آژانس: ایران از توافقنامه هسته یی تخطی کرده است

براساس گزارش آژانش بین المللی انرژی اتومی سازمان ملل متحد، ایران از مرز تولید ۱۳۰ متریک تُن آب سنگین یا اکسید هایدروژن فراتر رفته است. این ماده شیمیایی برای سردساختن رآکتورهایی استفاده می شود که از آن می توان مقدار قابل ملاحظه پلوتونیم تولید کرد.

براساس یک گزارش که به روز چهارشنبه نشر شد، آژانش بین المللی انرژی اتومی که توافقنامه بین ایران و شش قدرت اتومی را نظارت می کند، یادآور شده که ایران اطمینان داده تا این مساله را با صادر کردن پنج متریک تن مواد مذکور حل کند؛ آنچه به مقدار بیشتر از ۱۰۰ کیلوگرام از حد معینه بیشتر بوده است. گمان می رود که بیرون کردن این مواد از ایران  در چند روز بعدی صورت گیرد.

آژانش بین المللی انرژی اتومی به خبرگزاری رویترز گفته فقط چند روز پیش آنها موضوع را با مقامات ایران در میان گذاشته اند که "در دوم نوامبر سال ۲۰۱۶، مدیرکل این آژانس نگرانی اش را در ارتباط با ذخیره های آب سنگین ایران به علی اکبر صالحی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتومی ایران ابراز کرده است."

در ماه فبروری، یک ماه بعد از اجرایی شدن توافقنامه، آژانش بین المللی انرژی اتومی برای نخستین بار اظهار کرد که ایران از مرز تعیین شده برای آب سنگین گذشته است.

در این هنگام ایران از مرز تعیین شده با یک مقدار بزرگتر ۱۳۰.۹ تن فراتر رفته است. بعضی از این موارد افزایش بر اثر یک توافق به ایالات متحده صادر شد که مورد انتقاد نمایندگان کانگرس امریکا قرار گرفت، زیرا آنها به این امر به عنوان اقدامی برای آسان کردن تخطی از توافقنامه توسط ایران را می دیدند.

حساس بودن زمان گزارش

زمان گزارش حساس است؛ به خصوص بادرنظرداشت اظهارات دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور تازه درباره توافقنامه هسته ای ایران که در مبارزات انتخاباتی به آن اشاره کرد.

ترامپ توافق هسته یی با این ایران را بدترین توافقنامه ای خوانده بود که روی آن مذاکره شده است. او گفت که او می خواهد "توافقنامه را با آن شدت مورد کنترول قرار دهد که ایرانی ها دیگر چانس نداشته باشند."

ترامپ طی یک سخنرانی با "آی پک" یا "کمیته روابط عمومی امریکا و اسراییل"، یک گروه لابی  طرفدار اسراییل اعلام کرد که این مساله برای او "اولویت درجه یک" خواهد داشت تا "این توافقنامه ویرانگر با ایران را فسخ کند."

این توافقنامه مورد مخالفت جمهوری خواهان در کانگرس نیز قرار گرفت. آنها می خواهند با آغاز کار ترامپ به عنوان رئیس جمهور در جنوری سال ۲۰۱۷، هردو مجلس نمایندگان و سنا را کنترول کنند.

به هر حال، حسن روحانی، رئیس جمهور ایران گفته است که ترامپ توانایی آن را ندارد که توافقنامه قدرت های جهانی هسته ای را فسخ کند. رئیس جمهور ایران به روز چهارشنبه در کابینه اش گفت که توافقنامه سال ۲۰۱۵ "نمی تواند توسط تصمیم یک حکومت بی اعتبار شود." توافقنامه اتومی توسط ایالات متحده امریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان امضا شد.

آژانش بین المللی انرژی اتومی سازمان ملل متحد به روز چهارشنبه گفت که ایران باید به نوبه اش به عملی کردن توافقات ادامه دهد. حسن روحانی گفت که "خط مشی های جمهور اسلامی ایران با جهان و لغو تحریم های هسته، ایران را با دیگر کشورها، در مسیر برگشت ناپذیر پیشرفت قرار می دهد."

Hm/Rsh/jm/kl (AP, Reuters)