۷۴ بخشی از اردوی این کشور سابقه‌دارترین دیکتاتوری اروپا را سرنگون کرد. باشندگان شهر لیزبن به عنوان جشن شادی پیروزی این مقاومت سربازان به آن‌ها گل سرخ میخک دادند.

انقلاب دیگری که به ذهن خطور می‌کند انقلاب یاسمنی تونسی‌ها است. یاسمن گل ملی تونس است و به این دلیل این انقلاب به آن مسمی شده است. در سال ۲۰۱۱ تظاهرکنندگان موفق شدند زین العابدین بن علی را از ریاست دولت کنار بزنند.

قیام مردم تونس آغاز قیام‌های موسوم به "بهار عرب" بود. به دنبال آن کشورهای مصر، لیبیا و بسیاری کشورهای دیگر شمال افریقا و شرق میانه با تظاهرات مردمی مواجه شدند. هرچند برخی از این کشورها هنوز در ناآرامی غرق اند، تونس شاهد انقلاب موفق بود و وضعیت‌اش از کشورهای دیگر بهتر است.

در سوریه وضعیت فرق می‌کند. این تصویر در سال ۲۰۱۳ گرفته شده است که یک شورشی کرد را در حلب نشان می‌دهد. در میله کلاشنیکوف او نیز یک گل گذاشته شده است اما تا حالا خبری از صلح نیست. جنگ سوریه به زودی یک جنگ چند جانبه شد و مبارزه علیه گروه داعش آغاز گردید.

در پی نخستین موفقیت‌های خیزش مردمی در جهان عرب، در سال ۲۰۱۱ در چین نیز تظاهرات برگزار شد. تظاهرکنندگان اما به صورت سمبولیک گل‌های یاسمن به دست گرفته بودند و به صورت کنایه آمیز، حکومت را متوجه تجربه تونس می‌کردند. حکومت فوراً مداخله کرد و حتی در اینترنت جستجوی واژه‌های "دموکراسی" و "یاسمن" را سانسور کرد.

"انقلاب گل گلاب" سال ۲۰۰۳ در کشور گرجستان کمتر مشهور شد. این انقلاب منجر به برکناری رئیس جمهور ادوارد شواردنادزه شد. تظاهرکنندگان این گفته نخستین رئیس جمهور گرجستان را شعار قرار داده بودند که «ما به جای شلیک گلوله، گل گلاب به سوی دشمن خود پرتاب می‌کنیم.»

پس از انتخابات پارلمانی در فبروری ۲۰۰۵ در قرغیزستان یک قیام گروهی صورت گرفت که منجر به سقوط رئیس جمهور عسگر آقایف گردید. قیام کنندگان با لالۀ کوهی، که نماد اپوزیسیون بود، به اعتراض پرداختند. وضعیت همچنان ناآرام باقی ماند تا آنکه این کشور در سال ۲۰۱۰ به یک جمهوری پارلمانی مبدل شد. سازمان های مدافع حقوق بشر با آنهم از محدودیت های مطبوعات و آزادی بیان در قرغیزستان انتقاد می‌کنند.

در پهلوی انقلاب گل، "انقلاب رنگ‌ها" نیز وجود دارد، که در پهلوی انقلاب نارنجی در اوکرایین همچنان انقلاب‌های لاله و یا گلاب را نیز دربر می‌گیرند. اینکه گل‌ها یک نیروی رزمندۀ سیاسی شمرده می‌شوند، طبعاً پیشینۀ دورتری دارد: گلاب سرخ رنگ عصر سوسیال دموکراسی در را در ذهن زنده می‌کند و یا مثلاً معترضان جنگ ویتنام در اواخر دهۀ ۶۰ قرن گذشته به صورت نمادین به موهای خود گل می‌بستند.

در جریان اعتراضات در سال ۲۰۱۳ در تایلند، حکومت این کشور به این فکر افتاد که این اعتراضات را چهرۀ دیگری بدهد و افراد پولیس را توظیف کرد که به دست تظاهرکنندگان گل بدهند. پس از جنگ یک ماهه بر سر قدرت میان هواداران "پیرهن سرخ" حکومت و مخالفان "پیرهن زرد"، بالاخره در سال ۲۰۱۴ یک کودتای نظامی صورت گرفت. از آن زمان تا حال رسماً قانون جنگ در تایلند حاکم است.

مثال‌های تازه زیاد اند که در آن گل‌ها، همان گونه که در این تصویر در شرق اوکرایین دیده می‌شود، در میلۀ تفنگ سربازان جا داده می‌شوند، اما همه این گل‌ها صلح را به ارمغان نیاورده اند. با آنهم در رقابت جهانی در برلین لااقل از گل فروشان خواسته شده بود که در طرح و دیزاین گل های خود واژۀ "صلح" را در نظر داشته باشند. این یک خواست آگاهانۀ سیاسی بود.

در افغانستان که چند دهه است جنگ جریان دارد، مردم در آرزوی چشیدن لذت صلح اند، در آرزوی روزی که در میله تفنگ به جای گلوله گل گذاشته شود.